İçeriğe atla

Dokunulan taşı oynama kuralı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bir taşa dokunulması, resmî oyunlarda sonuçlar doğurabilir ancak genellikle gayriresmî oyunlarda bu geçerli değildir.

Satrançta dokunulan taşı oynama kuralı, hamle sırası kendisinde olan bir oyuncunun tahtadaki bir taşa[a] kasıtlı olarak dokunması durumunda, bu taşı kurallara uygun bir şekilde hareket ettirmesi veya alması gerektiğini belirtir. Eğer dokunulan taş oyuncunun kendi taşı ise ve geçerli bir hamlesi varsa bu taş oynanmalıdır. Eğer dokunulan taş rakibin taşı ise ve kurallara uygun olarak alınabiliyorsa bu taş alınmalıdır. Dokunulan taşın yasal bir şekilde oynanması veya alınması mümkün değilse herhangi bir ceza uygulanmaz. Bu kural, tüm resmî yüz yüze satranç müsabakalarında zorunlu olarak uygulanır.

Bir oyuncu, dokunulan taşı oynama kuralı ihlali olduğunu iddia ederse bunu kendisi bir taşa dokunmadan önce yapmalıdır.[2] Bir oyuncu, bir taşı hareket ettirmek zorunda kalmadan yalnızca karesinde düzeltmek istiyorsa, taşa dokunmadan önce Fransızca j'adoube ("düzeltiyorum") ifadesini kullanabilir.[3] J'adoube kelimesi uluslararası düzeyde anlaşılır ancak yerel dildeki bir karşılığı (örneğin "düzeltiyorum") da genellikle kabul edilir. Bir oyuncu, hamle sırası rakibindeyken tahtadaki taşlara dokunamaz.

Yasal bir hamle yapıp taşı kareye bırakan bir oyuncu, hamlesini geri alamaz. Bu nedenle kurallara uygun şekilde oynanabilecek veya alınabilecek bir taşa dokunmak, oyuncuyu o taşı oynamak ya da almakla yükümlü kılar.

Çevrimiçi satrançta dokunulan taşı oynama kuralı uygulanmaz. Oyuncular bir taşı "kaldırıp" ardından orijinal karesine geri koyabilir ve başka bir taş seçebilirler. Ayrıca, oyuncular rakibin hamlesini beklerken önceden oynayacakları hamleyi belirleyip ön hamle (premove) yapabilirler.

  1. ^ Satranç kuralları bağlamında, "taş" terimi, piyonlar dahil olmak üzere altı taş türünün tamamını ifade eder.
  1. ^ "FIDE Handbook E. Miscellaneous / 01. Laws of Chess / FIDE Laws of Chess taking effect from 1 January 2018". FIDE. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020. 
  2. ^ Article 4.8 in FIDE Laws of Chess[1]
  3. ^ Hooper & Whyld 1992, s. 425.