İçeriğe atla

Dinkalar

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dinkalar'ın kurak mevsim kulübeleri
Dinkalar'ın sulak mevsim kulübeleri

Dinkalar, Dinka dilinde Cange (Halk), Sudan'ın güneyinde, Nil havzasının orta kesimindeki bataklıklarla çevrili savan bölgesinde yaşayan halk. Dinka sözcüğü, Dinka dilinde düz anlamda "İnsan" anlamına gelir.

Nuerlerle yakından ilişkilidirler. Bin ile otuz bin kişi arasında değişen, çok sayıda bağımsız grup oluştururlar. Bu gruplar bölge, dil ve kültür temelinde kümelere ayrılır. En çok bilinen gruplar Acarlar, Alibler, Borlar, Rekler ve Melvallardır. Nil-Sahra dil ailesinin Çari-Nil koluna bağlı Dinka dili "thuɔŋjäŋ(tuhongyang)"ı konuşurlar. Dinka dili Latin alfabesine bazı kararkterler eklenerek yazılır.

A/a Ä/ä B/b C/c D/d Dh/dh E/e Ë/ë Ɛ/ɛ Ɛ̈/ɛ̈ G/g Ɣ/ɣ I/i Ï/ï K/k L/l M/m N/n Nh/nh Ny/ny Ŋ/ŋ O/o Ö/ö Ɔ/ɔ Ɔ̈/ɔ̈ P/p R/r T/t Th/th U/u W/w Y/y

Başlıca uğraşları hayvancılık olan Dinkalar, ekimden nisana değin süren kurak mevsimde sığır sürülerini nehir kıyısındaki otlaklara götürürler. Yiyecek ürünlerinin, özellikle mısırın yetiştiği yağmurlu mevsimde, savan ormanlarındaki asıl yerleşimlerine geri dönerler.

Her grup kendi içinde daha küçük, özerk siyasal birimlere bölünmüştür. Çok geniş bir coğrafi alana yayıldıkları için çok çeşitli lehçeler konuşan Dinkalar, düşmanları karşısında grup içi birliğe büyük önem verirler. Rathip-şeflerin azı babayanlı (ataerkil) klanlardan gelmesi gelenektir ve ayrıntılı efsanelerle konumları güçlendirilir. Bu rahip-şeflere atfedilen üstün niteliklerden biri, mızrakla balık avlamada usta olduklarıdır. Ruhani önderlik ve aracılık, inançlarına bağlı olan Dinkalar için çok önemlidir. Günlük yaşamda Tanrı (Nhial) ve ata ruhları önemli rol oynar. Günah işleyenler tanrısal güçleri yatıştırmak için sığır kurban ederler.

Dinkalar gururlu, bağımsız ve savaşçı bir halktır. Oğlanların çocukluktan erkekliğe geçişleri gelenekselleşmiş törenlerle kutlanır. Bu törenlerde aynı yaştaki çok sayıda oğlan, birlikte birçok güç sınamasından geçer. Daha sonra, süt sağma işini ömür boyu bırakarak çocukluktan ve erkeklerin hizmetkarı olmaktan çıktıklarını gösterirler.