Dimetrodon

Dimetrodon Yaşadığı dönem aralığı: 294,5-274 myö Sakmariyen-Guadalupiyen  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Antik Yaşam Müzesi, Utah.
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Hayvan Şube: Chordata Klad: Sphenacodontoidea Familya: †Sphenacodontidae Alt familya: †Sphenacodontinae Cins: †Dimetrodon Cope, 1878
Tip tür
†Dimetrodon limbatus Cope, 1877
Türler
Metne bakınız.
Sinonimler
Sinonim cinsler Embolophorus Cope, 1878 Theropleura Cope, 1880 Bathyglyptus Case, 1911 Eosyodon Olson, 1962 Sinonim türler Clepsydrops limbatus Cope, 1877 Clepsydrops gigas Cope, 1878 Clepsydrops natalis Cope, 1878 Dimetrodon gigas Cope, 1878 Dimetrodon incisivus Cope, 1878 Dimetrodon rectiformis Cope, 1878 Embolophorus dollovianus Cope, 1878 Dimetrodon semiradicatus Cope, 1881 Clepsydrops macrospondylus Cope 1884 Dimetrodon platycentrus Case, 1907 Theropleura grandis Case, 1907 Bathyglyptus theodori Case, 1911 Dimetrodon maximus Romer, 1936 Eosyodon hudsoni Olson, 1962

Dimetrodon ("iki şekilli diş"), Permiyen döneminde yaşamış bir bazal sinapsid. Dimetrodon yeryüzünün ilk kara yırtıcılarından biriydi ve güçlü bir çenesi, hançer gibi dişleri olan uzun ve dar bir kafatasına sahipti.

Dimetrodon, Erken Permiyen döneminde şu anda Kuzey Amerika ve Avrupa olarak bilinen bölgelerde yaşadı. Kalıntıları Teksas, Oklahoma ve Avrupa'da bulunmuştur.

Morfoloji ve paleobiyoloji

Dimetrodon loomisi'nin rekonstrüksiyonu

Charles Knight, 1897

Dimetrodon, büyük, bitki yiyen pelikozorlarla avlanan bir yarı kurak iklim yırtıcısıydı.

Dimetrodon grandis, yaklaşık 3.2 metre uzunluğunda ve Romer & Price (1940) tarafından yapılan bir analize göre tahmini olarak 250 kg ağırlındaydı. Sphenacodon, Dimetrodon'a benzerdir, ancak daha az gelişmiş köpek dişlerine sahiptir. Sphenacodon'da, omurların sinirsel dikenleri hala oldukça uzun olmasına rağmen, sırt yelkeninden de yoksundu.

Çoğu sürüngen benzer şekillerde dişlere sahipken Dimetrodon'un dişleri, bir memelininki gibi şekillere sahipti. Dimetrodon adı "iki tip diş" anlamına gelir. Dimetrodondaki farklı şekilli dişlerin çeşitli işlevleri vardı. Sivri üst köpek dişleri eti delmek için tasarlanmıştır. Keskin ön dişler, ısırma ve kavrama işlevi görür. Küçük arka dişler ise et parçalarını çiğnemeye yardımcı oldu.

Dimetrodon'un sırtından yükselen yelken şeklindeki derinin amacı, muhtemelen vücut ısısını kontrol etmeye yardımcı olmaktı. Edaphosaurus'un sırtında da uzun bir yelken şeklinde deri vardı. Bunlar, pelikozorların sıcak havalarda serin kalmasına veya avları hala soğuk ve halsizken sabahları aktif olmalarına yardımcı olmuş olabilir. Yelken, bir türün üyeleri arasında tanınmaya da yardımcı olmuş olabilir.

Beyin

Bir Dimetrodon örneğinin beyninin endokastı, uzun zaman önce Case (1897; Hopson 1979) tarafından tarif edilmiştir ve herhangi bir bölgesinde büyük genişleme için kanıt bulunmayan ilkel, tübüler bir yapıya işaret eder.

Taksonomi

Dimetrodon türlerinin boyut karşılaştırması

Paleobiyoloji Veritabanı'ndan alınan sınıflandırmaya göre Dimetrodon türleri:

• †Dimetrodon (Cope 1878)
  • †Dimetrodon angelensis (Olson 1962)
  • †Dimetrodon booneorum (Romer 1937)
  • †Dimetrodon dollovianus (Cope 1888)
  • †Dimetrodon giganhomogenes (Case 1907
  • †Dimetrodon grandis (Case 1907)
  • †Dimetrodon limbatus (Cope 1877)
  • †Dimetrodon loomisi (Romer 1937)
  • †Dimetrodon macrospondylus (Cope 1884)
  • †Dimetrodon milleri (Romer 1937
  • †Dimetrodon natalis (Cope 1878
  • †Dimetrodon occidentalis (Berman 1977)
  • †Dimetrodon teutonis (Berman vd. 2001)

Sistematik

Cope (1878), Dimetrodon'u, şu anda bir Dinocephalian olarak sınıflandırılan Deuterosaurus ile yakın akraba bir sürüngen olarak Clepsydropidae'ye atadı. Ancak şu anda memelileri içeren Therapsida'nın kardeş grubu olan Sphenacodontidae'de, bir bazal sinapsid olarak sınıflandırılıyor.

Benson (2012) tarafından oluşturulmuş sinapsid kladogramı.

Amniota

Sauropsida (timsahları, lepidozorları ve dinozorları içerir)   Synapsida     †Ophiacodontidae     †Varanopidae         †Caseasauria       †Ianthodon schultzei       †Edaphosauridae   Sphenacodontia   †Haptodus garnettensis       †Pantelosaurus saxonicus     †Sphenacodontidae   †Cutleria wilmarthi       †Secodontosaurus obtusidens       †Cryptovenator hirschbergeri       †Dimetrodon     †Sphenacodon             Therapsida (memelileri içerir)

Brink vd., (2015) tarafından oluşturulmuş, bazı Sphenacodon türlerinin ilişkilerini gösteren kladogram:

Sphenacodontidae	Secodontosaurus         Sphenacodon     Ctenospondylus         Dimetrodon milleri       Dimetrodon limbatus       Dimetrodon borealis     Dimetrodon grandis

Dağılım

İlk olarak Cope (1878) tarafından Teksas'ın Aşağı Permiyen'inden tarif edilen Dimetrodon, Teksas'ın Wichita, Clear Fork ve Pearce River gruplarının erken Permiyen tabakalarından ve Oklahoma'daki eşdeğer tabakalardan iyi bilinmektedir. Dimetrodon ayrıca, New Mexico, Utah ve Arizona'da seyrek kayıtlara sahiptir ve yakın zamanda Almanya'nın erken Permiyen'inden belgelenmiştir.

Ayrıca bakınız

• Pelikozor
• Sphenacodon – yakın akrabası.

Bibliyografi

• Encyclopedia of dinosaurs & prehistoric life. American Museum of Natural History. New York, N.Y.: DK Publishing in association with the American Museum of Natural History. 2008. ISBN 978-0-7566-3836-8. OCLC 181602635. 
• Kemp, T. S. (2005). The origin and evolution of mammals. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-154517-7. OCLC 232311794. 9 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2021.