Danuvius guggenmosi
| Danuvius guggenmosi | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||
| †Danuvius guggenmosi Böhme vd., 2019 | |||||||||||||||||||
Danuvius guggenmosi, Güney Almanya'da 11.6 milyon yıl önce, Orta - Geç Miyosen döneminde yaşamış soyu tükenmiş bir bazal hominid türüdür; ayrıca Danuvius cinsinin tek üyesidir. O sırada bölge muhtemelen mevsimsel iklime sahip bir ormanlıktı. Bir erkek numunenin yaklaşık 31 kg (68 lb) ve iki dişi numunenin 17 ve 19 kg (37 ve 42 lb) ağırlığında olduğu tahmin edilmiştir. Hem cins hem de tür Kasım 2019'da tanımlanmıştır.[3]
Muhtemelen uzuv anatomisini ve dolayısıyla çağdaş insansı maymunların hareketini yeniden yapılandırmak için kullanılabilecek, korunmuş uzun kemiklere sahip, ilk keşfedilen Geç Miyosen büyük insansı maymunudur. Hem ağaçlarda asılı kalma (askıya alma davranışı) hem de iki ayak üzerinde yürüme (iki ayaklılık) için uyarlanmaları vardı – oysa günümüzün büyük insansı maymunları arasında insanlar ikincisine ve diğerleri ilkine daha iyi uyarlanmış durumdadır. Böylece Danuvius, daha önce bilinen her türlü insansı maymundan farklı olarak, "uzatılmış uzuvlu tırmanma" adı verilen, doğrudan ağaç dalları boyunca yürüyen ve kendini asmak için kollarını kullanan bir hareket yöntemine sahipti. İnsanlar ve diğer insansı maymunlar arasındaki son ortak ata, muhtemelen benzer bir hareket yöntemine sahipti.
Taksonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Danuvius, cins adı, kalıntıların bulunduğu bölgeden akan Tuna nehri için bir Roma adı olan Kelt-Roma nehir tanrısı Danuvius'a bir göndermedir. Guggenmosi, tür adı, Danuvius'un bulunduğu kil çukurunu keşfeden amatör arkeolog Sigulf Guggenmos'u (1941–2018) onurlandırıyor.[3][4]
Danuvius'un kalıntıları, güney Almanya'daki Pforzen kasabası yakınlarındaki kil içinde keşfedildi ve manyetostratigrafik olarak Serravalliyen-Tortoniyen sınırında (ELMA'daki Astarasiyen-Vallesiyen sınırı) 11.62 milyon yıl öncesine (mya) tarihlendi,[3] ve 2015-2018 yılları arasında ortaya çıkarıldı.[5] Holotip GPIT/MA/10000, ağız, omurlar ve uzun kemiklerden oluşan kısmi bir iskelet içerir. Ayrıca üç paratip vardır : yetişkin bir bireye ait sol femur (GPIT/MA/10001); yine yetişkin bir bireye ait sol uyluk kemiği, ayak başparmağı ve dişler (GPIT/MA/10003); ve genç bir bireye aitdişler ve bir orta parmak kemiği (GPIT/MA/10002). Toplamda 37 adet numune bulunmaktadır.
Diş anatomisi en çok diğer dryopithecine büyük insansı maymunlarınkine benzer. Hem ağaçlarda asılı kalma (askıya alma hareketi) hem de iki ayak üzerinde durma (bipedalizm) için uyarlanmalara sahip olan Danuvius, hareket yöntemlerinde insanlar ve diğer insansı maymunlar arasındaki son ortak ataya çok benzer olabilir; muhtemelen insan iki ayaklılığı, her ikisini de yapabilen bir atadan kaynaklanmıştır.[3] Bununla birlikte, daha kesin sonuçlar çıkarmak için henüz çok erken, çünkü Danuvius'un insanlar da dahil olmak üzere modern büyük insansı maymunlarla nasıl bir ilişkisi olduğu belirsiz.[5][6] Keşfi, daha önce büyük ölçüde bilinmeyen çağdaş büyük insansı maymun uzuv anatomisi ve hareketlerinin yeniden yapılandırılmasını da etkileyebilir.
Açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]Danuvius küçüktü ve muhtemelen ortalama 23 kg (51 lb) ağırlığındaydı. Yetişkin bir erkek olan holotip örneği, kalça ve diz eklemlerinin boyutlarına göre 26 ila 37 kg (57 ila 82 lb) ağırlığında ve 31 kg (68 lb) nokta tahminiyle hesaplandı. Yetişkin dişi numune GPIT/MA/10003, nokta tahmini 17 kg (37 lb) ile 14 ila 19 kg (31 ila 42 lb) ve yetişkin dişi GPIT/MA/10001 16 ila 22 kg (35) olarak hesaplanmıştır. 19 kg (42 lb) nokta tahmini ile 49 lb'ye kadar. Bu, siamanglardan daha büyük ama günümüzün büyük insansı maymunlarından çok daha küçüktür; örneğin, erkek bonobolar 39 kg (86 lb) ve dişiler 31 kg (68 lb) ağırlığındadır.[3][7]
Bireylerin cinsiyeti, köpek dişlerinin boyutuna göre belirlendi, erkeklerin dişilerden daha büyük köpek dişlerine sahip olduğu varsayıldı. Erkek dryopithecinelerin uzun bir yüze sahip oldukları ve azı dişlerinin daha çok ağzın önüne doğru itildiği düşünülmektedir. Diğer dryopithecineler gibi, Danuvius'un azı dişleri genişti ve iki uç arasında geniş bir uzunluk vardı; ancak, premolarların iki yerine üç kökü vardı ve köpek dişleri biraz dışarı çıkmak yerine daha dikey olarak yönlendirilmişti.[3]
Danuvius'un geniş bir göğse sahip olduğu düşünülüyor. Olduğu için ilk kaydedilen Miyosen büyük maymun olan diyafram alt bulunan göğüs boşluğunda olduğu gibi, Homo bir alt uzun sırt ve fonksiyonel daha büyük bir sayısını gösteren, lumbar vertebra . Bu, lordoza (insan omurgasının normal eğriliği) neden olmuş olabilir ve kütle merkezini kalçalar ve bacaklar üzerinde hareket ettirmiş olabilir, bu da alışılmış iki ayaklı aktivite anlamına gelir.[3]
Sağlam parmak ve hipertrofik bilek ve dirsek kemikleri, kollar için güçlü bir kavrama ve yük taşıma uyarlamaları olduğunu gösterir. Bacaklar ayrıca, özellikle hipertrofik diz ekleminde, yük taşıma için uyarlamalar gösterir. Muhtemelen sınırlı ayak bileği yükü vardı ve ayak bileği, maymunlarda açılı olarak değil de bacağa dik olarak yerleştirildiğinde en stabil olan menteşe benzeri bir işleve sahip olacaktı. Danuvius, modern Afrika büyük maymunlarının aksine, daha ince ağaçları kavramasına izin verecek olan büyük ayak parmaklarıyla güçlü bir tutuş elde edebildi. Uzuv oranları en çok bonobolarınkine benzer.[3]
Hem kol hem de bacak eklemlerinde bu dereceye kadar yük taşıma adaptasyonları başka hiçbir primatta bilinmemektedir. Plantigrad Eski Dünya maymunları, askıda hareket etme veya vücut ağırlığını diz eklemi üzerine odaklama kapasitesinden yoksundur; mafsallı yürüyen maymunlar, güçlü ayak başparmakları ve başparmaklardan yoksundur ve daha sağlam parmak kemiklerine sahiptir ; her ikisinde de uzatılabilir bir diz yoktur. Orangutanların da tırmanma hareketi vardır, ancak dizleri ağırlık taşıma kabiliyetinden yoksundur.[3]
Paleoekoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Uzuvların toplam anatomisi, Danuvius'un "uzatılmış uzuv tırmanma" adı verilen benzersiz bir hareket tarzına sahip olduğunu gösteriyor. Danuvius muhtemelen hafif eğimli ağaç dalları boyunca yürüdü, ayağını doğrudan dala koydu ve kavramak için güçlü ayak başparmaklarını kullandı. Güçlü diz eklemi, torklara karşı koyarak yürürken dengeyi sağlardı ve güçlü eller, süspansiyon veya avuç içi yürüyüşü sırasında benzer bir işlevi yerine getirirdi. Uzatılmış uzuv tırmanma, insansı maymunlarda görülen askıya alma mekanizmalarının yanı sıra diz uzatma ve lordozu vurgular ve insan atalarında görülen iki ayaklılığı zorunlu kılmak için bir öncü olabilir.[3]
Alan ayrıca yumuşakçalar, balıklar ve soğukkanlı omurgalılar gibi birkaç küçük canlının kalıntılarını da ortaya çıkardı. Çeşitli kemiriciler, tavşanımsılar, sansarlar, hamsterlar ve sivri fareler gibi küçük memeliler alanda baskın faunadır. Bununla birlikte, soyu tükenmiş cüce geyik Dorcatherium, antilop Miotragocerus[8] ve gergedan Aceratherium gibi büyük memeliler de bilinmektedir.[9] Yer, Molasse havzasının Yukarı Tatlı Su Melas'ında yer almaktadır; Geç Miyosen'de Paratetis Denizi kurumuş ve Alpler yükselerek havzadaki sulak alan habitatlarının genişlemesine izin vermiştir. Geç Miyosen, artan mevsimsellik ile karakterize edilen, yaprak döken ormanların daha az yoğun bir ormanlık alana dönüşmesine ve meyve ve yaprak üretiminin yıl boyunca değil döngüsel olarak gerçekleşmesine neden olan bir kurutma eğiliminin başlangıcı olabilir.[10] Geç Miyosen soğuma eğilimi, daha fazla tropikal floranın orta enlem ve alpin çeşitleriyle değiştirilmesine ve nihayetinde Avrupa büyük maymunlarının neslinin tükenmesine yol açmış olabilir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Primatların evrimi
- Hominoidlerin evrimi
- Gibon-insan son ortak ata
- Orangutan-insan son ortak ata
- İnsanın evrimi
Fosiller
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Danuvius". paleobiodb.org. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2021.
- ^ "Danuvius". mindat.org.
- ^ a b c d e f g h i j Böhme (2019). "A new Miocene ape and locomotion in the ancestor of great apes and humans". Nature. 575 (7783): 489-493. doi:10.1038/s41586-019-1731-0. PMID 31695194.
- ^ Ancient Languages of the Balkans, Part One. Paris: Mouton. 1976. s. 144.
- ^ a b Barras (2019). "Ancient ape offers clues to evolution of two-legged walking". Nature News. doi:10.1038/d41586-019-03418-2.
- ^ Kivell (2019). "Fossil ape hints at how walking on two feet evolved". Nature News & Views. 575 (7783): 445-446. doi:10.1038/d41586-019-03347-0. PMID 31745348.
- ^ "Bonobo Pan paniscus". Primate Info Net. Wisconsin Primate Research Center. 1 Aralık 2000. 1 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ Fuss (2015). "Revision of the boselaphin bovid Miotragocerus monacensis Stromer, 1928 (Mammalia, Bovidae) at the Middle to Late Miocene transition in Central Europe". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie. 276 (3): 229-265. doi:10.1127/njgpa/2015/0481.
- ^ Mayr (1975). "Eine unterpliozäne Kleinsäugerfauna aus der Oberen Süßwasser-Molasse Bayerns" [Inter-Pliocene small mammal fauna from the Upper Freshwater Molasse of Bavaria] (PDF). Mitteilungen der Bayerischen Staatssammlung für Paläontologie und historische Geologie (Almanca). 15: 91-111. 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Haziran 2021.
- ^ Eronen (2007). "Wetland paradise lost: Miocene community dynamics in large herbivorous mammals from the German Molasse Basin". Evolutionary Ecology Research. 9: 471-494. doi:10.5282/ubm/epub.11444.