İçeriğe atla

Düveyle

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Düveyle, doğu Ürdün'ün Badya bölgesinde bir arkeolojik sit alanıdır. İlk olarak Erken Neolitik'te inşa edilen ve işgal edilen ve bir aradan sonra Geç Neolitik'te yeniden kullanılan küçük bir av kampının kalıntılarını içerir.[1] Erken Neolitik yerleşimleri MÖ 7360 ile 7080 yılları arasına tarihlenir.[2]

Site daha sonraki dönemlerde ara sıra tekrar ziyaret edildi. Bu bölümlerden biri, Bakır Çağı veya Erken Tunç Çağı'na tarihlenmektedir (yaklaşık MÖ 4450-3000), dünyada bilinen en eski pamuklu kumaş izlerinin bazılarını bıraktığı için dikkate değerdir.[3]

Alan ilk olarak 1981'de Alison Betts tarafından kaydedildi ve 1983 ve 1986'da kazıldı.[4][5]

Daha sonraki yerleşimler ve erken pamuk[değiştir | kaynağı değiştir]

Geç Neolitik yerleşimin terk edilmesini izleyen bin yılda, muhtemelen tarih öncesi kalıntıların sunduğu barınak nedeniyle Düveyle, göçebe Bedevi tarafından zaman zaman yeniden ziyaret edildi. Bu ziyaretlerden biri, dokuma kumaş izlenimleri içeren birkaç kireç sıva parçasını geride bıraktı. Bu parçalardan elde edilen mikroskobik lifler yerli pamuk olarak tanımlandı ve doğrudan Bakır Çağı veya Erken Tunç Çağı'na tarihlendirildi (yaklaşık MÖ 4450-3000). O zamanlar pamuk yaygın değildi ve Nübye ya da İndus Vadisi'nden ithal edilmiş olmalı idi. Betts ve meslektaşları, muhtemelen bölgeye başka köylerden elde edilen atık kumaş artıkları olarak getirildiği sonucuna varıyor ve bu da Kuzey Arap göçebelerinin o zamanlar diğer kültürlerle olan uzun mesafeli bağlantılarını gösteriyor.[3] Düveyle'den kalanlar, Pakistan'daki Mehrgarh'da daha önceki örneklerin keşfedildiği 2002 yılına kadar pamuklu kumaşın bilinen en eski kanıtıydı.[6]

Göçebeler ayrıca Düveyle civarında, MÖ 1. yüzyıldan MS 4. yüzyıla kadar uzanan birçok Safaitik yazıt bıraktılar. Biri yerel kabileler ve Nebatiler arasındaki bir çatışmayı ima ediyor:[7]

l-ḥls bn mlk w-rcy f-tẓr h-mẓr f-hrḍy ġnmt m-nbṭ [w]cqbt

mlk oğlu ḥls sayesinde [hayvanları] otlattı ve gözetleme kulesinde [üzerinde] bekledi. Ô Radhy, Nebatilerden ganimet ve intikam (verin).

—Düveyle Yazıtları No. 8 —çeviri (Alzoubi and Almaani 2018)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Betts, A. V. G., (Ed.) (1998). "Dhuweila: Stratigraphy and Context". The Harra and the Hamad: Excavations and Surveys in Eastern Jordan, Volume 1. Sheffield: Sheffield Academic Press. ss. 37-58. ISBN 1850756147. 
  2. ^ "Dhuweila". PPND: the platform for Neolithic radiocarbon dates. ex oriente. 17 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  3. ^ a b Betts (1994). "Early Cotton in North Arabia". Journal of Archaeological Science (İngilizce). 21 (4): 489-499. doi:10.1006/jasc.1994.1049. ISSN 0305-4403.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ Betts (1985). "Black Desert Survey, Jordan: Third Preliminary Report". Levant. 17 (1): 29-52. doi:10.1179/007589185790212088. ISSN 0075-8914. 
  5. ^ Betts (1988). "1986 Excavations at Dhuweila, Eastern Jordan: a Preliminary Report". Levant. 20 (1): 7-21. doi:10.1179/007589188790212238. ISSN 0075-8914. 
  6. ^ "Cotton thread runs unbroken through prehistory". New Scientist (İngilizce). 7 Eylül 2002. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  7. ^ Alzoubi (2018). "Some New Safaitic Inscriptions from Dhuweila – Jordan". Adamatu. 37: 7-16. 

Daha fazla[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]