Cuma Han Camii
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Evpatorya, Kırım Özerk Cumhuriyeti |
| Koordinatlar | 45°11′45″K 33°22′38″D / 45.19583°K 33.37722°D |
| İnanç | İslam |
| Mezhep | Sünnilik |
| Durum | Aktif |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Mimar Sinan |
| Mimari tür | Cami |
| Mimari biçim | Osmanlı mimarisi |
| İnşaat başlangıcı | 1552 |
| Tamamlanma | 1564 |
| Özellikler | |
| Kubbe sayısı | 13 |
| Kubbe yüksekliği (dış) | 20 metre |
| Minare sayısı | 2 |
| Minare yüksekliği | 35 metre |
| Malzemeler | Kireç taşı |
Cuma Han Camii, Han Camii veya Giray Han Camii (Ukraynaca: Мечеть Джума-Джамі, Kırım Tatarcası: Cuma Cami), Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin Gözleve şehrinde bulunan tarihi cami. Mimar Sinan tarafından tasarlanan cami, 1552-1564 yılları arasında inşa edilmiştir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Cuma Han Camii, Kırım'ın en büyük ve en görkemli camisidir ve 1552'de I. Devlet Giray tarafından yapımı başlatılmıştır. Han, camiyi inşa etmek için Osmanlı mimarı Mimar Sinan'ı görevlendirmiştir. Ancak Mimar Sinan'ın, Kırım'a gidip gitmediği bilinmemektedir. Muhtemelen Mimar Sinan, 1550-1557 yılları arasında Süleymaniye Camii yapımıyla meşgul olduğu için Kırım'a gitmemiş, verdiği talimatları kalfası ile yerli ustalar yerine getirmiştir.[1] Savaş olduğu için cami yapımı uzun sürmüş, 1564 yılında tamamlanmıştır.
Cami yapımında mermer ve kireç taşı kullanılmıştır. Kubbeler kurşunla kaplıdır. İki minaresi vardır. Minareler yıkık bir vaziyette iken 1977 yılındaki restorasyon çalışmaları sırasında yeniden yapılmıştır. 1834 ve 1977 yıllarında büyük tamirat geçirmiştir. 1980'lerden itibaren arkeoloji müzesi olarak kullanılmış, 1990 yılından sonra Tatarların geri dönmesiyle ibadete tekrar açılmıştır.
2014 yılında caminin bir imamı olmuş ve Kırım Müslümanlarının dini yönetiminin bir üyesi idareyi terk ettiğini ve Tavri Müftülüğüne tabi olduğunu ilan etmiştir. Bundan sonra caminin mülkiyet hakkı Tavri Müftülüğüne geçmiştir. 2015 yılında, Kırım Yüksek Mahkemesi, Kırım Müslümanlarının dini yönetiminin vesayetini tasdik etmiş ve Tavri Müftülüğünü camiyi boşaltmaya yöneltmiştir.[2] 2016 yılında, Rusya Merkez Bankası 3 ruble metal paralar üzerinde camiyi tasvir etmiştir.[3]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Cuma Han Camii'nin ana girişi. -
-
-
Caminin mihrap ve minberi. -
-
-
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Nicole Kançal-Ferrari, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 15, sayfa: 518-519
- ^ "Суд Крыма обязал "Таврический муфтият" освободить мечеть Хан-Джами". IslamNews. 11 Temmuz 2015. 12 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015.
- ^ "Монета Банка России. Мечеть Джума-Джами, г. Евпатория". 1 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2018.