İçeriğe atla

Cullinan (elmas)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İşlenmemiş elmas

Cullinan, 26 Ocak 1905'te Güney Afrika'nın Cullinan kentindeki Premier No. 2 madeninde keşfedilen, 3.106,75 karat (621,35 g) ağırlığıyla şimdiye kadar bulunan en büyük işlenmemiş elmastır.[1] Adını madenin başkanı Thomas Cullinan'dan almıştır. Nisan 1905'te Londra'da satışa sunulmuş, ancak büyük ilgiye rağmen iki yıl sonra hala satılmamıştır. 1907'de, Transvaal Kolonisi hükûmeti, Cullinan'ı satın almış ve ardından Amsterdam'da Joseph Asscher & Co. tarafından kestirilen elması Birleşik Krallık Kralı VII. Edward'a sunmuştur.

Cullinan, çeşitli kesim ve boyutlarda taşlara ayrılmıştır. Bunların en büyüğü; 530,4 karat (106,08 gr) ile dünyanın en büyük düzgün kesim pırlantası olan Cullinan I veya diğer ismiyle Afrika'nın Büyük Yıldızı'dır. Taş, Haçlı Hükümdar Asası'nın başına monte edilmiştir. İkinci en büyüğü, İmparatorluk Devlet Tacı'na monte edilen 317,4 karat (63,48 g) ağırlığındaki Cullinan II veya Afrika'nın İkinci Yıldızıdır. Her ikisi de Kraliyet Mücevherleri'nin bir parçasıdır. Toplam 208,29 karat (41,66 g) ağırlığındaki diğer yedi büyük elmas, kendisine 1953'te büyükannesi Kraliçe Mary'den miras kalan II. Elizabeth'e aittir. Kraliçe ayrıca, küçük elmas kesimlere ve bir dizi cilasız parçaya sahiptir.

Keşfi ve erken tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wells ve elmas

Cullinan'ın Dünya'nın manto geçiş bölgesinde 410–660 km (255-410 mil) derinlikte oluştuğu ve 1,18 milyar yıl önce yüzeye ulaştığı tahmin ediliyor.[2] Transvaal Kolonisi, Cullinan'daki Premier Maden'de, yüzeyin 18 fit (5,5 m) altında, madendeki yüzey yöneticisi Frederick Wells tarafından 26 Ocak 1905'te bulundu. Yaklaşık 10,1 cm (4,0 inç) uzunluğunda, 6,35 cm (2,50 inç) genişliğinde, 5,9 cm (2,3 inç) derinliğinde ve 3.106 karat (621,2 gram) ağırlığındaydı.[3] Gazeteler ona, 1902'de madeni açan Sir Thomas Cullinan'a atıfta bulunarak "Cullinan Elması" adını verdi.[4] 1893'te Jagersfontein Madeni'nde bulunan, 972 karat (194,4 g) ağırlığındaki Excelsior Elması'nın üç katı büyüklüğündeydi. Sekiz yüzeyinden dördü pürüzsüzdü, bu da bir zamanlar doğal güçler tarafından parçalanan çok daha büyük bir taşın parçası olduğunu gösteriyordu. Mavi-beyaz bir tonu vardı ve belirli açılarda bir gökkuşağı veya Newton halkaları oluşturan küçük bir hava cebi içeriyordu.[5]

Cullinan, keşfinden kısa bir süre sonra Johannesburg'daki Standard Bank'ta halka açık bir şekilde sergilendi ve burada tahmini 8.000-9.000 ziyaretçi tarafından görüldü. Nisan 1905'te kaba mücevher, Premier Mining Co.'nun Londra satış temsilcisi S. Neumann & Co'ya yatırıldı.[6] Muazzam değeri nedeniyle, dedektifler taşı taşıdığı söylenen bir buharlı gemiye atandı. Bir paket, törenle kaptanın kasasına kilitlendi ve tüm yolculuk boyunca korundu. Bu bir dikkat dağıtma taktiğiydi - o gemideki taş sahteydi, onu çalmakla ilgilenenleri cezbetmek içindi. Cullinan, Birleşik Krallık'a taahhütlü posta yoluyla düz bir kutu içinde gönderildi.[7] Londra'ya vardığında, VII. Edward tarafından incelenmek üzere Buckingham Sarayı'na götürüldü. Potansiyel alıcılardan büyük ilgi görmesine rağmen, Cullinan iki yıl boyunca satılmadı.[8]

VII. Edward'a Sunumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Transvaal Başbakanı Louis Botha, elmasın VII. Edward için satın alınmasını "Transvaal halkının Majestelerinin tahtına ve şahsına sadakatinin ve bağlılığının bir göstergesi" olarak önerdi.[9] Ağustos 1907'de Yasama Konseyi'nde Cullinan'ın kaderi hakkında bir oylama yapıldı[10] ve satın almaya yetki veren önerge, 19'a karşı 42 lehte oyla kabul edildi. Başlangıçta, zamanın İngiltere Başbakanı Henry Campbell-Bannerman, krala teklifi reddetmesini tavsiye etti; ancak daha sonra VII. Edward'ı, hediyeyi kabul edip etmeme konusunda serbest bıraktı.[11] Sonunda, o zamanki Sömürge Müsteşarı Winston Churchill tarafından ikna edildi. Sorunu için, Churchill'e misafirlere gümüş bir tabakta göstermekten hoşlandığı bir kopya gönderildi.[12] Transvaal Kolonisi hükûmeti, pırlantayı 17 Ekim 1907'de 150.000 £[13] karşılığında satın aldı; bu, 2016 yılının sterlin enflasyonuna göre düzeltildiğinde 15 milyon £'e eşittir.[14] Maliye Bakanlığı; madencilik karlarına uygulanan %60 vergi nedeniyle, parasının bir kısmını Premier Diamond Mining Company'den geri aldı.[15]

Elmas; Sandringham House'da, 9 Kasım 1907'de – kralın altmış altıncı doğum gününde – koloninin Genel Temsilcisi Sir Richard Solomon tarafından; İsveç Kraliçesi, İspanya Kraliçesi, Westminster Dükü ve Lord Revelstoke da dahil olmak üzere büyük bir konuk grubunun huzurunda krala sunuldu.[16] Kral; sömürge sekreteri Lord Elgin'den, hediyeyi "kendisi ve halefleri için" kabul ettiğini ve "bu büyük ve eşsiz elmasın kraliyetin yadigârlarını oluşturan tarihi mücevherler arasında saklanmasını ve korunmasını sağlayacağını" açıklamasını istedi.[12]

Kesme işlemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Joseph Asscher kesme işlemini gerçekleştiriyor

Kral, işlenmemiş elması çeşitli kesim ve boyutlarda parlak taşlar halinde yarmak ve cilalamak için Amsterdam'dan Joseph Asscher & Co.'yu seçti. Abraham Asscher; elması, 23 Ocak 1908'de Londra'daki Sömürge Bürosu'ndan aldı.[17] Montunun cebindeki elmasla tren ve feribotla Hollanda'ya döndü.[13] Bu arada; bir Kraliyet Donanması gemisi, Kuzey Denizi boyunca boş bir kutu taşıdı ve yine potansiyel hırsızları defetti. Kaptanın bile "değerli" yükünün bir tuzak olduğundan haberi yoktu.[18]

İşlenmemiş elmas; 10 Şubat 1908'de, Amsterdam'daki elmas kesme fabrikasında Joseph Asscher tarafından ikiye bölündü.[19] O zamanlar teknoloji, henüz modern standartların kalitesini garanti edecek şekilde gelişmemişti ve elmasın kesilmesi zor ve riskliydi. Haftalarca süren planlamadan sonra, Asscher'ın elması tek bir vuruşta kesmesini sağlamak için 0.5 inç (1.3 cm) derinliğinde bir kesik yapıldı. Tek başına kesiği yapmak dört gün sürdü ve ilk denemede çelik bir bıçak kırıldı,[20] ancak ikinci bir bıçak oluğa yerleştirildi ve dört olası bölünme yüzeyinden biri boyunca ikiye bölündü.[21] Elması bölmek ve kesmek toplamda sekiz ay sürdü ve üç kişi görevi tamamlamak için günde 14 saat çalıştı.[22]

Matthew Hart; "Günün en büyük baltası Joseph Asscher hakkında bir hikaye anlatılır" dediği Diamond: A Journey to the Heart of an Obsession (2002) adlı kitabında, "şimdiye kadar bilinen en büyük elması kesmeye hazırlandığında … yanında duran bir doktoru ve hemşiresi vardı ve sonunda elması vurduğunda ... bayılarak öldü" diye yazdı.[23] Lord Ian Balfour, Famous Diamonds (2009) adlı kitabında, bayılma hikâyesini ortadan kaldırarak, Joseph'in bir şişe şampanya açarak kutlama yapma olasılığının daha yüksek olduğunu öne sürdü.[17] Joseph'in yeğeni Louis hikâyeyi duyduğunda, "Hiçbir Asscher, herhangi bir elmas üzerindeki herhangi bir operasyondan ötürü bayılmaz" diye bağırdı.[24]

İşlenmemiş Cullinan elmasından ayrılan en büyük dokuz taş

Cullinan'dan kesilmiş elmaslar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cullinan toplamda; 1,055.89 karatlık (211.178 g) 9 büyük taş,[25] artı 96 küçük pırlanta ve 19.5 karat (3.90 g) ağırlığında bazı cilasız parçalara bölündü.[26] En büyük iki taş – Cullinans I ve II – hariç hepsi, Güney Afrika hükûmeti onları satın alana kadar Asscher'in hizmetlerinin ücreti olarak düzenle kararı ile Amsterdam'da kaldı[26] (Edward'ın satın aldığı ve 1907'de karısı Kraliçe Alexandra'ya verdiği Cullinan VI hariç) ve Güney Afrika Yüksek Komiseri onları 28 Haziran 1910'da Kraliçe Mary'ye sundu.[12] Mary, Cullinan VI'yı Alexandra'dan miras aldı ve tüm Cullinan elmaslarını 1953'te torunu II. Elizabeth'e bıraktı.[27] Cullinans I ve II, Kraliçe'ye ait olan Kraliyet Mücevherlerinin bir parçasıdır.[1]

Asscher küçük taşları; onları Kraliçe Mary'ye veren Güney Afrika hükûmetine, dönemin Güney Afrika başbakanı Louis Botha'ya; Cullinan'ın kesimine nezaret eden elmas tüccarları Arthur ve Alexander Levy'ye,[28] velmas endüstrisindeki ilk sendikanın kurucularından olan Jacob Romijn'e (daha sonra Romyn) sattı.[29] Bazıları Mary tarafından, Elizabeth'in halk arasında hiç takmadığı uzun bir platin zincirine yerleştirildi.[30] 1960'larda; Louis Botha'nın mirasçılarının sahip olduğu iki küçük Cullinan elması, Johannesburg'daki De Beers laboratuvarında analiz edildi ve tamamen nitrojen veya diğer safsızlıklardan arınmış olarak bulundu.[31] Cullinans I ve II, 1980'lerde Londra Kulesi'ndeki gemologlar tarafından incelendi ve her ikisi de renksiz tip IIa olarak derecelendirildi.[32]

Cullinan I

[değiştir | kaynağı değiştir]
Dokuz büyük taş. Üstte: Cullinans II, I ve III. Alt: Cullinans VIII, VI, IV, V, VII ve IX.

Cullinan I veya Afrika'nın Büyük Yıldızı, 530.2 karat (106.04 g) ağırlığında ve 74 fasetaya sahip, pendelok kesimli bir pırlantadır.[33] Haçlı Hükümdar Asası'nın tepesinde yer alıyor ve buna uyum sağlamak için 1910'da yeniden tasarlanması gerekiyordu. Cullinan I; 1992'de 545.67 karat (109.134 g) kahverengi Golden Jubilee Diamond tarafından herhangi bir renkte dünyanın en büyük kesim elması olarak geride bırakıldı,[34] ancak yine de dünyanın en büyük düzgün kesim pırlantasıdır.[35] Netlik açısından, birkaç küçük bölünmeye ve küçük bir tanecik parçasına sahiptir. 5,89 cm × 4,54 cm × 2,77 cm (2,32 inç × 1,79 inç × 1,09 inç) boyutlarındaki elmas ilmeklerle donatılmıştır bir broş yapmak için Cullinan II'ye asılı bir kolye olarak takılmak üzere çerçevesinden çıkarılabilir.[36] V. George'un karısı Kraliçe Mary, sık sık bu şekilde giymiştir.[37] 1908'de taşın değeri 2,5 milyon ABD Doları idi (2019'da 52 milyon ABD Doları'na eşdeğer) – işlenmemiş Cullinan'ın tahmini değerinin iki buçuk katı.[38]

Cullinan II

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cullinan II veya Afrika'nın İkinci Yıldızı; İmparatorluk Devlet Tacı'nın önüne,[33] Kara Prens Yakutu'nun (büyük bir spinel) altına yerleştirilmiş 317,4 karat (63,48 g) ağırlığında, 66 faset ile yastık kesimli bir elmastır.[39] 4,54 cm × 4,08 cm × 2,42 cm (1,79 inç × 1,61 inç × 0,95 inç) boyutlarındadır. Elmasın bir takım küçük kusurları, masa yüzeyinde çizikler ve kuşakta küçük bir çentik vardır. Cullinan I gibi, taç üzerine vidalanmış sarı altın bir muhafaza ile yerinde tutulur.[36]

Cullinan III

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kraliçe Mary, göğsünde bir broş olarak Cullinans I ve II, Taç Giyme Kolyesi'nde bir kolye olarak III ve Koh-i-Noor'un altında tacının dibinde IV takıyor.

Cullinan III veya Afrika'nın Küçük Yıldızı armut kesimlidir ve 94.4 karat (18.88 g) ağırlığındadır.[33] 1911'de, V. George'un kraliçe eşi Queen Mary, taç giyme töreni için kişisel olarak satın aldığı bir tacın üst çapraz pattée'sine yerleştirdi.[40] 1912'de, kocasının Hindistan İmparatorluk Tacı'nı taktığı Delhi Durbar'da bir taç yerine Mary tarafından bir önceki yıl giyilen Delhi Durbar Tiara da Cullinans III ve IV'ü alacak şekilde uyarlandı.[41] 1914'te, Cullinan III, taçta kalıcı olarak bir kristal modelle değiştirildi. Günümüzde en çok II. Elizabeth tarafından Cullinan IV ile birlikte broş olarak giyilir. Broş toplamda 6,5 cm (2,6 inç) uzunluğunda ve 2,4 cm (0,94 inç) genişliğindedir.[42] Ayrıca Cullinan III, Taç Giyme Kolyesi'nde bir ilave olarak kullanılmıştır ve burada zaman zaman 22.4 karat (4.48 g) Lahore Elması'nın yerini almıştır.[43][44]

Cullinan IV

[değiştir | kaynağı değiştir]

Afrika'nın Küçük Yıldızı olarak da anılan Cullinan IV, kare kesimlidir ve 63.6 karat (12.72 g) ağırlığındadır.[33] Aynı zamanda Kraliçe Mary'nin Tacı'nın tabanına yerleştirildi, ancak 1914'te kaldırıldı. 25 Mart 1958'de o ve Prens Philip Hollanda'da resmi bir ziyaretteyken; Kraliçe II. Elizabeth, Cullinan III ve IV'ün ailesinde "Büyükannenin Cipsleri" olarak bilindiğini açıkladı. Cullinan'ın 50 yıl önce kesildiği Asscher Diamond Company'yi ziyaret ettiler. Ziyareti sırasında broşun iğnesini çözdü ve kaba elması kesen Joseph Asscher'in yeğeni Louis Asscher'a incelemesi için teklif etti. 84 yaşındaki Asscher, Kraliçe'nin elmasları yanında getirmiş olmasından derinden etkilenmişti ve yıllar sonra onları tekrar görmenin onun için ne kadar önemli olduğunu biliyordu.[45]

Cullinan V

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cullinan V, Queen Mary'nin 1911'de Delhi Durbar'da giymesi için yapılan korsajın bir parçasını oluşturan platin broşun ortasına yerleştirilmiş 18,8 karatlık (3,76 g) kalp şeklinde bir elmastır. Broş, Cullinan V'i ve daha küçük elmaslarla süslenmiş pavé setini sergilemek için tasarlandı. VIII broştan asılabilir ve VII kolye ucunu asmak için kullanılabilirdi. Mary tarafından genellikle bu şekilde giyilirdi.[46]

Cullinan VI

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cullinan VI, markiz kesimdir ve 11,5 karat (2,30 g) ağırlığındadır.[33] Cullinan VIII'i içeren ve Delhi Durbar paruresinin korsajının bir parçasını oluşturan broştan sarkar. Cullinan VI, VIII ile birlikte yaklaşık 96 küçük elmasla çevrili başka bir broş yapmak için bir araya getirilebilir. Tasarım, her ikisi de benzer bir şekle sahip olan Cullinan V kalp şeklindeki broşun tasarlandığı sıralarda yaratıldı.[47]

Cullinan VII

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cullinan VII de markiz kesimdir ve 8,8 karat (1,76 g) ağırlığındadır.[33] Başlangıçta VII. Edward tarafından eşi Kraliçe Alexandra'ya verildi. Kraliçe; eşinin ölümünden sonra mücevheri, parurenin bir parçası olan elmas ve zümrüt Delhi Durbar kolyesinden asılı bir kolye ucu olarak kullanan Kraliçe Mary'ye verdi.[48]

Cullinan VIII

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cullinan VIII, 6,8 karat (1,36 g) ağırlığında dikdörtgen kesimli bir elmastır.[33] Delhi Durbar parüresinin korsajının bir parçasını oluşturan broşun ortasına yerleştirilmiştir. Cullinan VI ile birlikte bir broş oluşturur.[47]

Cullinan IX

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cullinan IX, kaba Cullinan'dan elde edilecek başlıca elmasların en küçüğüdür. Pendelok veya kademeli armut kesimli bir taştır, 4,39 karat (0,878 g) ağırlığındadır ve Cullinan IX Yüzüğü olarak bilinen platin bir halkaya yerleştirilmiştir.[49]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Scarratt and Shor, p. 120.
  2. ^ Smith, et al., pp. 1403–1405
  3. ^ "Jewellery made from the world's largest diamond is to go on display" (PDF). Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2012. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2017. 
  4. ^ Scarratt and Shor, p. 122.
  5. ^ Hatch, pp. 170–172.
  6. ^ Scarratt and Shor, p. 123.
  7. ^ Dickinson, pp. 110–111.
  8. ^ "Jewellery made from the world's largest diamond is to go on display" (PDF). Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2012. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2017. 
  9. ^ Lee, pp. 489–490.
  10. ^ The Cullinan Diamond Centennial, Gems and Gemology, 2006
  11. ^ Helme, p. 86.
  12. ^ a b c Field, p. 72.
  13. ^ a b Bariand and Duchamp, p. 97.
  14. ^ "SECOND EDITION. The King's Birthday. Presentation of the Cullinan Diamond". New South Wales, Australia: The Sydney Morning Herald. 11 Kasım 1907. s. 5. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. 
  15. ^ Cartwright, p. 73.
  16. ^ "SECOND EDITION. The King's Birthday. Presentation of the Cullinan Diamond". The Sydney Morning Herald. New South Wales, Australia. 11 Kasım 1907. s. 5. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020 – Trove vasıtasıyla. 
  17. ^ a b Balfour, p. 71.
  18. ^ Seff and Seff, p. 252.
  19. ^ Helme, p. 88.
  20. ^ "Jewellery made from the world's largest diamond is to go on display" (PDF). Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2012. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2017. 
  21. ^ Crookes, pp. 77–79.
  22. ^ "Jewellery made from the world's largest diamond is to go on display" (PDF). Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2012. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2017. 
  23. ^ Hart, p. 204.
  24. ^ Koskoff, p. 174.
  25. ^ Spencer, pp. 318–326.
  26. ^ a b Balfour, p. 73.
  27. ^ Dickinson, p. 114.
  28. ^ Scarratt and Shor, p. 125.
  29. ^ Balfour, pp. 73–75.
  30. ^ "Life". Time. Cilt 10. July 1987. s. 48. 
  31. ^ Helme, p. 90.
  32. ^ Scarrat and Shor, pp. 126, 131.
  33. ^ a b c d e f g Manutchehr-Danai, p. 118.
  34. ^ "The Largest Cut Diamond in the World". Gem & Jewellery News. 2 (1): 1. December 1992. ISSN 0964-6736. 
  35. ^ Şablon:Royal Collection
  36. ^ a b Scarratt and Shor, p. 128.
  37. ^ Mears, et al., p. 30.
  38. ^ Morgan, p. 262.
  39. ^ Şablon:Royal Collection
  40. ^ Keay, p. 175.
  41. ^ "Delhi Durbar Tiara". Royal Collection Trust. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  42. ^ "Cullinan III and IV Brooch". Royal Collection Trust. 6 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017. 
  43. ^ "The diamonds and their history" (PDF). Royal Collection Trust. 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2016. 
  44. ^ "Jewellery made from the Cullinan Diamond" (PDF). Royal Collection Trust. 26 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017. 
  45. ^ Mears, p. 150.
  46. ^ "The diamonds and their history" (PDF). Royal Collection Trust. 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2016. 
  47. ^ a b "Cullinan VI and VIII Brooch". Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017. 
  48. ^ "Delhi Durbar Necklace and Cullinan VII Pendant". Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017. 
  49. ^ "Cullinan IX Ring". Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cullinan_(elmas)&oldid=33805225" sayfasından alınmıştır