İçeriğe atla

Chiapas çatışması

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Chiapas çatışması

Chiapas Eyaleti
Tarih1 Ocak 1994 – günümüz
Bölge
Chiapas, Meksika
Sonuç Ateşkes (San Andre Anlaşması 1997)
Taraflar
 Meksika
Destekleyeni:
 İsrail[1][2]
 ABD[3]

Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELZN)

Devrimci Halk Ordusu[4]
Komutanlar ve liderler
Carlos Salinas de Gortari
Manuel Camacho Solís
Arturo Guzmán Decena (1997'ye kadar)
 ABD Bill Clinton		 Subcomandante Marcos
Comandante Ramona

Chiapas çatışması (İspanyolca: Conflicto de Chiapas), 1994 Zapatista ayaklanması, 1995 Zapatista krizi ve bunların sonuçları;[5] 1990'lardan günümüze Meksika'nın Chiapas eyaletindeki yerli halklar ve geçimlik çiftçiler arasındaki gerilimlere verilen addır.

Zapatista ayaklanması Ocak 1994'te başladı ve ateşkes konusunda anlaşmaya varılmadan iki haftadan az sürdü.[6] Çatışmanın kollarının başlıca savaşçıları Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu ve Meksika hükümeti idi.[6] Hükûmet ve Zapatistalar arasındaki müzakereler anlaşmaların yapılmasına yol açtı, ancak barış süreci durgunlaştıkça uyulmamaya başlandı. Bu, hükûmetle bağları olan topluluklar ile Zapatistalar'a sempati duyan topluluklar arasında artan bir bölünme ile sonuçlandı. Sosyal gerginlikler, silahlı çatışma ve paramiliter olaylar arttı ve 1997'de Acteal köyünde 45 kişinin Zapatista karşıtı milisler tarafından öldürülmesiyle sonuçlandı.[7] Düşük düzeyde olsa da, asi faaliyetler devam etmekte ve hükûmetle birlikte Zapatista taraftarları ve Zapatista karşıtı milisler arasında bazen şiddet patlıyor. İlgili son olay, Zapatistalar'a bağlı bir öğretmenin öldürüldüğü ve Chiapas'ta 15 kişinin daha yaralandığı 2014 yılında meydana geldi.[8]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Rebellion in Chiapas and the Mexican Military" (PDF). National Security Archive. 19 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. 
  2. ^ "Militares israelíes darán clases a policías de Chiapas" (İspanyolca). Excelsior. 8 Mayıs 2013. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. 
  3. ^ "El Lazca recibió entrenamiento militar en Israel y EU" (İspanyolca). SDPnoticas. 14 Ekim 2012. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. 
  4. ^ Ramsey, Geoffrey (9 Ocak 2012). "How Mexico's Guerrilla Army Stayed Clear of Organized Crime". InSight Crime. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020. 
  5. ^ "sipaz.org/crono/proceng.htm". Sipaz.org. 1 Ocak 1994. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2013. 
  6. ^ a b "Zapatista Timeline 1994". web.eecs.utk.edu. 26 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2018. 
  7. ^ Lacey, Marc. "10 Years Later, Chiapas Massacre Still Haunts Mexico" (İngilizce). 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2018. 
  8. ^ "Zapatista teacher dead, 15 seriously wounded in deadly Chiapas ambush". Schools for Chiapas (İngilizce). 7 Mayıs 2014. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2018. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Chiapas_çatışması&oldid=32642394" sayfasından alınmıştır