İçeriğe atla

Chi-Huey Wong

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Chi-Huey Wong
翁啟惠
Doğum3 Ağustos 1948 (76 yaşında)
Yizhu, Tainan ilçesi, Tayvan (günümüzde Chiayi ilçesi)
MilliyetTayvan
Amerika Birleşik Devletleri
EğitimUlusal Tayvan Üniversitesi
Massachusetts Institute of Technology
Ödüller
Kariyeri
DalıBiyokimya
Kimyasal biyoloji
Çalıştığı kurumlar

Chi-Huey Wong, Tayvanlı-Amerikalı biyokimyacı. Halen Kaliforniya'da Scripps Araştırma Enstitüsü Kimya Bölümü'nde Scripps Aile Kürsüsü profesörüdür.[1] Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi üyesidir, Wolf Kimya Ödülü'nü ve RSC Robert Robinson Ödülü'nü kazanmıştır.[2] 700'den fazla makale yayınlamış ve 100'den fazla patenti bulunmaktadır.[3]

Eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wong, lisans ve yüksek lisansını Taipei'deki Ulusal Tayvan Üniversitesi'nin Biyokimyasal Bilimler bölümünden aldı, ardından 1982 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde Profesör George M. Whitesides yönetiminde enzimlerin organik sentezde katalizör olarak kullanımını inceleme alanında doktora yaptı.[4]

Araştırma ve Kariyer

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wong, 1982'den 1983'e kadar Harvard Üniversitesi'nde George M. Whitesides ile doktora sonrası araştırma çalışmalarına devam etti, daha sonra Kimya Bölümü'nde Teksas A&M Üniversitesi'nde bağımsız kariyerine başladı. Texas A&M Üniversitesi'ndeki görev süresi boyunca Yardımcı Doçent, Doçent ve Kimya Profesörü unvanlarını aldı.

Wong Ernest W. Hahn Kürsüsü ve Kimya Profesörü olarak Scripps Araştırma Enstitüsü'ne atandı. Scripps öğretim üyesi iken, Riken, Japonya'daki Glycotechnology Frontier Research Programı;[5] Sinica Akademisi Genomik Araştırma Merkezi direktörü[6] ve daha sonra Sinica Akademisi Başkanı olarak Çin Cumhuriyeti (Tayvan) Cumhurbaşkanı tarafından atandı. Şimdi Scripps Araştırma Enstitüsü'nde Scripps Aile Kürsüsü Kimya Profesörü olarak görev yapmaktadır.[7]

Wong, glikozbilime yaptığı orijinal katkılarla, özellikle oligosakkaritlerin[8][9][10][11][12] ve glikoproteinlerin[9][10][13][14][15] pratik sentezi için kemo-enzimatik yöntem ve çok sayıda oligosakkaritin hızlı hazırlanması için hiyerarşik ve programlanabilir tek pot sentez yöntemi geliştirmesiyle tanınır.[16] Wong tarafından geliştirilen, glikan mikrodizilerin geliştirilmesi üzerine yaptığı orijinal sentetik yöntemler,[17][18][19][20][21][22][23] protein-karbonhidrat etkileşiminin yüksek verimli analizi ve glikosilasyon problarının tasarımı,[24][25][26] sadece biyolojide glikosilasyonun temel çalışmasını değil,[27][28][29][30][31] aynı zamanda kanser ve bulaşıcı hastalıkların tedavisi için aşılar ve homojen antikorlar dahil karbonhidrat bazlı ilaçların klinik gelişimini de sağlamıştır.[10][32][33][34][35]

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wong, Amerikan Kimya Derneği tarafından verilen Arthur C. Cope Ödülü'nü aldı.[36] Diğer ödülleri arasında Wolf Kimya Ödülü,[37] Kraliyet Kimya Topluluğu Robert Robinson Ödülü,[38] Searle Scholar Ödülü, Başkanlık Genç Araştırmacı Ödülü, IUPAC Uluslararası Karbonhidrat Ödülü, Amerikan Kimya Derneği Harrison Howe Ödülü, Amerikan Kimya Derneği Claude S. Hudson Ödülü, Uluslararası Enzim Mühendisliği Ödülü, Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık Yeşil Kimya Ödülü, Kimyasal Araştırmalarda FA Pamuk Mükemmeliyet Madalyası[39] ve Sentetik Organik Kimyada Yaratıcı Çalışma Amerikan Kimya Derneği Ödülü yer alır.

Üyelikler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wong 1994'te Academia Sinica, 1996'da American Academy of Arts and Sciences, 2002'de Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi, 2007'de Dünya Bilimler Akademisi, 2014'te Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Mucitler Akademisi üyesi, 2010 yılında Avrupa Moleküler Biyoloji Örgütü Yardımcı Üyesi olarak seçildi.[40]

Bibliyografya

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Enzymes in Synthetic Organic Chemistry (Sentetik Organik Kimyada Enzimler) Pergamon Press. 1994. 9780-0805-0582-4
  • Carbohydrate Based Drug Discovery. (Karbonhidrat Bazlı İlaç Keşfi) Wiley Online Library. 2003. 9783-5276-0243-8
  • Current Status and New Challenges in Glycoscience. (Glikozbilimlerde Mevcut Durum ve Yeni Zorluklar) Springer. 978-4-431-54841-6

Patentler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wong icatları için birçok patent aldı. Temsili patentleri arasında Globo-H ve yeni glikolipid adjuvanları (US9,603,913B2) olan ilgili anti-kanser aşıları, PTFE benzeri alüminyum kaplamalı cam slaytlar üzerindeki Glikan dizileri ve ilgili yöntemler (US8,680,020), Virüse karşı bağışıklık kazandırma yöntemleri ve bileşimleri (US8.741,311), Oligosakkaritlerin büyük ölçekli enzimatik sentezi (US9,340,812), Glikan mühendisliği ile insan antikorlarını değiştirme yöntemleri (US10, 087,236), Artırılmış antikor etkinliği için evrensel glikoformlarla ilgili kompozisyonlar ve yöntemler (US10,023892), Kristal E. Coli'den bifonksiyonel transglikosilaz PBP1b'nin yapısı ve inhibitörleri (US9890111B2),[41] glikan mikrodizileri kullanılarak karbonhidrat-protein etkileşimlerinin kantitatif analizi: yüzey ve çözelti ayrışma sabitleri (US-8906832-B2),[42] Antibiyotik kompozisyonlar ve ilgili tarama yöntemleri (US8916540B2),[43] Hirsutella Sinensis mycelia bileşimleri ve sepsis ve ilgili enflamatuar yanıtların tedavisi için yöntemler (US8486914B2)[44] ve hücresel glikoproteinlerin sıralanması, haritalanması ve tanımlanması için uyarlanmış glikoproteeomik yöntemler (US7943330B2)[45] bulunmaktadır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Chi-Huey Wong | Scripps Research". www.scripps.edu. 18 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019. 
  2. ^ "RSC Robert Robinson Award 2015 Winner". www.rsc.org. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019. 
  3. ^ "Chi-Huey Wong - Google Scholar Citations". scholar.google.com.tw. 18 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019. 
  4. ^ "Dr. Chi-Huey Wong's Personal Webpage". www.genomics.sinica.edu.tw. 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019. 
  5. ^ "Third RIKEN-Academia Sinica Joint Conference | RIKEN". www.riken.jp. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  6. ^ "Dr. Chi-Huey Wong's Personal Webpage". www.genomics.sinica.edu.tw. 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  7. ^ "70th Birthday: Chi‐Huey Wong :: ChemViews Magazine :: ChemistryViews". www.chemistryviews.org (İngilizce). 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  8. ^ Wong (9 Haziran 1989). "Enzymatic catalysts in organic synthesis". Science (İngilizce). 244 (4909): 1145-1152. 
  9. ^ a b Koeller (2001). "Enzymes for chemical synthesis". Nature (İngilizce). 409 (6817): 232-240. 
  10. ^ a b c Sears (23 Mart 2001). "Toward Automated Synthesis of Oligosaccharides and Glycoproteins". Science. 291 (5512): 2344-2350. 
  11. ^ Machajewski (2000). "The Catalytic Asymmetric Aldol Reaction". Angewandte Chemie International Edition (İngilizce). 39 (8): 1352-1375. 
  12. ^ Ichikawa (1 Kasım 1992). "Chemical-enzymic synthesis and conformational analysis of sialyl Lewis X and derivatives". Journal of the American Chemical Society. 114 (24): 9283-9298. 
  13. ^ Witte (1 Mart 1997). "Enzymatic Glycoprotein Synthesis: Preparation of Ribonuclease Glycoforms via Enzymatic Glycopeptide Condensation and Glycosylation". Journal of the American Chemical Society. 119 (9): 2114-2118. 
  14. ^ Brik (1 Kasım 2006). "Sugar-Assisted Ligation of N-Linked Glycopeptides with Broad Sequence Tolerance at the Ligation Junction". Journal of the American Chemical Society. 128 (46): 15026-15033. 
  15. ^ Payne (7 Ocak 2010). "Advances in chemical ligation strategies for the synthesis of glycopeptides and glycoproteins". Chemical Communications (İngilizce). 46 (1): 21-43. 
  16. ^ Galan (21 Mayıs 2011). "Carbohydrate chemistry in drug discovery". Organic & Biomolecular Chemistry (İngilizce). 9 (10): 3598-3610. 
  17. ^ Fazio (1 Aralık 2002). "Synthesis of Sugar Arrays in Microtiter Plate". Journal of the American Chemical Society. 124 (48): 14397-14402. 
  18. ^ Blixt (7 Aralık 2004). "Printed covalent glycan array for ligand profiling of diverse glycan binding proteins". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 101 (49): 17033-17038. 
  19. ^ Walker (2011). "Broad neutralization coverage of HIV by multiple highly potent antibodies". Nature (İngilizce). 477 (7365): 466-470. 
  20. ^ Pejchal (25 Kasım 2011). "A Potent and Broad Neutralizing Antibody Recognizes and Penetrates the HIV Glycan Shield". Science (İngilizce). 334 (6059): 1097-1103. 
  21. ^ Shivatare (2016). "Modular synthesis of N-glycans and arrays for the hetero-ligand binding analysis of HIV antibodies". Nature Chemistry (İngilizce). 8 (4): 338-346. 
  22. ^ Stewart-Jones (2016). "Trimeric HIV-1-Env Structures Define Glycan Shields from Clades A, B, and G". Cell (İngilizce). 165 (4): 813-826. 
  23. ^ Shivatare (18 Nisan 2018). "Unprecedented Role of Hybrid N-Glycans as Ligands for HIV-1 Broadly Neutralizing Antibodies". Journal of the American Chemical Society. 140 (15): 5202-5210. 
  24. ^ Sawa (15 Ağustos 2006). "Glycoproteomic probes for fluorescent imaging of fucosylated glycans in vivo". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 103 (33): 12371-12376. 
  25. ^ Hsu (20 Şubat 2007). "Alkynyl sugar analogs for the labeling and visualization of glycoconjugates in cells". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 104 (8): 2614-2619. 
  26. ^ Shie (16 Temmuz 2014). "An Azido-BODIPY Probe for Glycosylation: Initiation of Strong Fluorescence upon Triazole Formation". Journal of the American Chemical Society. 136 (28): 9953-9961. 
  27. ^ Hanson (3 Mart 2009). "The core trisaccharide of an N-linked glycoprotein intrinsically accelerates folding and enhances stability". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 106 (9): 3131-3136. 
  28. ^ Huang (20 Eylül 2017). "Residues Comprising the Enhanced Aromatic Sequon Influence Protein N-Glycosylation Efficiency". Journal of the American Chemical Society. 139 (37): 12947-12955. 
  29. ^ Krasnova (2 Haziran 2016). "Understanding the Chemistry and Biology of Glycosylation with Glycan Synthesis". Annual Review of Biochemistry (İngilizce). 85 (1): 599-630. 
  30. ^ Krasnova (6 Mart 2019). "Oligosaccharide Synthesis and Translational Innovation". Journal of the American Chemical Society. 141 (9): 3735-3754. 
  31. ^ Chuang (26 Şubat 2019). "Signaling pathway of globo-series glycosphingolipids and β1,3-galactosyltransferase V (β3GalT5) in breast cancer". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 116 (9): 3518-3523. 
  32. ^ Tseng (5 Mart 2019). "Egg-based influenza split virus vaccine with monoglycosylation induces cross-strain protection against influenza virus infections". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 116 (10): 4200-4205. 
  33. ^ Lin (25 Ağustos 2015). "A common glycan structure on immunoglobulin G for enhancement of effector functions". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 112 (34): 10611-10616. 
  34. ^ Lo (24 Nisan 2019). "Synthesis of Sialidase-Resistant Oligosaccharide and Antibody Glycoform Containing α2,6-Linked 3Fax-Neu5Ac". Journal of the American Chemical Society. 141 (16): 6484-6488. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020. 
  35. ^ Kinjo (2005). "Recognition of bacterial glycosphingolipids by natural killer T cells". Nature (İngilizce). 434 (7032): 520-525. 
  36. ^ "Academia Sinica President Chi-Huey Wong To Receive 2012 Arthur C. Cope Award". Asian Scientist Magazine. 8 Eylül 2011. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  37. ^ "פרופ' צ'י-ווי וונג". www.wolffund.org.il. 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  38. ^ "Academia Sinica President Chi-Huey Wong Receives 2015 Robert Robinson Award". www.genomics.sinica.edu.tw. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  39. ^ "Cotten Medal". 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  40. ^ "EMBO recognizes 63 researchers for advances in life sciences". EMBO (İngilizce). 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  41. ^ [1], "Crystal structure of bifunctional transglycosylase PBP1b from E. coli and inhibitors thereof", 2015-12-04 tarihinde verildi  23 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  42. ^ "Quantitative analysis of carbohydrate-protein interactions using glycan microarrays: determination of surface and solution dissociation constants - Dimensions". app.dimensions.ai (İngilizce). 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  43. ^ [2], "Antibiotic compositions and related screening methods", 2009-01-15 tarihinde verildi  23 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  44. ^ [3], "Hirsutella sinensis mycelia compositions and methods for treating sepsis and related inflammatory responses", 2010-03-30 tarihinde verildi  23 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  45. ^ [4], "Tailored glycoproteomic methods for the sequencing, mapping and identification of cellular glycoproteins", 2008-03-24 tarihinde verildi  23 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Chi-Huey Wong ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Chi-Huey_Wong&oldid=33135959" sayfasından alınmıştır