Chang'e 6
Dosya:Chang-e-5-Descender-Lander-assembly-CG-2.jpg Chang'e 6'nın ikizi Chang'e 5'in sanatsal bir tasviri | |
Görev türü | Örnek getirme görevi |
---|---|
Uygulayıcı | CNSA |
COSPAR kimliği | 2024-083A ![]() |
SATCAT no. | 59627 ![]() |
Görev süresi | 52 gün, 20 saat, 39 dakika |
Uzay aracı özellikleri | |
Üretici | CAST |
Fırlatma ağırlığı | 8.350 kg (18.410 lb)[1] |
Görev başlangıcı | |
Fırlatma tarihi | 3 Mayıs 2024 09:27:29 UTC[2][3] |
Roket | Long March 5 |
Fırlatma yeri | Wenchang |
Görev sonu | |
İniş tarihi | 25 Haziran 2024 06:07 UTC Dönüş kapsülü |
İniş yeri | İç Moğolistan, Çin |
Ay yörünge aracı | |
Yörüngeye yerleşme | 8 Mayıs 2024 02:12 UTC[4] |
Yörüngeden ayrılma | 20 Haziran 2024 ~15:00 UTC |
Yörünge parametreleri | |
Periapsis yüksekliği | 220 km (140 mi) |
Eğiklik | 137° |
Ay iniş aracı | |
İniş tarihi | 1 Haziran 2024 22:23:16 UTC[5][6] |
Kalkış tarihi | 3 Haziran 2024 23:38:10 UTC[7] |
İniş yeri | Apollo Havzası güney denizi 41°38′19″S 153°59′07″W / 41.6385°G 153.9852°B[8][9] |
Ay keşif aracı | |
İniş tarihi | 1 Haziran 2024 22:23:16 UTC[5][6] |
İniş yeri | Apollo Havzası güney denizi[8] |
Örnek Yükseltici ile Kenetlenme | |
Kenetlenme tarihi | 6 Haziran 2024 06:48 UTC[10] |
Ayrılma tarihi | 6 Haziran 2024 |
Chang'e sondaları |
Chang'e 6 (Çince: 嫦娥六号; pinyin: Cháng'é liùhào), Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından gerçekleştirilen robotik bir Ay keşif göreviydi. Çin Ay Keşif Programı'ndaki öncüllerine benzer şekilde bu uzay aracı da adını Çin ay tanrıçası Chang'e'den almıştır.
Görev, 3 Mayıs 2024 tarihinde sondanın Çin'in Hainan adasından fırlatılmasıyla başladı. Görevin iniş aracı ve mobil bir kamera gezgini 1 Haziran 2024'te Ay'ın uzak yüzüne indi.[11][5] Çin'in ikinci örnek getirme görevinin bir parçası olarak, iniş aracının robotik kepçesi ve matkabı Ay yüzeyinden örnekler aldı ve bu örnekleri 3 Haziran 2024'te Ay yörüngesine fırlatılmış olan yükseltici modülüne yerleştirdi.[2] Yükseltici modülü, 6 Haziran 2024'te Ay yörüngesindeki yörünge modülüyle kenetlendi ve daha sonra örnekleri taşıyan konteyneri Dünya'ya nihai dönüşü için yörüngedeki atmosfere giriş modülüne aktardı. Görevin iniş aracı ve mini gezgini de Ay yüzeyinde bilimsel deneyler gerçekleştirdi. Görevin tamamı yaklaşık 53 gün sürdü ve 25 Haziran 2024 tarihinde sona erdi.[2]
Genel Bakış[değiştir | kaynağı değiştir]
![]() | Bu madde güncel bir olay hakkındadır. Olayda gelişme yaşandıkça bilgilerde de hızlı bir değişim yaşanabilir ve ilk haberler güvenilir olmayabilir. Bu madde üzerinde gerçekleşen en son değişiklikler en güncel bilgileri yansıtmayabilir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Çin Ay Keşif Programı, artan teknolojik ilerlemenin dört aşamasında yürütülecek şekilde tasarlanmıştır:
- İlk aşamanın hedefi Ay yörüngesine ulaşmaktı. Bu, 2007'de Chang'e 1 ve 2010'da Chang'e 2 tarafından tamamlandı.
- İkinci aşama, 2013'te Chang'e 3 ve 2019'da Chang'e 4 tarafından gerçekleştirilen ve başarılı olan Ay'a inmeyi ve gezinmeyi amaçladı.
- Üçüncü aşama, ay örneklerinin toplanıp Dünya'ya gönderilmesini içeriyor; ilk olarak 2020'de Chang'e 5 tarafından tamamlandı ve Chang'e 6 tarafından devam etmektedir.
- Dördüncü aşama, Ay'ın güney kutbu yakınında bir robotik araştırma istasyonunun geliştirilmesinden oluşuyor. Program, 2030'larda insanlı Ay inişlerini kolaylaştırmayı ve muhtemelen Ay'ın güney kutbu yakınında insanlı bir karakol inşa etmeyi amaçlıyor.
Chang'e 6 daha fazla malzeme toplamak için ayın uzak tarafının güney yarımküresine indi. Spesifik olarak, Chang'e 6 misyonunun iniş bölümü, kendisi de Ay'ın uzak tarafındaki daha büyük Güney Kutbu-Aitkin (SPA) çarpışma havzasında yer alan Apollo kraterinin güney kısmıydı.
Chang'e 6 iniş aracı 1 Haziran 2024'te 22:23 UTC'de indi Numune toplamanın tamamlanması ve numunenin sondanın robotik matkabı ve robot kolu tarafından yükselticiye yerleştirilmesinin ardından, yükseltici, 3 Haziran 2024'te 23:38 UTC'de sondanın iniş kısmının tepesinden başarıyla havalandı.[7][12]
Görev tamamen başarılı olursa Çin, Ay'ın uzak tarafından örnekler getiren ilk ülke olacaktır.[13]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Historic journey from Chang'e 6 lifts off". Çin Ulusal Uzay İdaresi. 3 Mayıs 2024. 3 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ a b c Jones, Andrew (10 Ocak 2024). "China's Chang'e-6 probe arrives at spaceport for first-ever lunar far side sample mission". SpaceNews. 3 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2024.
- ^ "Long March 5 – Chang'e 6". nextspaceflight.com. 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ "嫦娥六号探测器成功实施近月制动顺利进入环月轨道飞行" (Çince). 中国新闻网. 8 Mayıs 2024. 8 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024.
- ^ a b c Jones, Andrew (1 Haziran 2024). "Chang'e-6 lands on far side of the moon to collect unique lunar samples". SpaceNews. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2024.
- ^ a b Seger Yu [@SegerYu] (1 Haziran 2024). "落月时刻 2024-06-02 06:23:15.861" (X gönderisi) (Çince) – X vasıtasıyla.
- ^ a b Lee, Liz; Baptista, Eduardo (3 Haziran 2024). "China's Chang'e-6 lifts off from far side of moon". Reuters.com. 4 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ a b "大陸「嫦娥六號」明年5月發射 擬帶回月球背面岩石採樣" (Çince). 聯合報. 25 Nisan 2023. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
- ^ "First Look: Chang'e 6" (İngilizce). Lunar Reconnaissance Orbiter Camera. 14 Haziran 2024. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024.
- ^ "新华全媒+丨嫦娥六号完成月球轨道交会对接与在轨样品转移" (Çince). 新华网. 6 Haziran 2024. 6 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2024.
- ^ "嫦娥六号着陆器和上升器合影来了!". CNSA.
- ^ Huaxia (3 Haziran 2024). "China's spacecraft takes off from moon with first samples from lunar far side". Xinhua.com. 4 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ "China launches Chang'e 6 sample-return mission to moon's far side (Video)". Space.com. 3 Mayıs 2024. 3 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Chang'e 6 ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- China's Deep Space Exploration Roadmap. (2018)