Ceyda Sungur
Ceyda Sungur | |
|---|---|
 Tarihe geçen kırmızı elbisesi ve beyaz çantası ile Ceyda Sungur, polis tarafından saldırıya maruz kalırken (2013) | |
| Doğum | 1986 |
| Diğer ad(lar)ı | Kırmızılı Kadın |
| Meslek |
|
| İşveren | İstanbul Teknik Üniversitesi |
| Tanınma nedeni | Gezi Parkı olayları |
Ceyda Sungur veya bilinen takma adıyla Kırmızılı Kadın; Türk akademisyen ve aktivist. 2013 yılında İstanbul'da düzenlenen Gezi Parkı protestoları sırasında, üzerindeki kırmızı elbisesi ve beyaz çantasıyla gösteri alanındayken bir polisin yüzüne biber gazı sıktığı esnada çekilen fotoğrafıyla ünlenmiş ve eylemin simgelerinden biri haline gelmiştir.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1986 yılında dünyaya geldi. Üniversitede şehir ve bölge planlama eğitimi aldıktan sonra araştırma görevlisi olarak İstanbul Teknik Üniversitesi'nde çalışmaya başladı. 2013 yılının Mayıs ayında Türkiye genelinde başlayan Gezi protestoları çerçevesinde İstanbul'da yapılan eylemlerde gösterici ve gönüllü ilk yardımcı olarak yer aldı.[2][3] Mahkeme kararı olmaksızın Gezi Parkı'nda başlatılan yıkım çalışmalarına karşı gösteri yaparken polis memuru Fatih Zengin tarafından biber gazıyla saldırıya uğradı. Saldırı esnasında Reuters ajansı bünyesinde foto muhabirlik yapan Osman Orsal'ın olayı fotoğraflamasıyla toplumda büyük yankı uyandırdı. Yaşanan saldırıdan sonra polis memuru hakkında kasıtlı ve orantısız olarak güç kullanmak sebebiyle bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı. Ceyda Sungur, mahkeme salonunda verdiği ifadede "Sanığın elinde silah olsaydı, Ethem Sarısülük’ü öldüren polis gibi beni de öldürebilirdi." açıklamasını yaparak canına kastedildiğini ileri sürdü.[4] 2014'te sonuçlanan mahkemede ise yakın mesafeden biber gazı sıkması ve görevini kötüye kullanması gerekçesiyle saldırgan polise 600 adet fidan dikme cezası verildi. Ayrıca; Sungur'a "halkı, kanuna uymamaya tahrik" suçundan açılan davaya da takipsizlik kararı verildi.[5]
Popüler kültüre etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ferzan Özpetek - İstanbul Kırmızısı; Gezi Parkı olaylarından oldukça etkilenen yazar, yazdığı kitaba Kırmızılı Kadın imajından ve söylemlerinden esinlenerek bu adı verdi.[6]
- Gezi eylemleri sürecinde kapatılan Tarih dergisi editörü Gürsel Göncü tarafından yazılan Yaşarken Yazılan Tarih'in kapağında, Kırmızılı Kadın ve ona biber gazı sıkan bir polis resmedildi.[7]
Dergiler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Brezilya merkezli kültür dergisi Piauí; ülkede, Gezi Parkı olaylarıyla aynı dönemde ortaya çıkan toplumsal ayaklanmaya da gönderme yaparak 2013 yılının Temmuz ayında yayımladığı sayısında kapak fotoğrafı olarak "elinde Brezilya bayrağı tutan Kırmızılı Kadın" illüstrasyonuna yer verdi. Ayrıca; sayfanın altında da "#direngezi" etiketi kullanıldı.[8]
- Türk mizah dergisi Penguen, Temmuz 2013'te yayımlanan sayısının kapak tasarımında Kırmızılı Kadın'ı bir polise biber gazı sıkarken tasvir etti. O dönem Gezi eylemlerini itibarsızlaştırmak adına çıkartılan sahte ve yalan haberlere tepki olarak da "Göstericiler polise saldırdı!" başlığını attı. Bu çalışma, "2013’ün en yaratıcı mizah dergisi kapakları" arasında gösterildi.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Vale, Paul (5 Haziran 2013). "Turkey Uprising: Ceyda Sungur, 'Woman In Red', Becomes Iconic Image For Activists" (İngilizce). HuffPost. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Kırmızılı Kadın konuştu". Milliyet. Anka Haber Ajansı. 10 Haziran 2013. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ Sherlock, Ruth (8 Haziran 2013). "Lady in the Red Dress and her dream of a Turkish rebirth" (İngilizce). The Daily Telegraph. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Şehir Plancısı Ceyda Sungur Polis Şiddetinin Peşini Bırakmıyor". Politeknik. 12 Aralık 2014. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ ""Kırmızılı Kadın" Ceyda Sungur İfade Verdi". Milliyet. 13 Mayıs 2014. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Özpetek'in 'İstanbul Kırmızısı' raflarda". Radikal. 5 Kasım 2013. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
Kitabın ismi, annemin benden istediği kırmızı ojeden geliyor. Ama aslında içinde bir sürü kırmızılar var. Kitabı okuyanların içinde bulacağı kırmızılar bunlar. Kitabı yazarken bu arada Gezi olayları oldu mesela ve orada kırmızılı kadın vardı. Bir de İstanbul’da benim evimden gördüğüm İstanbul’un mavi ile kırmızıya karışan bir gökyüzü vardır. Aslında İstanbul’u hep mavi olarak düşünürüz. O kırmızının, o gökyüzüne karışması benim çok hoşuma gider hep.
- ^ "#tarih dergisi kapandı". Sözcü. 8 Aralık 2015. 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- ^ "Kırmızılı Kadın Brezilya dergilerinde". T24. 12 Temmuz 2013. 13 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ Pelin Özkan (10 Ocak 2014). "2013'ün en komik, en yaratıcı mizah dergisi kapakları". MediaCat. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.