Can Kıraç
Can Kıraç | |
|---|---|
| Doğum | 22 Mayıs 1927 Etimesgut, Ankara, Türkiye |
| Ölüm | 26 Haziran 2024 (97 yaşında) Şişli, İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Aşiyan Mezarlığı |
| Eğitim | Galatasaray Lisesi Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi |
| Meslek | İş insanı, yönetici |
| Organizasyon | Koç Holding, Otokoç, Egemak, Koç Ticaret |
| Evlilik | İnci Atav Kıraç (e. 1954; ö. 2019) |
| Çocuk(lar) | Ali Numan Kıraç Yasemin Kıraç |
| Ebeveyn(ler) | Ali Numan Kıraç Semiha Kıraç |
| Akraba(lar) | İnan Kıraç (kardeşi) |
Can Kıraç (22 Mayıs 1927, Ankara - 26 Haziran 2024, İstanbul), Türk iş insanı, yönetici ve mühendistir. Koç Holding'in kuruluşunda ve büyümesinde rol almış, idare ve yönetiminde yer almış, otomotiv grubunun başkanlığını yürütmüştür.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kıraç, 22 Mayıs 1927 tarihinde, Türkiye'nin ilk ziraat mühendislerinden Ali Numan Kıraç ile Semiha Kıraç'ın çocuğu olarak Ankara'nın Etimesgut ilçesindeki Atatürk Orman Çiftliği'nde doğdu. Ona "Can" adını Mustafa Kemal Atatürk vermiştir. Çocukluğu, babasının çalışmak için taşındığı Eskişehir'de geçirmiştir; burada kardeşi İnan doğmuştur.[1] İlköğretimini 11 Haziran 1938 yılında Eskişehir'de Ülkü İlkokulu'nda bitirdikten sonra lise öğretimini, kardeşi İnan ile birlikte, İstanbul'a taşınarak Galatasaray Lisesi'nde gördü ve 1946 yılında mezun oldu. Yükseköğrenimini ise 1950 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde tamamlamıştır; üniversite yıllarında, 1949-50 yılları arasında, Türkiye Milli Talebeler Federasyonu'nun başkanlığını yürütmüştür.[2] Ayrıca öğrencilik yıllarında Koruk adında bir dergi çıkartmış, TMTF gazetesi İnkılap ve Gençlik'te yazılar yazmıştır.
İş hayatına 29 Ağustos 1950 tarihinde Ankara'da, Vehbi Koç'un kurduğu Koç Ticaret'in otomobilcilik şubesinde çalışarak başladı ve burada Bernar Nahum'un yanında çalıştı. 1957 yılında Vehbi Koç'un, iş faaliyetlerini İzmir ve Ege'de sürdürmek ve ilerletmek için ortaklıkla kurduğu Egemak şirketinde genel müdür yardımcısı olarak çalıştı, bir yıl sonra ise şirketin genel müdürlüğüne getirildi. 1963 yılında ise bu şirketin dergisi olarak kurduğu Bizden Haberler, ileri yıllarda tüm Koç Topluluğu'nu kapsayacak bir dergi haline gelecektir.[3]
1963 yılında tüm Koç şirketlerini bir çatı atlında toplayan Koç Holding'in kurucu ortağı olarak yer aldı ve 1968 yılında İstanbul'a dönerek, merkezde Otomotiv Grubu'nda çalışmaya başladı. Holdingin kuruluşunda ve gelişmesinde faaliyet gösteren Kıraç, 1973 yılında holdingin icra komitesine girmiş, 1982 yılında Otomotiv Grubu'nun başına getirilmiştir. 1984 yılında holdingin idari komitesine de getirilmiş, 1987'de bu komitenin başkanı olarak görev yapmaya başlamıştır.
Vehbi Koç Vakfı inisiyatifiyle kurulan Koç Üniversitesi'nin kuruluşunda yer almış, Üniversite İcra Komitesi ile Mütevelli Heyeti'nde üye olarak görev almıştır. 1991 yılında kendi isteğiyle Koç'taki 41 yılını noktalayarak emekliliğe ayrıldı.
Kıraç'a, 2006 yılında, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından onursal üyelik verilmiştir. 2013 yılında da Eskişehir Osmangazi Üniversitesi tarafından ona fahri doktora verilmiştir. 2009 yılında ona Ankara Yıldız Rotary Kulübü tarafından Meslek Hizmet Ödülü takdim edilmiştir.[4] Kıraç; İzmir Rotary Kulübü'nde kurucu üye ve başkanlık, İzmir Ticaret Odası'nda yönetim kurulu üyesi; TÜSİAD, Türk Eğitim Vakfı, TESEV, Galatasaray Eğitim Vakfı ve İstanbul Sanayi Odası'nda kurucu veya mütevelli üye olarak görev yapmıştır.[5][6][7][8][9] Galatasaray Spor Kulübü üyesidir.
Bloğundaki yazdığı bir yazısında, 1991 yılında Süleyman Demirel'in ona Cumhurbaşkanlığı ya da Meclis Başkanlığı teklif ettiğini söylemiştir, ayrıca adaylığının Erdal İnönü tarafından engellendiğini iddia etmiştir.[10]
Can Kıraç 26 Haziran 2024'te tedavi gördüğü İstanbul Amerikan Hastanesinde 97 yaşında öldü.[11][12] 28 Haziran 2024'te Bebek Camii'nde düzenlenen canaze töreninin ardından Aşiyan Mezarlığı'na defnedildi.[13]
Özel hayatı ve ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kıraç, yabancı dil olarak İngilizce ve Fransızca bilmektedir.[14]
Can Kıraç, İzmir'de tanıştığı İnci Atav Kıraç ile 1954 yılında evlenmiştir ve bu evlilikten Aslı ile Ali Numan adında iki çocuğu olmuştur. Eşini, 11 Ağustos 2019 tarihinde, 2003 yılında tanısı konulan Alzheimer hastalığına kaybetmiştir.[15][16]
Oğlu iş insanı Ali Numan Kıraç, Kırsan Turizm ve Sun Rent a Car şirketlerinin kurucusu ve yönetim kurulu başkanıdır.[17] Ebru Kıraç ile evlidir ve bu evliliğinden Yasemin ve Can Ata adında iki çocuğu olmuştur.
Kızı Aslı Kıraç, lise eğitimini Notre Dame de Sion Fransız Lisesi'nde, lisans eğitimini George Washington Üniversitesi'nde basın alanında yapmıştır. Kaynak Sigorta ve Mercan Sigorta şirketlerinde yönetim kurulu başkanıdır.
Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Anılarımla Patronum Vehbi Koç, Milliyet Gazetesi Yayınları, 1995, ISBN 9789755062198
- Anılar Olaylar, Apa Yayıncılık, 2004, ISBN 9789759219925
- Kolajlı Taşlamalar, Apa Yayıncılık, 2004, ISBN 9789759219918
- Can Kıraç'ın Canhıraş Mektubu, Atilla Oral, Demkar Yayınları, 2014, ISBN 9786056307980
- Can Kıraç - Antika Adam, Mehmet Gündem, Alfa Yayıncılık, 2017, ISBN 9786051715056
- Can Kıraç - Eldivensiz Adam, Mehmet Gündem, Alfa Yayıncılık, 2017, ISBN 9786051719049
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Babam Ali Numan Kıraç - İnan Kıraç" (PDF). Eskişehir Ticaret Odası. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ "Can Kıraç". Vehbi Koç Vakfı. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ "Can Kıraç: "Sabır umudun yoldaşıdır!"". Şalom Gazetesi. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ "Rotary hizmet ödülü Kıraç'ın". Hürriyet. 1 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ "TEV - Kurucularımız". www.tev.org.tr. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ "TESEV Senedi" (PDF). TESEV. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ "İzmir Rotary Kulübü | 2440. Bölge Rotary Federasyonu". www.izmirrotary.org. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ "50 yılı geride bıraktı". Yeniasir. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ "Çürümüş bir düzenden insan manzaraları: İnan Kıraç nereden koşuyor?". soL. 1 Ağustos 2022. 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ "Fehmi Koru: Kulis: İnan Kıraç'tan önce Can Kıraç radarımdaydı, cumhurbaşkanı olmasını nasıl önledim?". T24. 7 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ "İş insanı Can Kıraç hayatını kaybetti. Kıraç kardeşi İnan Kıraç'a kırgın öldü. - Türkiye'de İş Dünyası". PatronlarDunyasi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024.
- ^ Türkiye (26 Haziran 2024). "Koç Holding kurucularından Can Kıraç hayatını kaybetti". Sputnik Türkiye. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024.
- ^ "Koç Holding kurucularından Can Kıraç son yolculuğuna uğurlandı". İHA. Cumhuriyet. 2024-06-28. Erişim tarihi: 2024-06-28.
- ^ Türkiye, Fast Company (21 Haziran 2021). "Benim işletim sistemim: Koç Holding'in Eski CEO'su Can Kıraç". Fast Company Türkiye. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ "Can Kıraç'ın eşi İnci Atav Kıraç hayatını kaybetti". T24. 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ "Eşim İnci ve Alzheimer!". Hürriyet. 14 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ "Hakkımızda". Sun Rent A Car Turkiye. 9 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.