İçeriğe atla

CIL 4.5296

Vikipedi, özgür ansiklopedi

CIL 4.5296 (veya CLE 950), Pompeii'de keşfedilmiş, buradaki bir koridorun duvarına yazılmış bir şiirdir. 1888'de keşfedilen bu şiir, kasabada bulunan en uzun ve en ayrıntılı graffitilerden birisi olma niteliğini taşımakta ve Latin dünyasında, bir kadının başka bir kadına yazdığı bilinen tek aşk şiiri olabilir. Şiir dokuz mısradan oluşmakta ve dokuzuncu mısranın ortasında kesilmektedir; altında farklı bir el yazısıyla yazılmış bir satır daha bulunmaktadır. Şiir, Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi koleksiyonunda yer almaktadır.

Yazıt

[değiştir | kaynağı değiştir]

CIL 4.5296, 1888 yılında Pompeii'nin Roma kasabasında kazı yapan İtalyan arkeologlar tarafından keşfedildi. Şiir, kasabanın dokuzuncu bölgesindeki dokuzuncu insulanın altıncı evinin koridor duvarına kazınmıştı.[1] Şiir, aynı yılın kazı raporunda ilk defa Antonio Sogliano tarafından yayımlandı.[2]

Şiir, düzgün bir Roma el yazısı ile yazılmış ve kelimeler arası noktalama işaretleriyle bölünmüş yedi satırdan oluşmaktadır.[3] Yazıt, dekoratif olarak boyanmış bir duvar panelinin sınırları içinde dikkatlice yazılmıştır.[4] Yazının ardından, boyanmış sınırı aşan farklı bir el yazısıyla yazılmış üç kelime gelir.[5][6] Aynı duvarda, CIL 4.5296'nın altında, daha büyük harflerle yazılmış birkaç kısa yazıt daha bulunmuştur.[6]

Yazıt, 74 × 38 cm boyutlarında bir sıva levhası üzerinde korunmuş olup, başka dört grafitiyi de içermektedir. Şu anda Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi koleksiyonunda yer almaktadır.[7]

Şiir

[değiştir | kaynağı değiştir]

O utinam liceat collo complexa tenere
braciola et teneris oscula ferre label(l)is
i nunc, ventis tua gaudia, pupula, crede
crede mihi levis est natura virorum
saepe ego cu(m) media vigilare(m) perdita nocte
haec mecum medita(n)s: multos Fortuna quos supstulit alte,
hos modo proiectos subito praecipitesque premit.
sic Venus ut subito coiunxit corpora amantum
dividit lux et se...[8]

Ah, keşke küçük kollarını boynuma dolayarak tutabilsem
o narin küçük dudaklarına öpücükler kondurabilsem.
Git o zaman küçük bebek, mutluluğunu rüzgârlara emanet et.
İnan bana, erkeklerin doğası değişkendir.
Sık sık, kaybolmuş halde, gecenin ortasında uyanık yatardım,
düşünerek kendi kendime: Şansla yükseğe çıkmış pek çoğu,
bir anda savrulmuş ve baş aşağı düşmüş halde ezilir.
Tıpkı Venüs'ün aşıkların bedenlerini beklenmedik bir şekilde birleştirdiği gibi,
gün ışığı onları ayırır ve...

Metin, Pompeii'den günümüze ulaşan en uzun ve en ayrıntılı graffiti parçalarından biridir.[9] Şiir, muhtemelen graffitiyi yazan kişi tarafından yaratılmamıştır; yazan kişi, büyük olasılıkla hatırladığı bir şiiri eksik bir şekilde kopyalamıştır.[10] Yedi satırlık bir metin üzerine kazınmış olmasına rağmen, şiir metrik olarak dokuz mısradan[5] oluşmaktadır ve son mısra tamamlanmamıştır.[11] Şiirin neden mısranın ortasında kesildiği bilinmemektedir: Belki yazar bir şekilde engellenmiş veya şiirin sonunu hatırlayamamıştır.[12]

Ölçü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şiirin ölçüsü biraz düzensizdir: Üç mısra düzgün heksametre olarak tanımlanabilir[13] ve metin, başlangıçta tamamen heksametrelerden ya da bir tür heksametre ve pentametre karışımından oluşmuş olabilir.[14]

Şiirin ilk mısrası, doğru bir heksametre olarak taranır;[15] ikinci ve üçüncü mısralar ise pentametre ve heksametre olarak düzeltilip okunabilir.[15] Eğer şiir elegik beyitler halinde yazılmışsa, dördüncü mısranın da bir pentametre olması gerekir; ancak dördüncü mısrayı heksametre olarak okumak daha kolaydır, bu da şiirin başlangıçta düzenli elegik beyitler halinde olmadığını düşündürmeye yol açmaktadır.[16] Kristina Milnor, CIL 4.5296'nın iki veya daha fazla farklı şiirin mısralarından bir araya getirilmiş bir kompozisyon, yani bir cento olabileceğini ve bu nedenle düzensiz bir metrik yapıya sahip olabileceğini öne sürmektedir. Bu tür bir kompozisyon, Pompeii'den bilinen diğer graffitilerde de görülmektedir: Sözgelimi CIL 4.9847, Ovidius'un "Amores"inden heksametrik bir mırra ve Propertius I.1'den bir mısradan oluşan iki satırlık bir yazıdır.[17]

Metin

[değiştir | kaynağı değiştir]

CIL 4.5296'nın metini oldukça anlaşılır olsa da altıncı mısradaki meditas kelimesi konusunda bazı anlaşmazlıklar vardır.[4] Şiirin ilk yayınında, Sogliano bu kelimeyi meditaris olarak düzeltti ve Kristina Milnor, meditasın, meditarisin deponens olmayan bir formu olarak doğru olacağını savundu.[18] Ancak, Luca Graverini, kelime sırasının cümledeki fiilin beşinci mısradaki ego (ben) ile uyumlu olarak birinci şahıs olması gerektiğini, ancak meditasın ikinci şahıs olduğunu ve beşinci mısradaki vigilarem fiilinin geçmiş zaman olduğunu, dolayısıyla sonraki fiilin de büyük olasılıkla geçmiş zaman olması gerektiğini öne sürmektedir.[19] Alternatif olarak, August Mau'nun meditans yorumu akademisyenler arasında geniş çapta kabul görmüştür, ancak bu durumda cümlede ana bir fiil eksik kalmaktadır.[20]

Yorumlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Pompeii yazıtında korunan haliyle şiir, bir kadının (beşinci mısrada yer alan perdita'ya göre) sesiyle yazılmış olup, başka bir kadına (üçüncü mısrada yer alan pupula, "küçük sevgilim") hitap etmektedir.[6] Şiir genellikle bir aşk şiiri olarak yorumlandığı için,[21] birçok akademisyen, konuşmacıyı ya da sevilen kişiyi bir kadın değil de bir erkek olarak yorumlamanın bir yolunu bulmaya çalışmıştır.[6] Aynı şekilde, birçok akademisyen, şiirin ne kadın bir yazar tarafından yazıldığını ne de bir kadın tarafından kazındığını savunmuştur: Milnor, şiirin yazarlığına dair geleneksel görüş olarak nitelediği G.P. Goold'a referans vermektedir: "Graffitinin gerçek bir durumu yansıtmadığı anlaşıldığında, bir kız tarafından yazılma olasılığı tamamen ortadan kalkar."[1] Ancak Graverini, şiirin yazarının bir kadın olmasının "en makul varsayım" olduğunu savunmaktadır.[22] Yazıt, bir kadının başka bir kadına yazdığı bir aşk şiiri ise, bu, onu Latin dünyasında günümüze ulaşan tek numune yapmaktadır.[23]

Şiirin ilk üç mısrası sevgiliye odaklanmakta ve bedeninin belirli bölümlerini övmektedir:[24] "küçük kolları" ve "narin küçük dudakları" (braciola et teneris... labellis).[25] Bu bölümde küçültme eklerinin kullanımı Catullus'u andırır[26] ve braciolum kelimesinin edebi olarak bulunduğu tek kaynak, Catullus 61'dir.[27] Bu cümlenin sonu, üçüncü mısranın sonu ve yazıtın ikinci satırının sonuyla belirlenmiştir.[24]

Şiirin bir sonraki bölümü daha ağırbaşlı bir tona bürünerek uyanık kalan aşığa odaklanır,[28] bu da antik aşk şiirlerinde sıkça rastlanan bir temadır. Sözgelimi Sappho'ya atfedilen gece yarısı şiirinde, Ovidius'in "Amores" ve "Ars amatoria" adlı eserlerinde ve CIL 4.2146 gibi diğer Pompeii graffitilerinde de görülmektedir.[29] Dördüncü mısrada "erkeklerin doğasının değişken olduğu" söylemi, aşk şiirlerinde yaygın olan bir temanın tersine çevrilmesidir: Zira neredeyse her zaman kadınlar bu şekilde kınanmaktadır.[30] Şiir daha sonra talihin değişkenliğine değinir; keza bu da yaygın bir temadır. Talihin değişkenliği, şiirin son mısralarına, aşkın istikrarsızlığına yönelik bir geçiş sağlamaktadır.[29]

Şiir, genellikle bir paraklausithyron - aşığın, sevdiğinden ayrıldığı kapıyı ağıtla andığı bir aşk şiiri - olarak görülmüştür.[31] Frank Olin Copley, şiiri 1939'da "paraklausithyron tarzında" olarak tanımlamış[32] ve birçok akademisyen tarafından bu tanımlama kabul görmüştür. Ancak Graverini, şiirin içeriğinin bu sonuca destek olmadığını (zira şiir, aşıkları fiziksel olarak ayıran bir şeyden, durumdan bahsetmez ve sevgiliyi ziyaret etmek amacıyla içeri alınma talebi içermez; paraklausithyron'un iki "en ayırt edici özelliği")[31] ve yazıtın bağlamının bu yoruma karşı çalıştığını, çünkü yazıt üzerine yapılan en erken çıkarımların, onun kapının içinde olduğunu tanımladığını ve paraklausithyron yorumunun, onun dışında bulunmuş olmasına dayandığını savunur.[8]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Milnor 2014, ss. 196, 226.
  2. ^ Milnor 2014, s. 197.
  3. ^ Milnor 2014, s. 198.
  4. ^ a b Milnor 2014, s. 219.
  5. ^ a b Milnor 2014, s. 199.
  6. ^ a b c d Graverini 2014, s. 7.
  7. ^ Graverini 2014, s. 16.
  8. ^ a b Mau & Zangmeister 1909, s. 589.
  9. ^ Milnor 2014, s. 196.
  10. ^ Graverini 2017, s. 117.
  11. ^ Milnor 2014, s. 197, n. 17.
  12. ^ Graverini 2014, s. 19.
  13. ^ Milnor 2014, s. 202.
  14. ^ Graverini 2014, s. 10.
  15. ^ a b Milnor 2014, s. 206.
  16. ^ Graverini 2014, ss. 11–12.
  17. ^ Milnor 2014, ss. 207–208.
  18. ^ Milnor 2014, s. 197, n. 16.
  19. ^ Graverini 2014, s. 12.
  20. ^ Graverini 2014, ss. 6, 12.
  21. ^ Graverini 2014, s. 4.
  22. ^ Graverini 2014, s. 9.
  23. ^ Milnor 2014, s. 212.
  24. ^ a b Milnor 2014, s. 210.
  25. ^ Milnor 2014, ss. 210, 212.
  26. ^ Copley 1939, s. 342.
  27. ^ Graverini 2014, ss. 2–3.
  28. ^ Milnor 2014, ss. 210–211.
  29. ^ a b Graverini 2014, s. 6.
  30. ^ Graverini 2014, s. 5.
  31. ^ a b Graverini 2014, s. 15.
  32. ^ Copley 1939, s. 348.

Bibliyografya

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Copley, Frank Olin (1939). "A Paraclausithyron from Pompeii: A Study of CIL IV Suppl. 5296". American Journal of Philology. 60 (3). 
  • Goold, G. P. (1998). "A Paraclausithyron from Pompeii". Knox, Peter E.; Foss, Clive (Ed.). Style and Tradition. Studies in Honor of Wendell Clausen. Beiträge zur Altertumskunde. Stuttgart and Leipzig: Teubner. ISBN 3-519-07641-1. 
  • Graverini, Luca (2014). "Ovidian Graffiti: Love, Genre and Gender on a Wall in Pompeii. A New Study of CIL IV 5296 - CLE 950". Incontri di Filogia Classica. Cilt 12. 
  • Graverini, Luca (2017). "Further Thoughts on CIL IV, 5296 – CLE 950: Textual Problems, Structure, and Gender Issues". Latomus. Cilt 76. 
  • Mau, Augustus; Zangmeister, Karl Friedrich, (Ed.) (1909). Corpus Inscriptionum Latinarum. IV Supplement II. Berlin: Georg Reimer. 
  • Milnor, Kristina (2014). Graffiti & the Literary Landscape in Roman Pompeii. Oxford University Press. 
  • Natoli, Barolo A.; Pitts, Angela; Hallett, Judith P. (2022). Ancient Women Writers of Greece and Rome. Routledge. 
  • Williams, Craig A. (2014). "Sexual Themes in Greek and Latin Graffiti". Hubbard, Thomas K. (Ed.). A Companion to Greek and Roman Sexualities. Blackwell. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=CIL_4.5296&oldid=33764430" sayfasından alınmıştır