İçeriğe atla

Burçin Mutlu Pakdil

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Burçin Mutlu-Pakdil
DoğumBurçin Mutlu
MilliyetTürk
VatandaşlıkTürkiye
EğitimBeşiktaş Atatürk Anadolu Lisesi
Bilkent Üniversitesi
Texas Tech Üniversitesi
Minnesota Twin Cities Üniversitesi
Dinİslam
Kariyeri
DalıAstronomi
Doktora
danışmanı
Marc S. Seigar[1]

Burçin Mutlu-Pakdil, Türk gök bilimci, PGC 1000714 katalog numarasıyla kayıtlara geçilen galaksinin kaşifidir.[2] Galaksi, popüler bilim medyasında "Burçin'in Galaksisi" adıyla anılmaktadır.[3][4]

Mutlu-Pakdil, orta öğrenimini Beşiktaş Atatürk Anadolu Lisesinde tamamladıktan sonra Bilkent Üniversitesi Fizik Bölümünden 2009 yılında mezun oldu. Texas Tech Üniversitesinde yüksek lisansını tamamladıktan sonra Minnesota Üniversitesinden Astrofizik üzerine doktorasını aldı.

Ağustos 2017'den sonra Arizona Üniversitesinde üç yıl doktora sonrası araştırmacı olarak, iki yıl da Chicago Üniversitesinde NSF ve KICP Fellow olarak çalışmalarına devam etmiştir. Temmuz 2022'den itibaren ise Dartmouth College Fizik ve Astronomi Bölümünde Yardımcı Doçent olarak görev yapmaktadır.

Galaksilerin yapılarını inceleyerek kara delikler ve içlerinde bulundukları galaksilerin evrimi üzerine çalışmalar yapmaktadır. İlk defa çift halka yapılı bir eliptik galaksinin tanımını yapmış, bu çalışması dünya basınında geniş yer almıştır.

Yaptığı araştırmaları geniş kitlelere ulaştırabilmek için Kuzey Karolina Doğal Bilimler Müzesinden bilim insanlarıyla yürüttüğü çalışmaların yanında, bilim dünyasında kadınların yolunun açılması için çeşitli platformlarda aktif görev almıştır.

Burçin'in Galaksisi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ultraviyole bandında PGC 1000714 (Burçin'in Galaksisi)

Mutlu-Pakdil sonuçları 2017 yılında Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayınlanan çalışmasında, literatürde ilk defa eliptik bir galaksinin iki halka yapısına sahip olduğunu kanıtladı. PGC 1000714 olarak daha önce kataloglanan galaksinin fotometrik bir çalışmasını yaparak bu galaksinin literatürde daha önce tanımlanmamış bir özelliği olan Hoag tipi bir galaksi olduğunu keşfetti. Hoag Cismi’ne olan yakın benzerliğinin yanında, merkezinde oldukça simetrik ikinci bir halka yapısı olduğunu keşfetti. Şu an için bu ikinci yapının nasıl oluşabileceğini açıklayabilecek hiçbir teori bulunmamaktadır. Bu çalışmayı önemli ve farklı kılan, yıllar sonra ilk defa Hoag tipi galaksi keşfinin yanı sıra, galaksi oluşumu ve evrimi hakkında bilinen teorilere ve tahminlere meydan okuyor olmasıdır. Bu heyecan verici keşif dünya ve Türkiye basınında geniş yer almıştır. Space.com bu galaksi için türüne en az rastlanan galaksilerden biri derken, Science Alert yepyeni bir galaksi türü diye okuyucularına duyurmuştur. Popüler basında bu olağan dışı galaksiye “Burçin’in Galaksisi (Burcin’s Galaxy)” adı verildi.

Diğer çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sonuçları 2016 yılında Astrophysical Journal'da yayınlanan çalışmasında, literatürde ilk defa, sadece görüntü verileri kullanılarak, dev kara deliklerin hangi kütle aralığında daha çoğunlukta bulunduklarını hesapladı. Bu çalışmanın en büyük başarısı, daha önce literatürde genellikle ihmal edilen az kütleli (sönük) galaksiler hakkında çok hassas bir ölçüm sunmasıdır. Daha önceden tahmin edilenin aksine, dev kara deliklerin az kütleli rejimdeki bireylerinin, az kütleli (sönük) galaksilerin merkezinde aktif bir rol oynadıklarını ve bu galaksilerin evrimini yakından etkilediklerini kanıtlamış oldu. Bu çalışmanın en büyük katkısı; kullanılan yöntemin sadece görüntü verilerinden yararlanıyor olması, çok ciddi görüntü işlem analizleri gerektirmiyor olması ve özellikle de az kütleli (sönük) galaksiler ve merkezlerindeki dev kara delikler hakkındaki bilgileri derinleştirmiş olmasıdır.

Sonuçları 2017 yılında Astronomy & Astrophysics’te yayınlanan ve Avrupa, Avustralya ve ABD'den bilim insanlarıyla birlikte yürüttüğü çalışmasında, literatürde ilk defa, dev kara deliklerin kütlesini ölçmek için kullanılan ilişkilerden dördünün birbirini destekleyen sonuçlar verdiğini ve bu ilişkilerin sadece büyük (parlak) galaksiler için değil, az kütleli (sönük) galaksiler için de hassas ölçümler sunduğunu kanıtladılar. Bu çalışmanın en büyük başarısı, bu dört ilişkinin birlikte kullanılarak uzaktaki (sönük ya da parlak) galaksilerin merkezindeki kara delikler için hassas bir ölçüm olanağı sunabileceğini göstermesidir. Bu yöntem kullanılarak, özellikle de sönük galaksiler incelenerek, orta ölçekli kara deliklerin keşfi için önemli bir zemin hazırlanmış oldu.

Dallas NorthPark Center’da bulunan heykeli

[değiştir | kaynağı değiştir]

Araştırmalarına Chicago Üniversitesinde devam eden astrofizikçinin heykeli, son olarak Eylül 2010'da Teksas’taki Dallas NorthPark Center’da 10 önemli bilim kadınının heykeli arasında sergilenmeye başlamıştır.[5]

  • 2018 Junior Chamber International Ten Outstanding Young Persons of The World - Bilimsel Önderlik alanında dünya birincisi
  • 2018 TED Fellow
  • 2017 JCI TOYP Türkiye'nin En Başarılı 10 Genci - Bilimsel Önderlik kategorisinin birincisi
  • Temmuz 2017 Amerikan Fizik Topluluğu Ayın Kadın Fizikçisi ödülü
  • 2017 Linda Larson Yılın Kadını ödülü
  • 2016 Dr. Nancy "Rusty" Barceló Bursu

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Burcin Mutlu-Pakdil". physics.umn.edu (İngilizce). The University of Minnesota. 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2017. 
  2. ^ "395 Milyon Işık Yılı Uzakta "Burçin'in Galaksisi"". Bianet. bianet.org. 6 Ocak 2017. 9 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2017. 
  3. ^ "Burçin Mutlu Pakdil galaksi keşfetti, "Burçin'in Galaksisi" adı verildi". Habertürk Gazetesi. haberturk.com. 8 Ocak 2017. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2017. 
  4. ^ "Burçin Mutlu Pakdil Tarafından Tanımlanan Sıradışı ve Çift Halkalı Galaksi!". Burçin Mutlu Pakdil Tarafından Tanımlanan Sıradışı ve Çift Halkalı Galaksi!. Evrimagaci.org sitesi, 7 Ocak 2017. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. [ölü/kırık bağlantı]
  5. ^ "Burçin Mutlu Pakdil'in Heykeli, NorthPark'ta Sergileniyor". Webtekno. 13 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2020.