Boztepe, Ortahisar
| Boztepe | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Trabzon ilinin Türkiye'deki konumu | |
  Boztepe Boztepe'nin Trabzon'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°59′51″N 39°43′37″E / 40.9974509°K 39.7269013°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Trabzon |
| İlçe | Ortahisar |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Nüfus (2023)[2] | 6.965 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 462 |
| İl plaka kodu | 61 |
| Posta kodu | 61030 |
Boztepe, Trabzon ilinin Ortahisar ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerleşimin kuruluş tarihi bilinmemektedir. 13. yüzyılda yerleşimin bulunduğu tepenin eteklerinde kilise inşa edildiği bilinmekte olup sonraları Kızlar Manastırı adında kompleks olmuştur. Osmanlı egemenliğinden sonra meralık alanlara dahil edildi. 15. ve 16. yüzyıl kayıtlarında Boztepe adıyla mahalle bulunmamaktadır. Ancak Boztepe'nin Osmanlı döneminde yerleşime açıldığı ve ilk dönem Osmanlı kayıtlarında Ketancızâde Mahallesi olarak adlandırıldığı değerlendirilmektedir. 17. yüzyıl kayıtlarında mahallede Ketencizâde Mescidi'nin bulunması bu görüşü doğrulamaktadır. Bu mescit ilerleyen yıllarda cami olmuş ve ayrıca yerleşime ileriki yıllarda Gözaçan Hacı Ahmed Ağa Camii de inşa edilmiştir. 1565-66 yılında yerleşimde 7 Müslüman avarız hanesi kaydedilmiştir.[3] 1640 yılında Trabzon'da bulunan Evliya Çelebi, seyahatnamesinde buradaki bağlardan bahsetmiştir. 1681 tarihli Mufassal Avarızhane Defteri'nde yerleşimdekiler derbentçi (yolların tamirinden sorumlu) olduğundan vergi vermekten muaf tutulmuştur. 1834 yılı nüfus sayımında iki ayrı caminin bulunmasının etkisiyle yerleşim Boztepe-i Bâlâ (Yukarı Boztepe) ve Boztepe-i Zîr (Aşağı Boztepe) olmak üzere iki ayrı mahalleye ayrılmıştır.[4]
1682 yılı avarız defterinde Müslüman 23 neferin (10 nefer, 12 askeri nefer ve 1 imam) derbentçi olduğundan avarızdan muaf olduğu kaydedilmiştir. Bu tarihe kadar sadece Müslüman nüfus olan mahalleye ilerleyen yıllarda yerleşen gayrimüslimler (9 Rum) de vergiden muaf olmak için başvuru da bulunmuştur. Kayıtlardan anlaşıldığı kadarıyla Bozteye'ye Hristos mahallesinden Gayrimüslim yerleşimi olmuştur. 8 Haziran 1752 tarihli Kefalet Defterine göre mahallede 95 Müslüman erkek hane reisi kaydedilmiş olup aynı deftere göre 1795 yılında mahalledeki Müslüman erkek hane reisi sayısı 80 kişiden oluşmaktadır. 16 Eylül 1834 tarihli nüfus defterine göre Boztepe-i Bâlâ Mahallesinde 222 Müslüman erkek, Boztepe-i Zîr Mahallesinde 349 Müslüman erkek kaydedilmiştir. 1834 yılında Boztepe-i Bala ve Hacı Kasım yerleşiminde gayrimüslim erkek sayısı 177 kişi olarak kaydedilmiştir. 1834 yılında yerleşimde Müslüman ve Rum nüfus bir arada yaşamaktadır.[5] 1876 sayımına göre Boztepe-i Bâlâ Mahallesinde 120 Gayrimüslim erkek, Boztepe-i Zîr mahallesinde 11 gayrimüslim erkek bulunmaktadır. 1876 yılında mahallelerde Müslüman ve Rum nüfusun yanı sıra Ermeni nüfus da bulunmaktadır. Boztepe, Rus işgali sırasında yeni şehir planlaması kapsamında büyük bir yıkıma uğramıştır.[6]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | ||
|---|---|---|
| 2019 | 9.537[2] | |
| 2018 | 9.787[2] | |
| 2017 | 10.870[2] | |
| 2016 | 10.639[2] | |
| 2015 | 10.398[2] | |
| 2014 | 10.617[2] | |
| 2013 | 10.509[2] | |
| 2012 | 11.637[2] | |
| 2011 | 11.851[2] | |
| 2010 | 12.014[2] | |
| 2009 | 11.743[2] | |
| 2008 | 11.024[2] | |
| 2007 | 12.269[2] | |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Bostan, M.H., "XV. Ve XVI. Asırlarda Trabzon Sancağında Sosyal ve İktisadi Hayat", T.C. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yeniçağ Tarihi Dalı Doktora Tezi, Sf. 112, Yıl.1993. URL: https://katalog.marmara.edu.tr/eyayin/tez/T0041652.pdf 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2019-09-03
- ^ Açık, Turan (2017). "Fetihten 19. Yüzyıla Kadar Trabzon Şehri'nin Mahalleleri" (PDF). Historystudies. 9 (5). historystudies. ss. 25-56. 10 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2024.
- ^ Tosun, Miraç (2013). "XVIII. Yüzyıl Trabzon'unda Cemaatlerarası İlişkiler" (PDF). T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı-Doktora Tezi. nek.istanbul.edu.tr. ss. 35,38. 4 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ağustos 2024.
- ^ İpek, Nedim (2022). "Trabzon Rumları". Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 16 (32). DergiPark. ss. 397-440. 25 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
 | Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |