Boris İofan

Boris Mihailoviç İofan
Boris Mihailoviç İofan
Doğum	28 Nisan 1891; Odessa
Ölüm	11 Mart 1976 (84 yaşında); Moskova
Defin yeri	Novodeviçi Mezarlığı
Vatandaşlık	Sovyetler Birliği
Meslek	Mimar
Tanınma nedeni	- Sovyetler Sarayı mimarlığı; - İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli tasarımı; - Çeşitli sovyet mimarisi tasarımları
Etkiledikleri	Sovyet mimarisi
Ödüller	- İki kez Stalin Ödülü; - Lenin Nişanı; - SSCB Halkın Mimarı Madalyası ; - Diğer dört ödül ve madalya

Boris Mihailoviç İofan, (Rusça: Борис Михайлович Иофа́н) (28 Nisan 1891, Odessa - 11 Mart 1976, Moskova) Yahudi Sovyet mimar.^[1] Sovyetler Sarayı mimarlığı, İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli'nin ideolojik tasarımını yapması gibi pek çok önde gelen Sovyet mimarisi eserine olan katkılarıyla bilinir. İofan, ayrıca Moskova Metrosu'nun Arbatsko-Pokrovskaya Hattı'nda yer alan Baumanskaya istasyonunun ve 1939 New York Dünya Fuarı'nda sergilenen Stalin kabartmasının da tasarımcısıdır. Bu sergide Sovyetler Birliği'ni temsil etmiştir.

Hayatı

Boris İofan, 28 Nisan 1891 günü Odessa'da Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.^[2] 1911 yılında Odessa Sanat Okulu'ndan mezun oldu. 1916 yılında İtalya'da yer alan Regio Istituto Superiore di Belle Arti'de (bugünkü adı Accademia di Belle Arti) mimarlık eğitimi aldı. Burada neoklasik mimarî ile ilgilendi. 1924 yılında Rusya SFSC'ye geri döndü. 1926 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ne üye oldu.

İofan'ın ilk önemli eseri, 1929 yılında inşâ edilen Barvikha Sanatoryumu'dur. Daha sonra 1931 yılında 505 daire ve iki tiyatro bir hükûmet binası (orninal adı Дом Правительства) tasarladı. Bu yapı Sovyet mimarisi'nin ilk örneklerinden sayılır.^[3] İofan, yaşamının sonuna kadar bu binada yaşamıştır.

Sovyetler Sarayı projesi

Sovyetler Sarayı'nın yapımı için 1930 yılında bir yarışma düzenlendi. Yarışmaya, Boris İofan'ın yanı sıra, Le Corbusier de dahil olmak üzere, 160 tasarım katildi. Molotov'un başkanlığındaki bir yargıçlar komisyonu üç yıl sonra kimsenin kazanamadığına karar verdi; ancak Boris İofan'ın liderliğindeki bir ekibe, projesini bir kez daha gözden geçirmeleri için bir şans tanındı. "Dev bir düğün pastası" şeklinde tasarladıkları bina modeli Stalin başkanlığında toplanan komite tarafından kabul edildi.^[4] İofan, 1931-1933 yılları arasında Sovyetler Sarayı'nın tasarımı için çalıştı.

Sovyetler Sarayı, bitiş tarihi olarak planlanan 1942 yılında dünyanın en büyük binası olacaktı.^[5] 110.000 metrekarelik bir zemin alanı vardı. 420 metrelik yüksekliği, New York'ta inşâsı henüz tamamlanan Empire State Binası'ndan daha fazlaydı. Geniş giriş katında (Kat öyle genişti ki, temel atmak için kullanılan beton SSCB'nin yıllık çimento üretiminin yüzde 16'sına mal olmuştu.) birbiri üzerine yerleştirilmiş altı katmanlı kule bulunmaktaydı. Hepsinin üzerinde ise New York'taki Özgürlük Heykeli'nden üç kat daha büyük, yüksekliği 90 metreyi geçen anıtsal bir Lenin heykeli vardı. Devasa heykel 35 metrelik kolları ve 6 metrelik parmaklarıyla gökyüzüne uzanıyor, 60 kilometre öteden görülebiliyordu. Etkileyici sahte-klasik giriş holünden girilen saraysa bazı yerlerde genişliği 250 metreye varan, Moskova'nın merkezine dek uzanabilecek yepyeni bir yol gibiydi. İçeride, 100 metrelik bir kubbenin altında dünya sosyalizminin 25.000 delegesi için bir kongre salonu bulunuyordu. Yan bölümde ise 6.000 koltuklu bir salon daha bulunmaktaydı. Ayrıca binada 120 asansör, 60 yürüyen merdiven bulunacak, salonlar, kulüpler, galeriler, müzeler içerecek ve hükûmet arşivlerine ev sahipliği yapacaktı.^[6] Bütün bunlar modernleşme öncesi bir çağdan kalan ideal şehir imajıyla, antik dünyanın yedi harikasıyla yarışabilecek yeni bir ütopik medeniyeti birleştirmeyi amaçlıyordu.^[4]

Yapının çelik iskeleti 1941'de tamamlandı. Ancak Naziler'in Sovyetler Birliği'ne saldırması nedeniyle inşaata ara verildi. Binanın iskeleti sökülerek çeşitli güçlendirme çalışmalarında, demiryolu köprüleri yapımında ve savaşta kullanılmak üzere tanksavar istihkamlarının kurulmasında kullanıldı. 1958-1960 yılları arasında saray alanı, büyük bir açık hava yüzme havuzuna dönüştürülmüş ve 1994 yılına kadar Moskova Havuzu olarak kullanılmıştır.^[7]

Ölümü

İofan, 1976 yılında öldü ve Novodeviçi Mezarlığı'na, 1961 yılında ölen eşi Olga Fabritsievna Meshcherskaya İofan'ın yanına defnedildi.

Ödülleri

İki kez Stalin Ödülü (1937 ve 1941)
Lenin Nişanı
SSCB Halkın Mimarı Madalyası (1970)^[8]
Diğer dört ödül ve madalya

Galeri

Boris İofan (soldan üçüncü)
İofan'ın 1939 New York Dünya Fuarı'nda sergilenen kabartması
İofan eseri olan İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli, 1937
Tasarladığı Sovyetler Sarayı'na ait 1937 yılı posta pulu

Kaynakça

^ Выставка «Архитектор власти. к 120-летию архитектора Бориса Иофана» в Государственном музее архитектуры имени Щусеева 8 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça), 14 Ocak 2012, Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.
^ мельницкий Д. С. Зодчий Сталин. −2007. Серия: «Очерки визуальности» издательство: Новое литературное обозрение — Москва. Страниц: 304. тираж: 1500 экз. s. 237.
^ ['House on Embankment' a Study in Russian History" http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4699979 6 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.] (İngilizce), Npr.org. 12 Haziran 2005, Erişim tarihi: 8 Ocak 201
^ ^a ^b Overy, Richard, Hitler ve Almanya'sı - Stalin ve Rusya'sı, ErKO Yayıncılık, İstanbul, 2004, s. 166-167
^ En ünlü bitmemiş sanat eserleri 26 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah gazetesi, Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.
^ Blast From The Past — September 1939 (Mechanix Illustrated) 30 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), Erişim tarihi 8 Ocak 2017.
^ Tumarkin, Maria M. (2005). Traumascapes: The Power and Fate of Places Transformed by Tragedy 21 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Melbourne Univ. Publishing, 2005, s. 16, Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
^ История почетного звания «Народный архитектор СССР» 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça), Promedali.ru, Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.

[1] Выставка «Архитектор власти. к 120-летию архитектора Бориса Иофана» в Государственном музее архитектуры имени Щусеева 8 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça), 14 Ocak 2012, Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.

[2] мельницкий Д. С. Зодчий Сталин. −2007. Серия: «Очерки визуальности» издательство: Новое литературное обозрение — Москва. Страниц: 304. тираж: 1500 экз. s. 237.

[3] ['House on Embankment' a Study in Russian History" http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4699979 6 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.] (İngilizce), Npr.org. 12 Haziran 2005, Erişim tarihi: 8 Ocak 201

[Overy-4] Overy, Richard, Hitler ve Almanya'sı - Stalin ve Rusya'sı, ErKO Yayıncılık, İstanbul, 2004, s. 166-167

[5] En ünlü bitmemiş sanat eserleri 26 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah gazetesi, Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.

[6] Blast From The Past — September 1939 (Mechanix Illustrated) 30 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), Erişim tarihi 8 Ocak 2017.

[7] Tumarkin, Maria M. (2005). Traumascapes: The Power and Fate of Places Transformed by Tragedy 21 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Melbourne Univ. Publishing, 2005, s. 16, Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.

[8] История почетного звания «Народный архитектор СССР» 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça), Promedali.ru, Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]