Božidarka Kika Damjanović-Marković
Božidarka Damjanović-Marković | |
|---|---|
 Božidarka Damjanović-Marković | |
| Doğum | 25 Eylül 1920 Mladenovac |
| Ölüm | 17 Ocak 1996 (75 yaşında) Belgrad |
| Milliyet | Sırp, Yugoslav |
| Vatandaşlık | Sırbistan, Yugoslavya |
| Meslek | Politikacı, aktivist, direnişçi |
| Tanınma nedeni | Ulusal kahraman |
| Siyasi parti | Yugoslavya Komünistler Birliği Sırbistan Komünistler Birliği |
| Hareket | Sırbistan Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Meclisi |
| Evlilik | Draza Markovic |
| Ödüller | • 1941 Partizanları Anma Madalyası • Halk Kahramanı Nişanı • Cesaret Nişanı • Halka Hizmet Nişanı |
Božidarka Damjanović-Marković veya takma ismiyle Kika (25 Eylül 1920; Mladenovac - 17 Ocak 1996; Belgrad), II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'da faaliyet yürüten siyasi aktivist, Yugoslav Partizanları komutan, direnişçi, ulusal kahraman. Savaş sonrası pek çok görev aldı, Federal Meclis ve Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti Ulusal Meclisinde parlamento yardımcısı oldu.
Damjanović; Cesaret Nişanı, Halka Hizmet Nişanı, 1941 Partizanları Anma Madalyası ve Halk Kahramanı Nişanı sahibidir.
Erken dönem ve eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Božidarka Damjanović 25 Eylül 1920'de Mladenovac'ta dört çocuklu bir ailede doğdu. Babası Đura Damjanović, Kopljar'da doğan bir demiryolu işçisi idi. Mladenovac'ta ilkokul, Semedire Palankası'nda dört yıl spor okulu okudu. II. Dünya Savaşı'nın başlangıcına kadar bir kadın evi zanaat okulunu tamamladı ve stenografik okula yazıldı. Ailesi Valjevo'ya taşındığında Damjanović, Mladenovac'ta kum'un (vaftiz babasının Slav formunda) dairesinde kaldı. Savaş onun ileri eğitimine son verdi.
Kariyer
[değiştir | kaynağı değiştir]II. Dünya Savaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]1941 yazında Kragujevac'daki ayaklanmanın örgütleyicilerinden biriydi ve başarıyla yaptığı isyanla ilgili Yugoslavya Komünist Partisi'nde çeşitli görevler üstlendi. Ayaklanmanın hazırlığı üzerinde çalışırken, Mladenovac'ta yasadışı olarak yaşadı. Haziran 1941'in sonlarında Yugoslavya Komünist Gençlik Birliği'ne üye oldu.
1941 Ekim ayının ortasında, Prvi šumadijski partizanski odred'e (Birinci Partizan Kadro Müfrezesi) katılmaya gönüllü oldu ve oradan hızlı bir şekilde, üyelik üyeliğine kabul edildiği Kosmajski partizanski odred'e (Kosmaj Partizan Müfrezesi) geçti. Ardından Yugoslavya Komünist Partisi'nin Mladenovac Bölgesi Komiserliği'ne üye olarak atandı. Kısa süre sonra, Güven sekreterliğine atandı ve Mladenovac Bölgesi Parti Bölge Komitesinin bir üyesi oldu.
Kosmaj Partizan Müfrezesi, Nazi işgalci ordusu ve müttefiklerinin düzenlediği Uzice Operasyonu nedeniyle Sandžak bölgesine çekildiğinde, Kosmaj topraklarında zaman zaman silahlı eylemlerde bulunan bir partizan grubu kaldı. Damjanović bu grubun tüm bu eylemlerine katıldı. Yoldaşlarından "Kika" takma adını aldı.
1942'de Damjanović, Draža Marković, Andrija Habuš ve diğer partizanlar Mladenovac'taki bir köylü okulunda kuşatıldılar, ancak kurtulmayı başardılar.[1]
1943'te Marković ile evlendi. Aynı yıl siyasi komiser yardımcılığına atandı. Wehrmacht ve işgalcilere hizmet eden Özel Polis, Sırp Devlet Muhafızları ve Çetnikler gibi yerel silahlı oluşumlara karşı çok sayıda savaşa katıldı:
1944 sonbaharında Sırbistan'ın kurtuluş mücadelesi sırasında Kosmaj Partizan Müfrezesi'nin konutanı pozisyonundaydı.[2]
Savaşın sonunda, Mladenovac Parti Bölge Komitesinin bir üyesiydi.
Sırbistan'ın 1944'te özürleşmesinin ardından Zanka Stokić ve Simi Pandurović'i yargılayan Onur Mahkemesi'nin çalışmalarına katıldı.
Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra çok sayıda siyasi pozisyonda görev aldı: Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Kontrol Komisyonu Başkan Yardımcısı, Sırbistan Komünist Partisi Merkez Komitesi Personel Yönetimi Başkanı ve Sırbistan İcra Kurulu Başkanı olarak görev aldı. Bu işlevlerdeki politik faaliyetlere paralel olarak Öğretmen Yetiştirme Okulu'nu bitirdi. 1952'den itibaren öğretmen olarak çalıştı. 1959-1963 arasında Belgrad'daki bir ilkokulda müdür olarak görev yaptı. Ayrıca Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti İlköğretim Öğretmenleri Eğitim Enstitüsü Müdürü olarak görev yaptı.
Savaşın sonundan itibaren defalarca Federal Meclis milletvekili ve Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti Ulusal Meclisi seçildi.
Yazarlık
[değiştir | kaynağı değiştir]Savaş sırasında, Sırbistan Halk Cephesi'nin Glas ve Kosmajski borac adlı organında gazeteci-yayıncı olarak çalıştı. Savaştan sonra, Novi dani (Yeni Günler) gazetesine ve diğer birçok yayına katkıda bulundu. Ja i moji drugovi (Ben ve arkadaşlarım) adında bir otobiyografi yazdı.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Damjanović 17 Ocak 1996 günü Belgrad'da öldü.
Ödüller ve onurlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1941 Partizanları Anma Madalyası ve diğer Yugoslav nişanları
- 9 Ekim 1953, Halk Kahramanı Nişanı
- Belgrad Şehri Ekim Ödülü
- Cesaret Nişanı
- Halka Hizmet Nişanı
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "REVOLUCIONARNI OMLADINSKI POKRET U ZAGREBU 1941-1945. - ZBORNIK POVIJESNIH PREGLEDA I SJEĆANJA: knjiga II". www.znaci.net (Sırpça). 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019.
- ^ "Milan Žeželj o 20. X 1944: Kako su partizani i građani Beograda čistili grad od Nemaca i četnika" (Sırpça). 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019.
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Halk Kahramanı Nişanı
- Sırp komünistler
- Halkla ilişkiler uzmanları
- 1996 yılında ölenler
- 1920 doğumlular
- Yugoslav komünistler
- II. Dünya Savaşı'nda kadınlar
- Ulusal kahramanlar
- Sırp kadınlar
- II. Dünya Savaşı'nda direniş hareketleri üyeleri
- Yugoslavya Komünistler Birliği
- Yugoslav Partizanları
- Sırp yazarlar
- Sırp kadın siyasetçiler
- Belgrad doğumlular
- Belgrad'da ölenler