Biz (roman)
| Мы | |
.jpg) Kitabın ilk baskısının kapağı | |
| Yazar | Yevgeni İvanoviç Zamyatin |
|---|---|
| Ülke | Sovyetler Birliği |
| Dil | Rusça |
| Tür | Roman |
| Yayım | 1920 (özgün) 1970 (Türkçe) |
| Sayfa | 204 |
Biz, (Rusça: Мы - Mıy), Rus yazar Yevgeni İvanoviç Zamyatin'in bir romanı. Yazarın en bilinen eseri ve tek roman çalışmasıdır. 1920 yılında kaleme alınan eser yazarın ülkesinde ancak 1988 yılında yayımlanmıştır.[1] Romanın kurgusu, bir devrimin ardından 26. yüzyılda geçmektedir ve kendisini örnek alan diğer romanlar gibi eserde de distopik bir atmosfer mevcuttur. Romanda insan doğadan ve kendi benliğinden koparılmış, Biz haline getirilerek toplumun sıradan bir parçası halini almıştır. Öyle ki artık isimler kullanılmamakta, en üstün bilim olan matematikten yararlanılarak her yurttaş bir sayı ile anılmaktadır. Saydam cam duvarlar arasında yaşayan yurttaşların her anı sistem tarafından denetlenmekte, erkek ve dişi sayılar sadece sistemin izin verdiği çiftleşme saatlerinde perdelerini indirip dış dünyadan ve gözlerden uzak kalabilmektedirler. Toplum gelişmiş, bilim ilerlemiş, dünya dışına yolculuk yapmak bile mümkün olmuştur. Ancak, tanımlanan dünya bir ütopya değil, kara, karanlık bir distopyadır.
Biz, distopik geleceği konu alan, çoğunlukla özgür istemi kısıtlayan, yok eden totaliter iktidarları anlatan romanların ilk örneğidir. Roman, en gelişmiş sistemin bile daha iyi bir alternatifi olduğu iddiasını kendisine temel almıştır.
Sovyetler Birliği'nde 1921 yılında yasaklanmış olan romanın İngilizce tercümesi 1924 yılında Birleşik Krallık'ta yayımlanmıştır. Bu eser ilk anti-ütopyacı (ütopya karşıtı) roman olarak Aldous Huxley'in Cesur Yeni Dünya (Brave New World) ile George Orwell'ın 1984 isimli romanlarına esin kaynağı olmuştur.
Distopik bir geleceği konu alan romanda hikâye baş kahraman D-503'ün ağzından bir tür günlük şeklinde anlatılır. Romandaki `günlük` biçimindeki anlatım, kahramanların isim yerine ürün koduna benzer kodlarla isimlendirilmesi ve genel anti-ütopyacı tutum daha sonraları birçok romanda kullanılacak ve roman birçok distopya konulu romana öncü olacaktır. Distopik bir hiciv olan romanda birçok özel ve farklı detay göze çarpar. Bunlara örnek olarak romanda evlerin saydam materyallerden yapılmasını verebiliriz. Buna göre herkes her an gözetlenebilir.
Kitabın özgün dili olan Rusçadan Türkçeye çevirisi ilk kez 2012'de İthaki Yayınları tarafından yayımlanmıştır.[2] Bunu 2016'da Versus, 2018'de Ayrıntı Yayınları gibileri izlemiştir.
Kaynaklar ve dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Lib.ru/Классика: Замятин Евгений Иванович. Мы". Lib.ru. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2008.
- ^ "Biz". İthaki Yayınları. 12 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020.
Film uyarlaması
[değiştir | kaynağı değiştir]'Biz' romanı Fransız yönetmen Alain Bourret (Alan B) tarafından 2016 yılında sinemaya uyarlanmıştır. Bu kısa film "The Glass Fortress" adını taşımaktadır.[1] 28 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[2] 15 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
