Baykar Bayraktar Mini İHA
| Bayraktar Mini | |
|---|---|
 | |
| Türü | İnsansız Hava Aracı |
| Ulusal köken |  Türkiye |
| Üretici | Kale-Baykar |
| Tasarımcı | Baykar |
| İlk uçuş | 2005 |
| Hizmete giriş | Aralık 2007 |
| Durumu | Operasyonel |
| Ana kullanıcı | Türk Silahlı Kuvvetleri |
| Diğer kullanıcılar | Katar Silahlı Kuvvetleri |
| Üretim sayısı | 300 |
Baykar Mini İHA veya Baykar Gözcü, Kale-Baykar ortaklığı tarafından yakın menzil gece ve gündüz keşif ve gözlem maksatlı olarak geliştirilip üretilen Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine giren ilk millî ve özgün mini sınıfı insansız hava aracı.[1][2] Sistem ilk olarak 2007 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından operasyonel olarak kullanılmaya başlanmıştır.[3] Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Özel Kuvvetler, Jandarma Komutanlığı, Emniyet Havacılık tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. 2012 yılında Katar'a gerçekleştirilen ihracatıyla Cumhuriyet tarihinde ilk yurt dışına satılmış milli hava aracı sistemi[4] olma unvanına da sahiptir.[5][6] Teslim edilen sistemlerin 60.000 üzerinde uçuş sortisi bulunmaktadır. 300 adedin üzerinde üretilerek teslimatı yapılmıştır.[7]
Geliştirme Süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Mini İnsansız Hava Aracı Geliştirme Projesi, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın C4ISR/Keşif, Gözetleme, Hedef Tespit, Teşhis ve Tanıma görevlerini icra etmek amacıyla yurt içinden Milli Geliştirme proje modeli ile 27 Temmuz 2005 tarihinde TÇD yayımlanması ile başlamıştır. 19 Adet Mini İHA Sistemi tedarikine yönelik proje kapsamında bir sistem konfigürasyonu içerisinde:
- 4 Adet Hava Aracı
- 2 Adet Yer Kontrol İstasyonu
- 2 Adet Yer Veri Terminali (Otomatik Yönlenen Anten Sistemi)
- 4 Adet Gündüz Kamera Sistemi
- 2 Adet Gece (Termal) Kamera Sistemi
- Destek Ekipmanı yer almaktadır.
Ekim-Kasım 2005 tarihlerinde katılımcı firmaların geliştirdikleri prototip sistemlerle katıldığı fiili uçuş gösterimleri sonrasında 30 Haziran 2006 Savunma Sanayii İcra Kurulunca[8] Kalekalıp-Baykar Makina Ortak Girişimi ile sözleşme görüşmelerine başlanması kararı alınmış ve de 4 Ekim 2006 tarihinde sözleşme imzalanarak yürürlüğe girmiştir.[9]
2 kişi tarafından kullanılan, portatif çanta içerisinde taşınır olması planlanan sistem bir yıllık geliştirme ve seri üretim faaliyetleri sonrasında operatör eğitimlerinin tamamlanmasını müteakip Aralık 2007 tarihinde tam zamanında gerçekleştirilen teslimat ile KKK'lığına başarılı bir şekilde teslim edilmiştir. Müteakiben devam eden iki teslimat Ağustos 2008 tarihinde tamamlanarak sözleşme konusu 19 Sistem tedariki tamamlanmıştır.
Tamamen özgün Hava Aracı tasarımı, otopilot güdüm kontrol sistemleri, Yer Kontrol İstasyonu Komuta Kontrol elektronik donanım ve yazılım sistemi bulunan Mini İHA teslim edildiği tarihten itibaren tabur seviyesinde yoğun kullanım sürecine girmiştir. Sistemin temel özellikleri arasında elden atılmasını müteakip otomatik kalkış, tam otomatik uçuş özelliği, paraşüt veya gövde üzerine otomatik iniş özelliği yer almaktadır. Gece ve gündüz uçuş yapabilen Mini İHA 2,000 feet operasyonel uçuş irtifası, 15 km haberleşme menzili ve de hassas bir şekilde hedef koordinatı belirleme özelliklerine sahiptir.[10]
2007 yılında tam zamanında teslimat[11] ile Silahlı Kuvvetler envanterine giren Mini İHA Sistemi, Türkiye tarihinde envantere giren ilk milli hava aracı sistemi olma unvanına erişmiştir. Yurt içi özgün geliştirme modeli ile projelendirilmesi gerçekleştirilen Mini İHA Sistemi, Ar-Ge aşamasından seri üretim aşamasına, eğitim ve entegre lojistik sürecine ürün yaşamsal çevrim aşamalarını başarılı bir şekilde gerçekleştirmiştir. Geleceğin askeri havacılık teknolojisi olarak değerlendirilen İnsansız Hava Araçları teknolojisinde Türkiye için önemli bir adım atılarak, özellikle askeri kullanıcı personel ve firma Ar-Ge personelinin yakın koordinasyonu ile geri besleme ve geliştirme süreci hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmüştür. Stratejik ve teknolojik açıdan böylesine önemli bir konuda bu proje ile atılan adımın Taktik, Operatif Sınıfı İHA Sistemleri'nin geliştirilmesi içinde örnek teşkil etmektedir.[12][13]
Karşılaştırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Özgün ve millî olarak geliştirilen Mini İHA Sistemi dünyada yoğun olarak kullanılan diğer Mini İHA Sistemleri ile karşılaştırıldığında uçuş menzili, uçuş irtifası, iniş tipi ve gelişmiş uçuş fonksiyonları ile öne çıkmaktadır. ABD Silahlı Kuvvetleri envanterinde 13.000 adetin üzerinde Raven Mini İHA Sistemi, İsrail Silahlı Kuvvetleri envanterinde ise 1000'in üzerinde Skylark Mini İHA Sistemi bulunmaktadır.
Kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]2007 yılından bu yana operasyonel olarak yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Mini İnsansız Hava Aracı Sistemi'ni operatör ve bakım yetkisine sahip sertifikalandırılmış binin üzerinde personel bulunmaktadır.
- Türk askeri tarafından korunan Halep'teki Süleyman Şah Türbesi, Kale ve Baykar gruplarının ortaklığıyla üretilen Gözcü mini insansız hava aracı ile havadan gözetlenecek. (Mayıs 2014)[14]
- 2014 Şubat ayında Suriye'de atışları Türk sınırından içeri düşen Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) konvoyu mini insansız hava aracı Gözcü tarafından belirlendikten sonra Fırtına obüsleriyle vuruldu.[15][16][17]
- 2014 Haziran ayında Aktütün operasyonunda kullanıldı.[18]
- Genelkurmay, Yüksekova İlçe Jandarma Komutanlığına 13 Ekim 2013 tarihinde gelen ihbarda bir vatandaşın Yüksekova/Suüstü köyünde kendisine ait taş ocağında çalışan ve kayınbiraderi olan bir şahsın saat 00.05'te taş ocağına gelen biri uzun namlulu silahlı iki kişi tarafından kaçırıldığını haber verdiği aktarıldı. Şüpheli şahısların aldıkları fidye karşılığında kaçırdıkları şahsı serbest bırakmalarının ardından, şüpheliler Kale-Baykar ortak tasarlanan Mini-İHA Gözcü ile takip edilerek, Yüksekova İlçe Jandarma Komutanlığı ekipleri tarafından saklandıkları evde yakalandılar.[19]
- Türk Silahlı Kuvvetleri, İzmir-Doğanbey'de yapılan Efes 2010 Tatbikatı'nda ilk defa mini insansız hava aracı “Bayraktar”ı kamuoyuna tanıttı.[1][20][21][22]
- 2008 yılında Teröristlerin telsiz konuşmaların deşifre edilmesi üzerine, Cudi Dağı’nda helikopterlerle sürekli keşif uçuşları yapılmaya başlandı.[23]
- 18 Nisan 2015'te Bayraktar Mini İnsansız Hava Aracı 95'inci Zırhlı Tugay Komutanlığı tarafından gerçekleştirilen atışlı tatbikat da uçuş yaptı.[24]
Teknik Ayrıntılar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Özellikler | Gözcü A | Gözcü B |
|---|---|---|
| Uzunluk | 1.2 metre | 1.2 metre |
| Kanat Açıklığı | 1.6 metre | 1.9 metre |
| Ağırlık | 3.5 kg | 4.5 kg |
| Güç / Kaynak | Elektrik / Batarya | Elektrik / Batarya |
| Kalkış | Elden Fırlatma | Elden Fırlatma |
| İniş | Gövde Üstü | Gövde Üstü / Paraşüt İnişi |
| İletişim Menzili | 10 km | 15 km (Otomatik İzleme Anteni Sistemi ile) |
| Dayanıklılık | 60 Dakika | 60 Dakika |
| Operasyonel İrtifa | 1000 feet | 3000 feet |
| Maksimum İrtifa | 12000 feet | 12000 feet |
| Seyir Hızı | 70 km / saat | 55 km / saat |
| Yük 1 | CCD Kamera (Sabit Askı) | CCD Kamera (Döner Askı) |
| Yük 2 | Termal Kamera (Sabit Askı) | Termal Kamera (Döner Askı) |
| Yapı | Kompozit Materyal | Kompozit Materyal |
| Kullanıcı Mürettebat | 2 Kişi | 2 Kişi |
Kullanıcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b İşte ilk Türk insansız hava aracını yapan üç kardeş. http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/14877955.asp 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ CNNTürk Kokpit Programı. https://www.youtube.com/watch?v=d6PZv_KIafA 16 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Bilim ve Teknik Dergisi Aralık 2010 Sayısı. "Teknolojileriyle Dünyadaki Rakipleriyle Yarışan Özgün ve Milli İnsansız Hava Araçları"
- ^ Türkiye'de insansız hava araçlarını ihraç eden ilk şirket Baykar Makina. http://kokpit.aero/bayrak-2013-video?filter_tag=baykar%20makina 18 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk ‘Gözcü’ler Katar’ı koruyacak. http://www.gazetevatan.com/turk--gozcu-ler-katar-i-koruyacak-436585-ekonomi/ 9 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ MSI Savunma Haber Dergisi 72. Sayı. "Baykar Makina, Katar Yolcusu Gözcü'yü Geliştirmeye Deavam Ediyor"
- ^ Yap bir insansız hava aracı, acısız olsun! http://m.haberturk.com/yazarlar/guntay-simsek-1019/880813-yap-bir-insansiz-hava-araci-acisiz-olsun 19 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Kalekalıp'tan mini insansız hava aracı. http://yenisafak.com.tr/ekonomi-haber/kalekaliptan-mini-insansiz-hava-araci-06.10.2006-8679 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Heron’lar Gabar’da doğdu. http://www.milliyet.com.tr/turk-heron-lar-gabar-da-dogdu/guncel/haberdetay/04.07.2010/1258874/default.htm 27 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Show Ana Haber Bülteni Haziran 2010. http://www.youtube.com/watch?v=48XjyQ_G-jg 16 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Teröre karşı ‘insansız uçak’. http://www.turkiyegazetesi.com.tr/genel/a356271.aspx 11 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ ‘Çaldıran'ın yapım öyküsü. http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=12609180 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Heron’lar Gabar’da doğdu. Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/turk-heron-lar-gabar-da-dogdu/guncel/haberdetay/04.07.2010/1258874/default.htm 27 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Gözcü mini insansız hava aracı Süleyman Şah türbesini gözetleyecek. http://kokpit.aero/gozcu-mini-iha-suleyman-sah-turbesini-gozetleyecek 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Gözcü buldu Fırtına vurdu. http://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2014/02/04/gozcu-buldu-firtina-vurdu# 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2014.
- ^ Keşfi Türk Mini-İHA'sı yaptı! http://kokpit.aero/gozcu-iha-suriyede-operasyon-yapti 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ TSK Aktütün'de operasyon başlattı. http://www.radikal.com.tr/turkiye/tsk_aktutunde_operasyon_baslatti-1197343 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ İHA ile nefes kesen operasyon! http://kokpit.aero/hangi-iha-teroristleri-buldu 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Yerli GÖZCÜ görücüye çıktı. http://www.turkiyegazetesi.com.tr/Genel/a448962.aspx 17 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ TSK GÖVDE GÖSTERİSİ YAPTI. http://www.aktifhaber.com/tsk-govde-gosterisi-yapti-291175h.htm 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ 'Gözcü' Mehmetçik'in gözü olacak. http://www.iha.com.tr/haber-gozcu-mehmetcikin-gozu-olacak-gundem-123322/ 14 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ PKK'dan Cudi Dağı’ndaki teröristlere ‘eylem yapın’ baskısı. http://www.milliyet.com.tr/default.aspx?aType=SonDakika&ArticleID=513160 6 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Bayraktar Mini İHA Gelibolu'da tatbikatta!" 5 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kokpit.Aero. 2015-04-18
- ^ "Bayraktar UAV". Army-Technology. 16 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2014.
- ^ "Qatar Purchases 10 Bayraktar sUAV from Turkey". 14 Mart 2012. 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Middle East UAV landscape up in the air". 12 Kasım 2012. 4 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Mini Bayraktar'lar Ukrayna'nın hizmetinde". Kırım Haber Ajansı - QHA. 18 Ağustos 2022. 18 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Baykar29 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bayraktar Mini UAV System Brochure (English)28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bayraktar Mini UAV System Brochure (Spanish)28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.