Bartini Beriev VVA-14
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Ağustos 2022) |
Bartini Beriev VVA-14 (VVA: dikey kalkışlı amfibi uçak), 1970'lerin başlarında Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen Ekranoplanlı bir uçaktır.[1] Sudan havalanabilecek ve uzun mesafelerde yüksek hızlarla uçabilecek şekilde tasarlanan uçak, hem yüksek irtifa uçuşları yapmak hem de yer etkisini kullanarak deniz yüzeyinin hemen üzerinde verimli uçuşlar gerçekleştirmek için tasarlanmıştı. VVA-14, Amerika Birleşik Devletleri Donanması'nın ünlü denizaltı füzesi Polaris'e karşı kullanılmak adına İtalyan doğumlu tasarımcı Robert Bartini tarafından tasarlandı. Son VVA-14, 1987 yılında emekli edildi.
| VVA-14 | |
|---|---|
 Hayatta kalan VVA-14 (kanatları çıkarılmış durumda) | |
| Türü | Amfibi denizaltısavar uçağı |
| Ulusal köken |  Sovyetler Birliği |
| Üretici | Beriev |
| Tasarımcı | Robert Bartini |
| İlk uçuş | 4 Eylül 1972 |
| Durumu | hizmet dışı |
| Üretim sayısı | 2 prototip |
Operasyonel geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekranoplanlı başka bir uçak olan Be-1'in kanatlarının geliştirilmesi de dahil olmak üzere kapsamlı bir araştırma yapıldı. Araştırmaların ardından ilk VVA-14 prototipi 1972'de tamamlandı. İlk uçuşu 4 Eylül 1972'de yapıldı.[2]
1974 yılında uçağın kanatlarına şişme dubalar eklendi ancak bu durum birçok sorun yarattı. Ardından birçok yüzdürme ve su taksisi testi yapıldı. Amfibi uçağın 11 Haziran 1975'te yaptığı uçuş testi ile proje önemli adımlar attı.
Şişme dubalar yarattıkları problemler nedeniyle daha sonradan sert dubalar ile değiştirildiler. Bunun yanı sıra uçağın gövdesi uzatıldı ve uçağa yeni marş motorlar eklendi. Bu tasarıma 14M1P adı verildi. Tasarım bürosu, tasarımda kullanılması planlanan Rybinsk RD-36-35 modelli turbojet tırmanma motorlarının bataryalarını teslim edemeyince uçağın dikey kalkış testleri imkansız hale gelip yapılamadı.[3]
Bartini'nin 1974'te ölmesi ile proje de onunla beraber öldü.[2] Toplam 107 uçuş gerçekleştiren uçak, toplam 103 saatlik bir uçuş süresine ulaştı. Kalan tek VVA-14, 1987'de Moskova'daki Sovyet Merkezi Hava Kuvvetleri Müzesi'ne gönderildi. Gönderimdeyken yaşanan belirsiz kazalar sonucu uçak bir takım hasarlar aldı ancak daha sonradan bu hasarlar onarılmadı. Uçak hala "10687" ve "Aeroflot" isimlendirmelerini taşıdığı müzede, demonte halde yatmakta.[4]
Özellikleri (VVA-14M1)
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mürettebat: 3
- Uzunluk: 28.12 m (92 ft 3 in)[2]
- Kanat açıklığı: 30 m (98 ft 5 in)
- Yükseklik: 6.79 m (22 ft 3 in)
- Kanat alanı: 217.79 m² (2,344.3 sq ft)
- Boş ağırlık: 23,236 kg (51,227 lb)
- Brüt ağırlık: 52,000 kg (114,640 lb)
- Güç kaynağı: 2 × Soloviev D-30M turbofan motorları, her biri 67 kN (15.000 lbf) itiş gücü (seyir halinde)
- Güç kaynağı: 12 × Rybinsk RD-36-35PR turbofan tırmanma motorları, her biri 43 kN (9.700 lbf) itme gücü (VTOL - takılı değil)
Performansı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Maksimum hızı: 760 km/h (470 mph, 410 kn)
- Seyir hızı: 640 km/h (400 mph, 350 kn)
- Menzili: 2,450 km (1,520 mi, 1,320 nmi)
- Servis tavanı: 8,000–10,000 m (26,000–33,000 ft)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Bartini Beriev VVA-14". Life in Russia (İngilizce). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ a b c Dancey, Peter G. (22 Nisan 2017). Soviet Aircraft Industry (İngilizce). Fonthill Media. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Komissarov, Sergey (2002). Russia's ekranoplans : the Caspian Sea monster and other WIG craft. Hinckley: Midland. ISBN 1-85780-146-6. OCLC 51841653.
- ^ CNN, Jacopo Prisco. "The Soviet flying beast that never really took off". CNN (İngilizce). 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.