Babadağ (Azerbaycan'da Dağ)
Büyük Kafkas Dağları'nın güneydoğusundaki en yüksek zirvelerden biri olan Babadağ, Guba ve İsmayilli ilçeleri sınırları içinde yer alan bir kutsal alan.
Genel bilgi
[değiştir | kaynağı değiştir]Deniz seviyesinden 3632 metre yükseklikte bulunan Babadağ'dan Karaçay, Valvelachay ve Girdimançay nehirleri başlamaktadır. Yılın çoğu karla kaplıdır.
Adının anlamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Babadağ adı Azerice "baba" (saygılı bir unvan) kelimesinden gelmektedir.[1] >.
Hazreti Baba Piri
[değiştir | kaynağı değiştir]Babadağ bir hac yeridir ve "Hazratbaba Piri" olarak da adlandırılır.
Geçmişte bu iskeleyi ziyaret etmek için Guba, Ismayilli, Gabala ve diğer bölgelerden gelirlerdi. Efsaneye göre bu pir, bir zamanlar Shabran'a kin besleyen bir kişinin mezarıdır. Bir keresinde pilav yerken yanlışlıkla bir çeltik tarlasına basmış ve bunu büyük bir günah olarak görüp o dağa tırmanmış ve orada ölmüştür. Başka bir rivayete göre Hazreti Baba, Suudi Arabistan'da yaşamıştır. Daha sonra konuşmanın yapıldığı yere geldi. Hazreti Baba'nın Babadağ ziyareti, Arabistan'da İslam'ın ortaya çıkmasından sonra gerçekleşti. Bir partide neler olduğunu görmediği söylenir, ayağının altında bir pirinç tanesi kalır. Pirinç de bir nimettir. Aynı gece, Tanrı uykuya dalar. Suçunu temizlemek için Babadağ'a gitmesini emreder. Yolu da açıklıyor. Aynı gecenin sabahı Hazreti Baba ailesini alıp gitti. Hazreti Baba'nın annesinin Babadağ'a tırmanmayı reddettiğini, kız kardeşi Agabika'nın da kardeşini bırakmadığını, Babadağ'ın tepesine yerleştiklerini söylüyorlar.
Şair Musa Yakub "Babadağ'ın Beyaz Sisi" adlı şiirinde Hazreti Baba'nın ilk kez Babadağ eteklerinde yaşadığını yazar. O zamanlar fırtınalar ve kasırgalar bu bölgeleri terk etmedi - dağların eteklerinde korunan köyler. İnsanların ekinlerini mahvetti. Bu işin başında şeytan var. İnsanlar Hazreti Baba'ya sormaya giderler. Hazreti Baba, şeytanı öldürmek için yaşadığı dağlara tırmanır. Şimdi gömüldüğü yerde bir yuva yapar (Hz. Baba'nın ortadan kaybolduğuna dair bir fikir de vardır. Bu, insanların ziyaret ettiği mezarın bir simgesidir). Hazreti Baba şeytanı öldürememişse de dağ keçileri, dağ keçileri ve kartalların yardımıyla onu en derin vadiye kadar kovalamış ve insanları beladan kurtarmıştır. Şeytanın saklandığı o dipsiz vadiden şimdi bir gümbürtü geliyor. O zamandan beri insanlar şeytanın yaşadığı o dereye taş atıyorlar. Sonra kartallar, keklikler ve İskender kuşları birkaç gün boyunca gagalarında tahıl taşırlar. Hazreti Baba toprağa eker, tahıl yetiştirir. Dağ hayvanları tarlalarda onun yardımına gelir. Daha sonra Hazreti Baba'nın ömür boyu arkadaşı Güllü ve kızı onu bu zirveye kadar takip etti. Türbenin yamacına anne ve kızının, tepesinde ise Hazreti Baba'nın gömülü olduğunu söylüyorlar.
Bu dağ tüm yıl boyunca karlı. Bu yüzden bu dağa bazen Kar Babası denir. Türbeyi 7 defa ziyaret eden kişiye "Hazrat" denir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nadir Məmmədov. Azərbaycanın yer adları (oronimiya). Bakı: Azərnəşr, 1993, səh. 116. (Azerice)