İçeriğe atla

Büyük Sıfırlama

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Büyük Sıfırlama, Great Reset veya Global Reset Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) COVID-19 salgını sonrasında, ekonomiyi sürdürülebilir bir şekilde yeniden inşa etme önerisidir. Mayıs 2020'de Birleşik Krallık Prensi Charles ve WEF direktörü Klaus Schwab tarafından tanıtıldı.[1][2][3] Yatırımları, karşılıklı ilerlemeye daha uygun hale getirerek ve çevresel girişimlere daha fazla odaklanarak, kapitalizmi geliştirmeyi amaçlamaktadır. Salgını, riskli bir deney haline getirmekle eleştirilen öneri, bir dilekçe ile 72 saatten daha kısa bir sürede 80.000 imza toplanılarak durduruldu. Buna yanıt olarak bir komplo teorisi yayıldı ve bunun sosyoekonomik, çevresel değişiklikleri ve sözde "Yeni Dünya Düzenini" getirmek için kullanılacağını iddia etti.[4]

Öneri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Ekonomik Forumu'na (WEF) göre, COVID-19 salgını, ekonomik iyileşmeyi ve küresel ilişkilerin, ekonomilerin ve önceliklerin gelecekteki yönünü şekillendirmek için bir fırsat sunuyor.[5] İngiltere Prensi Charles planı tanıttığında, bunun ancak insanlar isterse gerçekleşeceğini belirtti.[1]

Prens Charles'a göre, ekonomik iyileşme, dünyayı sürdürülebilirliğe giden bir yola sokmalı ve sistemlerin yardım etmesi için yeniden tasarlanmalıdır. Sürdürülebilirliği sağlamanın bir yolu olarak karbon emisyonundan bahsedildi. Ayrıca, sürdürülebilir fikirleri daha kârlı hale getirmemize yardımcı olan önemli atılımları gerçekleştirebilmemiz için yeniliklerin, bilimin ve teknolojinin yeniden canlandırılması gerektiğini vurguladı.[1] WEF'e göre, pazarı daha adil sonuçlara yönlendirerek, yatırımların çevre dostu yatırımları hızlandırma dahil olmak üzere karşılıklı ilerlemeyi hedefleyerek ve dijital ekonomik ve kamu altyapısı oluşturarak dördüncü bir sanayi devrimini başlatarak mevcut gerçeğe de uyum sağlanmalıdır.[6]

Prens Charles, özel sektörün planın ana itici gücü olacağını vurguladı.[1] Klaus Schwab'a göre, ekonomik sistemi değiştirmeyecekler, aksine onu "sorumlu/paydaş kapitalizm" olarak gördüğü şeye geliştirecekler.[7][8] Schwab ve ekonomist Thierry Malleret tarafından yazılan ve planı detaylandıran bir kitap yayınlandı.[9][10] WEF'in 2021 zirvesinin ana teması olacak.[11]

Tepki

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve ABD başkanı seçilen Joe Biden gibi siyasi liderler, İngiltere Başbakanı Boris Johnson gibi "daha iyi inşa etme" fikrini onayladılar. Trudeau, Büyük Sıfırlama'dakine benzer bir retorik yaptı.[12]

Trudeau'nun konuşmasının yayılmasının ardından, Kanadalı Muhafazakar Milletvekili Pierre Poilievre tarafından "Büyük Sıfırlamayı durdurmak" için bir dilekçe başlatıldı; dilekçe 72 saatten kısa bir süre içinde 80.000 imza topladı.[13] Retoriği birden fazla yorumcu ve yayın kurulu tarafından eleştirildi.[14][15][16] Toronto Star yayın kurulu, temelsiz komplo teorisine "oksijen verdiği" iddiasıyla dilekçeyi eleştirdi. McGill doktora adayı Aengus Bridgman, Poilievre'nin dilekçesinin zamanlamasının tesadüf olma ihtimalinin düşük olduğunu söyledi.[17] Poilievre, Trudeau ve WEF'den alıntı yaptığını söyleyerek yanıt verdi. Simon Fraser Üniversitesi'nde profesör olan Ahmed El-Ravi, bu tepkinin Poilievre'nin hükûmete yönelik eleştirilerinin yanlış yorumlanması olduğunu iddia etti.[18] Aynı sıralarda Muhafazakar lider Erin O'Toole, Trudeau'nun pandemiyi büyük ve riskli bir deney uygulamak için kullandığını iddia ederek sıfırlama fikrini eleştirdi.[19][20][21]

Komplo teorisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Komplo teorisi, "küresel finans elitlerinin" ve dünya liderlerinin, dünya hükûmetlerinin yeniden yapılandırılmasına izin verecek koşullara neden olmak için kasıtlı olarak koronavirüsün yayılmasını serbest bırakarak bir pandemi planladıklarını iddia ediyor. Büyük Sıfırlama'nın ana hedeflerinin, Marksist totaliter bir rejim ve dolayısıyla "Yeni Dünya Düzeni" kurarak küresel siyasi ve ekonomik kontrolü ele geçirmek olduğunu iddia ediyor.[2][9][21] Böyle bir rejimin şahsi mülkiyet haklarını ortadan kaldıracağı, orduyu şehirlere göndereceği, zorunlu aşı uygulayacağı ve direnen insanlar için tecrit kampları oluşturacağı iddia ediliyor.[19][22] Savunucuların bir komplonun kanıtı olduğunu iddia ettikleri çeşitli örnekler arasında, 2030'da hayatın nasıl olabileceğini anlatan 2016 WEF makalesi, Joe Biden'ın kampanya sloganı "Daha İyiye Dön" ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau'nun Eylül 2020 konuşması yer alıyor. The Daily Dot'a göre, bu sadece daha adil ve sürdürülebilir bir dünyanın nasıl yaratılacağını gösteren söylemdir.[23] Teorinin bazı varyasyonlarında, ABD Başkanı Donald Trump, Ağustos 2020'de 3 milyondan fazla izlenen bir videoya dayanarak, planın gerçekleşmesini engelleyen tek dünya lideridir.[4]

Trudeau'nun Gündem 2030 hedeflerinden bahsettiği, şu anda viral olan Eylül 2020 konuşmasının yayılmasının ardından, aşırı sağdaki internet kişilikleri ve grupları aracılığıyla bir komplo teorisi yayıldı, bazıları da QAnon komplo teorisini ve muhafazakar siyasi yorumcuları destekliyor. Maxime Bernier, Ezra Levant, Tucker Carlson, Paul Joseph Watson ve Glenn Beck gibi isimler bunlardan bazılarıdır.[2][23] Büyük Sıfırlama Aynı zamanda Rus propaganda kuruluşları tarafından da yayılmıştır. Oliver Kamm'a göre, CapX web sitesinde yer alan bir makalede: "Putin rejiminin propaganda aygıtı, aylardır meçhul blogculardan, Büyük Sıfırlamanın oligarkların servet biriktirme ve nüfusları kontrol etme kodu olduğuna dair çılgın iddialar yayımladı."[10]

Komplo teorisi ilk olarak girişimin duyurulmasının ardından yayıldı. Ekim ayında, Kanada Liberal Partisi içinde var olmayan bir komitenin üyesinden olduğunu iddia eden zincir bir e-posta yayıldı ve QAnon ile ilişkili gruplar tarafından alındı.[22] Komplo teorisi, Trudeau'nun konuşmasının görüntülerinin internette viral hale gelmesinin ardından Kasım ayında daha da yayıldı.[4]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d Inman (3 Haziran 2020). "Pandemic is chance to reset global economy, says Prince Charles". The Guardian. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  2. ^ a b c Alba (17 Kasım 2020). "The baseless 'Great Reset' conspiracy theory rises again". The New York Times. 18 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  3. ^ "Schwab: Covid-19 sonrası dünyada eski düzene dönmek imkansız". euronews. 17 Kasım 2020. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020. 
  4. ^ a b c Goodman (22 Kasım 2020). "The coronavirus pandemic 'great reset' theory and a false vaccine claim debunked". BBC News. 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. We start with the revival of the baseless conspiracy theory, known as the 'Great Reset'. ...Similarly, a French documentary which also refers to a secret global plot has gone viral on YouTube... it promotes a slew of previously debunked claims 
  5. ^ "The Great Reset". World Economic Forum. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  6. ^ Mahabarta (18 Kasım 2020). "Looking For A Logical Exposure Of 'The Great Reset', The Covid-19 Conspiracy Theory Now Campaigned By The World Economic Forum". Voice of Indonesia. 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  7. ^ De Rosa (18 Kasım 2020). "Le « Great Reset » n'est pas un complot pour contrôler le monde". Radio-Canada (Fransızca). Canadian Broadcasting Corporation. 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2020. 
  8. ^ "Covid sonrası kapitalizm nasıl olmalı?". 20 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2020. 
  9. ^ a b Sixsmith (17 Kasım 2020). "What is the Great Reset?". The Spectator. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  10. ^ a b "Amazon.com: COVID-19: The Great Reset (9782940631124): Schwab, Klaus, Malleret, Thierry: Books". Amazon (şirket). 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2020. 
  11. ^ "2021 Davos summit shifted to Lucerne in May". France 24. 7 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  12. ^ Wherry (27 Kasım 2020). "The 'Great Reset' reads like a globalist plot with some plot holes". CBC News. Canadian Broadcasting Corporation. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. 
  13. ^ Proulx, Boris (21 Kasım 2020). "Une «théorie du complot» s'invite dans les rangs conservateurs". Le Devoir (Fransızca). 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2020. 
  14. ^ Selley (24 Kasım 2020). "A 'great reset' requires a determined leader. Thankfully, Trudeau isn't it". National Post. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2020. 
  15. ^ Wells (23 Kasım 2020). "The Great Reset is mostly just Liberals blowing off steam. Mostly". Maclean's. 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2020. 
  16. ^ "The Rebel to Rabble Review: Calls to 'stop the great reset'; O'Toole's Scheer dilemma". iPolitics. iPolitics. 20 Kasım 2020. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2020. 
  17. ^ "Editorial | Pierre Poilievre is flirting with the far right by pushing 'Great Reset' conspiracy". Toronto Star. Torstar. 23 Kasım 2020. 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2020. 
  18. ^ Gilmore (26 Kasım 2020). "'Playing with fire': How politicians can perpetuate baseless conspiracy theories". Global News. Corus Entertainment. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  19. ^ a b "A Conservative MP warns that Justin Trudeau wants a 'Great Reset.' Conspiracy theorists are worried, too". Toronto Star. Torstar. 20 Kasım 2020. 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ Proulx (21 Kasım 2020). "Une «théorie du complot» s'invite dans les rangs conservateurs". Le Devoir (Fransızca). 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2020. 
  21. ^ a b Goforth (16 Kasım 2020). "Trudeau speech reignites conspiracy theory fervor over 'Great Reset'". The Daily Dot. 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  22. ^ a b Evon (29 Ekim 2020). "Was Canada's Draconian COVID 'Global Reset Plan' Leaked to the Public?". Snopes. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  23. ^ a b "Trudeau UN speech sparks 'Great Reset' conspiracy". AFP Fact Check. 19 Kasım 2020. 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Büyük_Sıfırlama&oldid=33041659" sayfasından alınmıştır