Büyük Lebowski

Büyük Lebowski
The Big Lebowski
	"Büyük Lebowski" (The Big Lebowski) filminin Fransızca bir sinema afişi
Yönetmen	Joel Coen; Ethan Coen
Yapımcı	Joel Coen; Ethan Coen
Senarist	Joel Coen; Ethan Coen
Oyuncular	Jeff Bridges; John Goodman; Julianne Moore; Steve Buscemi; Philip Seymour Hoffman; John Turturro
Müzik	Carter Burwell
Görüntü yönetmeni	Roger Deakins
Kurgu	Joel Coen; Ethan Coen
Stüdyo	Polygram Filmed Entertainment; Working Title Films
Dağıtıcı	Gramercy Pictures
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Komedi, kara film, suç
Renk	Renkli (Technicolor)
Yapım yılı	1998
Çıkış tarih(ler)i	15 Şubat 1998, Berlin Uluslararası Film Festivali; 30 Ekim 1998, Türkiye
Süre	117 dakika
Ülke	ABD; İngiltere
Dil	İngilizce
Bütçe	$15 milyon
Hasılat	$17,4 milyon
Diğer adları	Büyük Lebowski (Türkiye); Le Grand Lebowski (Fransa); Il Grande Lebowski (İtalya); El Gran Lebowski (İspanya); The Big Lebowski (Almanya)
	Resmî sitesi

Büyük Lebowski (özgün adı: The Big Lebowski), 1998 ABD-İngiltere ortak yapımı suç-komedi filmi.

Filmin yönetmeni ve yapımcısı olan Coen Kardeşler (Joel Coen ve Ethan Coen) aynı zamanda senaryoyu yazıp filmin kurgusunu da yapmışlardır. Önemli rollerinde Jeff Bridges, John Goodman, Julianne Moore, Steve Buscemi, John Turturro, Philip Seymour Hoffman ve David Huddleston'un oynadıkları bu kara film parodisinin görüntüleri Roger Deakins'e aittir. Filmin özgün müziğini ise uzun süredir Coen kardeşlerle birlikte çalışan Carter Burwell yapmıştır.

Her şey Los Angeles'lı işsiz güçsüz, kaygısız ve miskin, bowling hastası "The Dude" (Ahbap) lakaplı Jeffrey Lebowski'nin (Jeff Bridges), kendisiyle aynı adı taşıyan bir milyonerle karıştırılmasıyla başlar. Tekerlekli sandalyeye mahkûm milyonerin genç karısı şehirdeki birçok kişiye borçlanmış ve borcunu ödememiştir. Dude Lebowski'nin evine gelen iki ganster onu tartaklayıp çok kıymetli halısına işeyince o da halısının parasını istemek için soluğu adaşının malikanesinde alır ve hiç ummadığı bir maceranın içine girmiş olur. Klasik hikâye anlatma tekniğinden uzak olan film, bir dizi acayip skeçin bir araya getirilmesiyle oluşmuş gibi duruyor.

15 milyon dolara malolan film 17 milyon dolar hasılat yaparak gişede pek başarılı olamadı (Belki de Fargo gibi bir filmden sonra çekildiği için), ancak eleştirmenlerden olumlu notlar aldı. Eksantrik karakterleri (özellikle de filmin anti-kahramanı Jeffrey "Dude" Lebowski), alışılmadık laubali diyalogları, gerçeküstü tarzda çekilmiş rüya sahneleri ve seçme müziği ile kısa sürede kült klasikler arasına girdi, hatta "İnternet çağının ilk kült filmi" olarak anılmaya başlandı. Daha da ileri giden filmin fanatik müritleri 2002'den itibaren bir "Lebowski Festivali" düzenlemeye bile başladılar.

Bu absürt komedi Coen Kardeşlerin 1940'ların kara filmlerine bir selam duruşudur (bunu diğer bazı filmlerinde de yapacaklardır), filmdeki karakterler bu kara filmlerdeki karakterlerin birer karikatürü gibidirler, özellikle de Jeff Bridges bir Raymond Chandler karakteri olan Philip Marlowe'ın uyuşturucu almışı gibi durmaktadır.^[1] Film de konusu ve adıyla bir bakıma Raymond Chandler'in romanından uyarlanmış Howard Hawks filmi (Büyük Uyku)'nun (The Big Sleep) (1946) bir parodisi gibidir, o filmde Philip Marlowe'u Humphrey Bogart canlandırıyordu.

Büyük Lebowski, ilk gösteriminin yapıldığı Berlin Uluslararası Film Festivali'nde Altın Ayı ödülüne aday gösterilmişti. Tek ödülünü ise Rusya'da film eleştirmenleri derneğinden aldı.^[2]

Oyuncu kadrosu

Jeff Bridges Jeffrey Lebowski - The Dude (Ahbap)
John Goodman Walter Sobchak
Julianne Moore Maude Lebowski
Steve Buscemi Theodore Donald 'Donny' Kerabatsos
John Turturro Jesus Quintana
David Huddleston Jeffrey Lebowski - The Big Lebowski
Philip Seymour Hoffman Brandt
Ben Gazzara Jackie Treehorn
Tara Reid Bunny Lebowski
Sam Elliott Yabancı
Jon Polito Da Fino
Mark Pellegrino Jackie Treehorn'un gansteri
Philip Moon Jackie Treehorn'un gansteri
Peter Stormare Nihilist #1, Uli Kunkel / 'Karl Hungus'
Flea Nihilist #2, Kieffer
Torsten Voges Nihilist #3, Franz
Jimmie Dale Gilmore Smokey
Jack Kehler Marty

Türkçe seslendirme kadrosu

Jeff Bridges ... Ahbap (Payidar Tüfekçioğlu)
John Goodman ... Walter Sobchak (Savaş Özdural)
Steve Buscemi ... Theodore Donald 'Donny' Kerabatsos (Aydoğan Temel)
Julianne Moore ... Maude Lebowski (Figen Sumeli)
David Huddleston ... Büyük Lebowski (Devrim Parscan)
Philip Seymour Hoffman ... Brandt (Fatih Özacun)
Tara Reid ... Bunny Lebowski (Devrim Zeynep Ateşer)
Mark Pellegrino ... Treehorn'un Sarışın Adamı (Tugay Erverdi)
Peter Stormare ... Nihilist #1, Uli Kunkel/'Karl Hungus' (Hakan Altuntaş)
John Turturro ... Jesus Quintana (Serkan Şen)
Jack Kehler ... Marty (Gökhan Akçakara)
Dom Irrera ... Şoför Tony (Tarkan Koç)
David Thewlis ... Knox Harrington (Tolga Tibet)
Sam Elliott ... Yabancı (Edip Saner)
Marshall Manesh ... Doktor (Tarkan Koç)
Leon Russom ... Malibu Polis Şefi (Erol Eren)
Jon Polito ... Da Fino (Tarkan Koç)
Luis Colina ... Corvette'in Sahibi (Murat Sarı)

Filmin müziği

Carter Burwell'in müziğini yaptığı filmde klasik müzik parçalarıyla birlikte, Bob Dylan, Yma Sumac, Dean Martin, Moondog, Captain Beefheart ve Sons of the Pioneers gibi çok farklı tarzlarda birçok şarkıcı ve grubun parçalarına da yer verilmiştir. Filmde kullanılan müzik parçaları şunlardır:

"The Man In Me" - Beste ve yorum: Bob Dylan
"Ataypura" - Beste: Moises Vivanco, Yorum: Yma Sumac
"Branded Theme Song" - Beste: Alan Alch ve Dominic Frontiere
"Requiem in D Minor" - Beste: Wolfgang Amadeus Mozart, Yorum: Slovak Philharmonic Orkestra ve Korosu.
"Hotel California" - Beste: Don Henley, Glenn Frey ve Don Felder, Yorum: Gipsy Kings
"Behave Yourself" - Beste : Booker T. Jones, Steve Cropper, Al Jackson Jr. ve Lewie Steinberg Yorum: Booker T. & the M.G.s
"Dead Flowers" - Beste: Mick Jagger ve Keith Richards Yorum: Townes van Zandt
"Her Eyes Are A Blue Million Miles" - Beste ve yorum: Don Van Vliet
"I Got It Bad & That Ain't Good" - Beste: Duke Ellington ve Paul Francis Webster, Yorum: Nina Simone
"I Hate You" - Beste: Gary Burger, David Havlicek, Roger Johnston, Thomas E. Shaw ve Larry Spangler, Yorum: Monks
"Looking Out My Back Door" - Beste: John Fogerty, Yorum: Creedence Clearwater Revival
"Mucha Muchacha" Beste ve yorum: Juan García Esquivel
"Oye Como Va" - Beste: Tito Puente, Yorum: Santana
"Piacere Sequence" - Beste ve yorum: Teo Usuelli
"Gluck Das Mir Verblieb from the opera Die Tote Stadt" Beste: Erich Wolfgang Korngold, Ork. yönet. Erich Wolfgang Korngold, Yorum: Ilona Steingruber, Anton Dermota ve Avusturya Devlet Radyo Orkestrası.
"Run through the Jungle" - Beste: John Fogerty, Yorum: Creedence Clearwater Revival
"Just Dropped In (To See What Condition My Condition Was In)" - Beste: Mickey Newbury Yorum: Kenny Rogers & The First Edition
"Lujon" - Beste ve yorum: Henry Mancini
"My Mood Swings" - Beste: Elvis Costello ve Cait O'Riordan, Yorum: Elvis Costello
"Peaceful Easy Feeling" - Beste: Jack Tempchin, Yorum: The Eagles
"Pictures at an Exhibition" - Beste: Modest Mussorgsky, Yorum: The Royal Concertgebouw Orkestrası, Ork. yönetmeni: Sir Colin Davis
"Stamping Ground" - Beste: Louis Hardin (namıdiğer Moondog), Yorum: Moondog e Orkestrası
"Tammy" - Beste: Ray Evans ve Jay Livingston, Yorum: Debbie Reynolds
"Standing on the Corner" - Beste: Frank Loesser, Yorum: Dean Martin
"Traffic Boom" - Beste ve yorum: Piero Piccioni
"Tumbling Tumbleweeds" - Beste: Bob Nolan, Yorum: Sons of the Pioneers
"Walking Song" - Beste ve yorum: Meredith Monk
"We Venerate Thy Cross" - Yorum: The Rustavi Korosu
"Viva Las Vegas" - Beste: Doc Pomus ve Mort Shuman, Yorum: Shawn Colvin
"Viva Las Vegas" - Yorum: Big Johnson

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2008.
^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2008.

Dış bağlantılar

[1] "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2008.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 18 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2008.

[1]

[2]

g t d Coen kardeşler filmleri
1980'ler	Kansız (1984) • Raising Arizona (1987)
1990'lar	Miller's Crossing (1990) • Barton Fink (1991) • Bir Şirket Komedisi (1994) • Fargo (1996) • Büyük Lebowski (1998)
2000'ler	Nerdesin Be Birader? (2000) • Orada Olmayan Adam (2001) • Intolerable Cruelty (2003) • The Ladykillers (2004) • Paris, Seni Seviyorum (2006) • İhtiyarlara Yer Yok (2007) • Aramızda Casus Var (2008) • Ciddi Bir Adam (2009)
2010'lar	İz Peşinde (2010) • Sen Şarkılarını Söyle (2013) • The Ballad of Buster Scruggs (2018)