Aydıngün, Arpaçay
| Aydıngün | |
|---|---|
 | |
 Kars'ın konumu | |
  Aydıngün Aydıngün'ün Kars'taki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Kars |
| İlçe | Arpaçay |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 2051 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 224 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0474 |
| İl plaka kodu | 36 |
| Posta kodu | 36730 |
Aydıngün, Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Aydıngün köyünün eski adı Kızıl Veran'dır. Nitekim Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus tespitinde de Kızıl Veran (Кизпл-веранъ) olarak geçer.[4]
Kızıl Veran köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Palakatsio'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 1578 yılında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde varlığı bilinen kilise de bu dönemden kalmış olmalıdır.[5]
Kızıl Veran köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Ardahan sancağının Çıldır kazasına bağlı Cala nahiyesinin dokuz köyünden biriydi. Nüfusu, 102'si erkek ve 94'ü kadın olmak üzere, 18 hanede yaşayan 196 kişiden oluşuyordu. Köy halkının tamamı Karapapak olarak yazılmıştır.[4]
Kızıl Veran köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kızılviran (قیزیلویران) olarak geçer. Bu tarihte köy Kars vilayetinin Çıldır kazasının Cala nahiyesine bağlıydı.[6] 1940 genel nüfus sayımında da "Kızılveran" adıyla aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 376 kişiden oluşuyordu.[7] Kızılviran "iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle köyün adı 1959 yılında Aydıngün olarak değiştirilmiştir.[8] 1965 genel nüfus sayımında Aydıngün köyünün nüfusu 824 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 195 kişi okuma yazma biliyordu.[9]
Köy, 23 Kasım 1997 tarih ve 23179 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan İçişleri Bakanlığı'nın 21.11.1997 tarih ve 97/48293 sayılı sınır tespit kararı ile Ardahan ili Çıldır ilçesinden ayrılarak Kars'ın Arpaçay ilçesine bağlanmıştır.[10]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Kars il merkezine 62 km, Arpaçay ilçe merkezine 22 km uzaklıktadır.[11]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 224[2] |
| 2021 | 239[2] |
| 2020 | 257[2] |
| 2019 | 274[2] |
| 2018 | 266[2] |
| 2017 | 284[2] |
| 2016 | 309[2] |
| 2015 | 319[2] |
| 2014 | 346[2] |
| 2013 | 368[2] |
| 2012 | 372[2] |
| 2011 | 393[2] |
| 2010 | 413[2] |
| 2009 | 414[2] |
| 2008 | 425[2] |
| 2007 | 420[2] |
| 2000 | 496[12] |
| 1990 | 617[13] |
| 1985 | 730[14] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Aydingun, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Kars Arpaçay Aydıngün Köy Nüfusu". Nufusune.com. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - 411". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2024.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (არტაანის მხარეში), Sakartvelo gazetesi, 4 Ekim 1917, sayı: 217". 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2024.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 763.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 702.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 357.
- ^ "Sınır Tespit Kararları". Resmî Gazete. Kasım 1997. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2020.
- ^ "Aydıngün Köyü". YerelNet.org.tr. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 2000". TÜİK. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.