Aya Panteleymon Kilisesi (Selanik)
 Aya Panteleymon Kilisesi | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Selanik, Yunanistan |
| Koordinatlar | 40°37′59″K 22°57′04″D / 40.63306°K 22.95111°D |
| İnanç | Yunan Ortodoks |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Bizans |
| Tamamlanma | 14. yüzyıl |
| Kriter | Kültürel: (i), (ii), (iv) |
| Referans | 456-014 |
| Tescil | 1988 (12. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Aya Panteleymon Kilisesi (Yunanca: Ναός Αγίου Παντελεήμονα, romanize: Naos Ayiu Pandelimona), Yunanistan'ın Selanik kentinde bulunan bir Bizans kilisesidir. Kilise, 14. yüzyılda inşa edilmiş olup Osmanlı döneminde İshakiye Camii adıyla camiye dönüştürülmüştür. İyi korunmuş Bizans mimarisi ve Selanik'in erken ve orta çağ Hristiyanlığı açısından öneminin kanıtı olması nedeniyle kilise, Selanik'teki diğer birçok Erken Hristiyan ve Bizans anıtıyla birlikte 1988 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine kaydedildi.[1]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kilise, eski şehrin doğu kesiminde, Galerius Türbesi'nin ("Rotunda") yakınında, Yasonidu ve Arrenu caddelerinin kesiştiği noktada yer almaktadır. Aziz Panteleymon'a olan mevcut ithafı, 1912'de Osmanlı yönetiminin sona ermesinden sonra kiliseye verilmiştir ve bu nedenle orijinal ithafı tartışmalıdır. Osmanlı döneminde, 1548'de camiye çevrilmiş ve İshakiye Camii olarak bilinmiştir; bu, hakim akademik yorumda, kurucusu Yakup'un 1295-1315'te şehrin metropolit piskoposu olan ve Isaac manastır adıyla keşiş olan Kyr Isaac Manastırı olarak da bilinen geç Bizans Bakire Peribleptos Manastırı ile özdeşleşmeye işaret etmektedir. Ancak bir karşı argüman, mevcut kilisenin Peribleptos Manastırı ile ilgisi olmadığı ve yaklaşık olarak bir camiye çevrildiği teorisini desteklemektedir. 1500'lü yıllarda şehrin kadısı camiye ismini veren İshak Çelebi'ydi. Ancak, 13. yüzyılın sonu ve 14. yüzyılın başına tarihlenen kilisenin mimarisi ve dekorasyonu, eski görüşü destekliyor gibi görünmektedir.
Kilise, bir narteks ve iki şapele (hala mevcut) bağlı (şimdi yıkılmış) bir ambulatuvar ile tetrastyle kare içinde haç tipindedir. Binanın orijinal duvar resimlerinden çok azı günümüze ulaşmıştır. Osmanlı kalıntıları arasında yıkılmış minarenin tabanı ve bir mermer çeşme bulunmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Paleochristian and Byzantine monuments of Thessaloniki". UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi. UNESCO. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024.
Ek okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kourkoutidou-Nikolaidou, E.; Tourta, A. (1997), Wandering in Byzantine Thessaloniki, Kapon Editions, ss. 45-47, ISBN 960-7254-47-3
- Ναός Αγίου Παντελεήμονα, Θεσσαλονίκη. ODYSSEUS Portal (Yunanca). Hellenic Ministry of Culture. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024.