Avusturya Bölümü

Avusturya Bölümü (Lehçe: zabór austriacki), 18. yüzyılın sonlarında Polonya'nın parçalanması sırasında Habsburg Monarşisi tarafından ele geçirilen Polonya-Litvanya Birliği'nin topraklarını kapsamaktadır. Polonya; Rusya İmparatorluğu, Prusya Krallığı ve Habsburg Avusturya tarafından bölüşüldü ve Polonya Krallığı tamamen ortadan kaldırıldı. Avusturya, 1772'deki birinci bölünme sırasında ve 1795'te üçüncü bölünmesi sırasında Polonya topraklarını ele geçirdi. Üçüncü bölünmenin ardından Avusturya İmparatorluğu topraklarına 128,900 km² eklenmiş ve imparatorluğa 2,65 milyondan fazla insan dahil olmuştur.^[1]

Tarihi

Birinci bölünme sırasında Avusturya İmparatorluğu (daha sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğu), Polonya'nın Zator Dükalığı ve Oświęcim Dükalığı ile Küçük Polonya'nın Kraków, Sandomierz ve Galiçya bölgelerini ele geçirmişti. Üçüncü Bölümde, ilhak edilen topraklar Batı Galiçya ve Güney Masovya'yı içeriyordu. Napolyon Savaşları sırasında 1807 tarihinde Avusturya bölümünde Napolyon'un yardımlarıyla Varşova Düklüğü kuruldu ve Varşova Düklüğü ile Avusturya İmparatorluğu arasında Raszyn Muharebesi gerçekleşti. Her ne kadar savaşı Avusturya İmparatorluğu kazansa da Varşova Düklüğü, Schönbrunn Antlaşması ile varlığını korumaya devam etti. Ancak, Napolyon'un düşüşünün ardından toplanan Viyana Kongresi'nde Varşova Düklüğü'nün kaldırılmasına karar verilmesiyle topraklar, tekrar Avusturya bölümünün parçası oldu. Tek farklılık Avusturya, Prusya ve Rusya'nın himayesinde Kraków'da özgür şehir kurdu. Ancak özgür şehir, 1846'daki Krakow Ayaklanması'nın bastırılmasının ardından Avusturya tarafından kaldırıldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında Piłsudski tarafından komuta edilen Polonya Lejyonları'nın Avusturya-Macaristan Ordusu ile birlikte savaşmak üzere kurulmasıyla Polonya'nın I. Dünya Savaşı sonrasında egemenliğini yeniden kazanmasına yardımcı oldu.

Toplum

19. yüzyılın büyük bölümünde, Avusturya hükûmeti Polonyalılara çok hak verdi. Bununla birlikte, 20. yüzyılın başlarında (Birinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden ve Avusturya-Macaristan'ın çöküşünden hemen önce) Avusturya bölümü; Prusya bölümü ve Rusya bölümü'ne göre daha fazla hakka sahip olan özerk bölgeydi. Valilik Komisyonu (Lehçe: Komisja Gubernialna) adlı yerel yönetim önemli bir etkiye sahipti, Lehçe Polonya topraklarında resmi bölgesel dil olarak kabul edildi ve okullarda kullanıldı; Polonyalı örgütlerin faaliyet gösterme özgürlüğü vardı ve Polonya partileri, imparatorluğun Avusturya-Macaristan siyasetine resmen katılabilirlerdi.

Avusturya-Macaristan böl ve yönet taktiği gereğince gelişen Ukrayna örgütlerini teşvik etti. Bu, Polonyalıların "Avusturya-Macaristan Ukraynalıları icat ettiği" suçlamalarına yol açtı. Ukraynalılar, Ukrayna dilinde okullar (ilkokuldan yüksek seviyelere kadar) ve gazeteler açtılar. 1848'den sonra Ukraynalılar da kendi siyasi partileriyle Avusturya siyasetine girdiler. Avusturya-Macaristan, Ukraynalılara Rus İmparatorluğu'nda yaşayan Ukraynalılardan daha fazla hak verdi. İmparatorluğun dağılmasından on yıllar sonra eski Avusturya-Macaristan vatandaşı Ukraynalılar, imparatorluk hakkında olumlu duygulara sahipti.

Ekonomi

Öte yandan, ekonomik olarak verimsiz tarım ve az sanayisiyle Galiçya, üç bölümün en yoksuluydu. Seçimler sırasında çok fazla yolsuzluk yaşandı ve bölge, Viyana hükûmeti tarafından yatırım ve kalkınma için düşük öncelik olarak görüldü. 1900'de köy nüfusunun % 60'ı (12 yaş ve üstü) okuyamıyor ve yazamıyordu. Eğitim 12 yaşına kadar zorunluydu, ancak bu gereklilik genellikle göz ardı edildi. 1850 ve 1914 yılları arasında Galiçya'dan yaklaşık 1 milyon insanın (çoğu Polonyalılar) Amerika Birleşik Devletleri'ne göç ettiği tahmin edilmektedir. Avusturya Galiçya'daki yoksulluk, Polonya dilinde umutsuzluğun bir ifadesi olarak günümüze kadar gelmiştir (atasözü: bieda galicyjska veya nędza galicyjska).

İdari bölümler

Avusturya İmparatorluğu'nun, elde ettiği Polonya topraklarını şu şekildeydi:

Galiçya ve Lodomeria Krallığı
Batı Galiçya
Kraków Özgür Şehri

Avusturya bölünmesinin iki önemli ve büyük şehri Kraków ve Lviv idi. Birinci bölünmede Avusturya, eski Polonya nüfusunun en büyük payını ve ikinci en büyük arazi payını (83.000 km² ve 2.65 milyondan fazla insan) aldı. Avusturya İkinci bölünmeye katılmadı ve üçüncü bölümde 1,2 milyon kişi ile 47.000 km² alan aldı. Genel olarak, Avusturya Polonya topraklarının (130.000 km²) yaklaşık yüzde 18'ini ve nüfusun yaklaşık yüzde 32'sini (3.85 milyon kişi) kazandı.^[2] Coğrafi açıdan bakıldığında, Avusturya bölümünün çoğu Galiçya bölgesine karşılık geliyordu.

Kaynakça

^ Norman Davies (2005). "Austrian Partition". God's Playground. A History of Poland. The Origins to 1795. I (revised bas.). Oxford University Press. ss. 367, 393. ISBN 0199253390.
^ Piotr Stefan Wandycz, The Price of Freedom: A History of East Central Europe from the Middle Ages to the Present, Routledge (UK), 2001, 0-415-25491-4, p. 133 24 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[Davies394-1] Norman Davies (2005). "Austrian Partition". God's Playground. A History of Poland. The Origins to 1795. I (revised bas.). Oxford University Press. ss. 367, 393. ISBN 0199253390.

[Wandycz-2] Piotr Stefan Wandycz, The Price of Freedom: A History of East Central Europe from the Middle Ages to the Present, Routledge (UK), 2001, 0-415-25491-4, p. 133 24 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]

[2]