Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı
Ministria për Europën dhe Punëve të Jashtme | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Kuruluş tarihi | 4 Aralık 1912 |
| Bağlılığı | Arnavutluk hükûmeti |
| Adres | Bulevardi Zhan D'Ark 63, 1017 Tiran, Arnavutluk |
| Yönetici(ler) |
|
| Web sitesi | Resmî Website |
Arnavutluk Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı (Arnavutça: Ministria për Europën dhe Punët e Jashtme) Arnavutluk hükûmetinin diplomasi, dış politika ve Arnavutluk'un Avrupa Birliği'ne kabul sürecinden sorumlu bakanlık. Bakanlık, yurtdışında ikamet eden Arnavut vatandaşlarına da destek sağlıyor. Eylül 2017'de bakanlık yeniden yapılandırıldı ve Avrupa Entegrasyon Bakanlığı ile birleştirildi.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuruluşu
[değiştir | kaynağı değiştir]Modern Arnavut devletinin Dışişleri Bakanlığının kuruluşu, Arnavutluk'un Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrıldığını ilan ettikten birkaç gün sonra, 4 Aralık 1912'de Geçici Vlora hükûmetinin kurulmasına dayanmaktadır. Geçici Hükûmet Başbakanı İsmail Kemali de Haziran 1913'e kadar Dışişleri Bakanlığı görevini yürüttü.[1] Daha sonra bu görevi Ocak 1914'ün sonuna kadar kullanan Müfid Bey Libohova'ya geçti. Bu dönemde Dışişleri Bakanlığı, Londra Büyükelçiler Konferansı'nda Arnavutluk'un Büyük Güçlerden bağımsızlığının tanınmasını sağlamak amacıyla Geçici Hükûmetin bir bölümü olarak işlev gördü. Bu amaca ulaşmak için, Vlora hükûmetinin başbakanın şahsi diplomatı olan Rasih Dino'nun başkanlığındaki heyetin Büyükelçilik Konferansı'nda diplomatik olarak konuşlandırılması gibi ilk diplomatik hizmetler de gerçekleştirildi.[2]
1914-1920
[değiştir | kaynağı değiştir]7 Mart 1914'te Alman Prensi Wilhelm Friedrich Heinrich Dıraç'a gelir. Arnavutluk Prensi 17 Mart 1914'te "kesin hükûmeti" atar. Yeni tanınan Arnavut devletinin ilk Başbakanı ve Dışişleri Bakanı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Saint Petersburg'daki eski büyükelçisi Turhan Paşa idi.[3] Turhan Paşa, 28 Mayıs 1914'e kadar dışişleri bakanı olarak kaldı, daha sonra yerine Prenk Bib Doda geldi ve Temmuz ayından sonra onu Mehmed Konica izledi.[4]
İtalya ve Avusturya-Macaristan, Arnavutluk'un bağımsızlığını tanıma formülünün yazarları olduklarından, İtalyan subay Yüzbaşı Castoldi, diplomatik görevler için Dışişleri Bakanlığında görevlendirildi. O ve Avusturyalı diplomat Carl Buchberger, prensin siyasi kabinesini oluşturdu.[5] İlk resmi Arnavut diplomatik temsilciliği, Avlonyalı Süreyya Bey tarafından temsil edilen Viyana'da ve Müfid Libohova tarafından temsil edilen Roma'da kuruldu. Arnavutluk hükûmeti ve Dışişleri Bakanlığı, Eylül 1914'te Birinci Dünya Savaşı'nın arifesine kadar faaliyet gösterdi. 3 Eylül'de Wied Prensi William Arnavutluk'tan ayrıldı ve ülke Balkan devletleri ve Büyük Güçler arasında bir savaş sahnesine dönüştü.
1920-1925
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak 1920'de, dönemin Arnavut yurtseverleri ve aydınlarının girişimiyle Loşna'da, Arnavutluk'un kurtarılmış tüm vilayetlerinin temsilcileriyle, Arnavutluk ulusal hükûmetini İtalyan etkilerinden kurtarmak için uzakta bir Kongre toplandı. 30 Ocak 1920'de geniş bir destek tabanıyla Arnavutluk ulusal hükûmeti kuruldu.[6]
Başbakan Süleyman Delvina ve Dışişleri Bakanı Mehmed Konica idi.[7] Paris'teki Barış Konferansı, 1913'te ortaya konduğu gibi, Arnavutluk'un bağımsızlığının ve sınırlarının çözülmemiş bir şekilde tanınmasını ortaya koyduktan sonra, Dışişleri Bakanı Konica, Arnavutluk için bir karar alma sürecine ulaşmada desteklerini güvence altına almak için derhal zamanın kilit Avrupalı liderlerine ulaşmaya çalıştı. Bakanlar Kurulunun özel bir kararı ile yabancı bir profesyonel hizmet inşa etmek için, Ekim 1920'de Dışişleri Bakanı Konica'dan, Arnavut konsolosluklarını organize etmek ve Arnavutluk konsolosluk hizmetine girmek isteyenler için öğretmen olarak hizmet etmek üzere 2 yıllık bir süre için işe alınacak eski Avusturya konsoloslarından bir konsolos bulması istendi. Ardından Ağustos 1921'de Dış Politika Komitesinin önerisi üzerine Ulusal Konsey Brindisi, Trieste ve Floransa'da Arnavutluk konsolosluklarının açılmasına karar verdi.
Bakanlar (1912–günümüz)
[değiştir | kaynağı değiştir]| No. | İsim | ||
| 1 | Avlonyalı İsmail Kemal Bey | 4 Aralık 1912 | Haziran 1913 |
| 2 | Müfid Bey Libohova | Haziran 1913 | 24 Ocak 1914 |
| 3 | Turhan Paşa | 17 Mart 1914 | 20 Mayıs 1914 |
| 4 | Prenk Bib Doda | 28 Mayıs 1914 | 3 Eylül 1914 |
| – | Müfid Bey Libohova | 25 Aralık 1918 | 29 Ocak 1920 |
| 5 | Mehmed Konica | 30 Ocak 1920 | 14 Kasım 1920 |
| 6 | İlyas Bey Viryoni | 19 Kasım 1920 | 1 Temmuz 1921 |
| 7 | Pandeli Evangjeli | 11 Temmuz 1921 | 6 Aralık 1921 |
| 8 | Fan Noli | 7 Aralık 1921 | 12 Aralık 1921 |
| 9 | Xhafer Villa | 12 Aralık 1921 | 24 Aralık 1921 |
| 10 | Cafer Bey Üpi | 24 Aralık 1921 | 2 Aralık 1922 |
| – | Pandeli Evangjeli | 2 Aralık 1922 | 25 Şubat 1924 |
| – | İlyas Bey Viryoni | 30 Mart 1924 | 27 Mayıs 1924 |
| 11 | Süleyman Delvina | 16 Haziran 1924 | 23 Aralık 1924 |
| – | İlyas Bey Viryoni | 24 Aralık 1924 | 5 Ocak 1925 |
| 12 | Gjergj Koleci | 6 Ocak 1925 | 31 Ocak 1925 |
| – | Müfid Bey Libohova | 1 Mart 1925 | 23 Eylül 1925 |
| 13 | Hysein Vrioni | 28 Eylül 1925 | 10 Şubat 1927 |
| – | İlyas Bey Viryoni | 12 Şubat 1927 | 13 Ocak 1929 |
| 14 | Rauf Fico | 14 Ocak 1929 | 11 Nisan 1931 |
| – | Hysein Vrioni | 20 Nisan 1931 | 7 Aralık 1932 |
| – | Xhafer Villa | 11 Ocak 1933 | 6 Ekim 1935 |
| 15 | Fuad Asllani | 21 Ekim 1935 | 7 Kasım 1936 |
| 16 | Ekrem Libohova | 9 Ocak 1936 | 2 Nisan 1939 |
| 17 | Mihal Sherko | 9 Nisan 1939 | 12 Nisan 1939 |
| 18 | Cemil Dino | 12 Nisan 1939 | 2 Aralık 1941 |
| – | Mehmed Konica | 5 Kasım 1943 | 6 Şubat 1944 |
| 19 | Bahri Omari | 6 Şubat 1944 | 17 Temmuz 1944 |
| 20 | Avlonyalı Ekrem Bey | 17 Temmuz 1944 | 28 Ağustos 1944 |
| 21 | Ibrahim Biçakçiu | 6 Eylül 1944 | 29 Kasım 1944 |
| 22 | Omer Nishani | 27 Mayıs 1944 | 18 Mart 1946 |
| 23 | Enver Hoca | 22 Mart 1946 | 23 Temmuz 1953 |
| 24 | Behar Shtylla | 23 Temmuz 1953 | 17 Haziran 1970 |
| 25 | Nesti Nase | 17 Haziran 1970 | 30 Haziran 1982 |
| 26 | Reis Malile | 30 Haziran 1982 | 21 Şubat 1991 |
| 27 | Muhamet Kapllani | 22 Şubat 1991 | 6 Aralık 1991 |
| 28 | Ilir Boçka | 18 Aralık 1991 | 11 Nisan 1992 |
| 29 | Alfred Serreqi | 11 Nisan 1992 | 11 Temmuz 1996 |
| 30 | Tritan Shehu | 11 Temmuz 1996 | 12 Nisan 1997 |
| 31 | Arian Starova | 12 Nisan 1997 | 25 Temmuz 1997 |
| 32 | Paskal Milo | 25 Temmuz 1997 | 11 Eylül 2001 |
| 33 | Arta Dade | 11 Eylül 2001 | 30 Temmuz 2002 |
| 34 | Ilir Meta | 30 Temmuz 2002 | 18 Temmuz 2003 |
| 35 | Luan Hajdaraga | 18 Temmuz 2003 | 29 Aralık 2003 |
| 36 | Kastriot İslami | 29 Aralık 2003 | 12 Eylül 2005 |
| 37 | Besnik Mustafaj | 12 Eylül 2005 | 1 Mayıs 2007 |
| 38 | Lulzim Basha | 1 Mayıs 2007 | 17 Eylül 2009 |
| – | Ilir Meta | 17 Eylül 2009 | 17 Eylül 2010 |
| 39 | Edmond Haxhinasto | 17 Eylül 2010 | 2 Temmuz 2012 |
| 40 | Edmond Panariti | 3 Temmuz 2012 | 4 Nisan 2013 |
| 41 | Aldo Bumçi | 4 Nisan 2013 | 15 Eylül 2013 |
| 42 | Ditmir Bushati | 15 Eylül 2013 | 21 Ocak 2019 |
| 43 | Edi Rama → Gent Cakaj |
22 Ocak 2019 | 31 Aralık 2020 |
| 44 | Olta Xhaçka | 4 Ocak 2021 | Makamda |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "First Government of Albania". ShtetiWeb. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Puto, Arben (1982). L'indépendance albanaise et la diplomatie des grandes puissances: 1912–1914. Editions "8 Nëntori". s. 277. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
- ^ Pearson 2006, ss. 117.
- ^ *Constantin Anastas Chekrezi, (Ed.) (February 1919). "The Provisional Albanian Government – Hail, Free Albania!". The Adriatic Review. 1 (5–6). Boston, MA: Vatra. s. 186. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2013.
- ^ Buchberger, Carl (1973). "Erinnerungen aus meinen albanischen Jahren 1911–1914". Studia Albanica. ss. 237-254. 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Government of Sulejman Delvina". ShtetiWeb. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Lufta e popullit shqiptar per çlirimin kombetar, 1918–1920 ..., Volume 2 By Muin Çami page 64 ([1] 6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
