Avrupa Parlamentosu'nda Katar yolsuzluk skandalı
Yaygın olarak "Qatargate" olarak bilinen Avrupa Parlamentosu'nda Katar yolsuzluk skandalı, Katar hükûmetinin yanı sıra Fas ve Moritanya hükûmetlerini ve bu hükûmetlerin Avrupa Parlamentosu yetkilileri, lobiciler ve aileleri üzerindeki etkilerini içeren yolsuzluk, kara para aklama ve organize suç iddialarına yönelik devam eden bir soruşturmadır. Soruşturma sonucunda Belçika, İtalya ve Yunanistan'daki kolluk kuvvetleri tarafından 1.5 milyon Avro nakit paraya ve bilgisayar ve cep telefonlarına da el konuldu. Dört kişi ilgili suçlarla itham edilmiştir.[1][2][3]
Soruşturma, baskınlar ve tutuklamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Belçika Federal Polisi'nin bir birimi olan Yolsuzlukla Mücadele Merkez Ofisi, Temmuz 2022'de bir suç örgütüne yönelik soruşturma başlattı. Soruşturma, soruşturma hakimi Michel Claise tarafından yürütüldü. Soruşturma sonucunda 9 Aralık 2022 tarihinde Brüksel'de 19 farklı noktaya 20 baskın düzenlenmiş ve Belçika ve İtalya'da sekiz kişi tutuklanmıştır.
Brüksel'deki Avrupa Parlamentosu binalarındaki ofisler de dahil olmak üzere şüphelilerin ev ve ofisleri arandı. Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola'nın, AP üyesi olarak diplomatik dokunulmazlığa sahip Eva Kaili ve Marc Tarabella'nın evlerinde yapılan aramada hazır bulunmak üzere Malta'daki evinden dönmesi gerekti.
Baskınlar sırasında ilk tutuklama Brüksel'deki Sofitel otelinde yapıldı ve müfettişler Eva Kaili'nin babası Alexandros'u içinde "birkaç yüz bin avro" bulunan bir valizle kaçmaya çalışırken yakaladı. Bu tutuklama sonucunda Kaili diplomatik dokunulmazlığını kaybetti ve mülkünde arama yapıldı. Kaili tutuklandı ve beş saatten fazla sorgulandı.
Baskın yapılan yerler arasında İtalyan eski milletvekili Antonio Panzeri ile bağlantılı yerler de vardı. Polis Panzeri'nin "iyi stoklanmış kasasında" büyük miktarda nakit para buldu ve Panzeri'nin başkanı olduğu uluslararası Cezasızlıkla Mücadele STK'sının ofislerine de baskın düzenledi. Gözaltına alınan diğer kişiler arasında Kaili'nin hayat arkadaşı Francesco Giorgi, Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu Genel Sekreteri Luca Visentini, Adalet Olmadan Barış Olmaz adlı STK'nın Genel Sekreteri Niccolò Figà-Talamanca ve İtalyan Parlamenter Alessandra Moretti'nin adı açıklanmayan bir yardımcısı da bulunuyor.
Baskınlarda Panzeri'nin evinde bulunan 600.000 Avro da dahil olmak üzere toplam 1,5 milyon Avro nakit para bulundu. Yunanistan Kara Para Aklamayla Mücadele Kurumu, baskınların ardından Kaili'nin ve yakın aile üyelerinin tüm mal varlıklarını dondurdu.
İtalya'da İtalyan Devlet Polisi tarafından iki Avrupa Tutuklama Emri uygulanmış ve Panzeri'nin eşi Maria Colleoni ve kızı Silvia Panzeri tutuklanmıştır. İtalyan yetkililer ayrıca Giorgi'nin İtalya'daki evine de bir baskın düzenleyerek 20,000 Avro nakit paraya daha el koydu.
Panzeri'ye yöneltilen suçlamalar yolsuzluk ve ulus devletlerden aldığı hediyelerle ilgiliydi ve arama emrinin yayınlanmasıyla birlikte Fas ilk kez skandala karışmış oldu. Baskınlardan bir gün sonra Belçikalı Parlamenter Marc Tarabella'nın evinde de arama yapıldı ancak Tarabella tutuklanmadı.[4][5][6][7][8]
Yargılama ve kovuşturma
[değiştir | kaynağı değiştir]14 Aralık 2022 tarihinde, ülkenin birincil hukuk mahkemesi olan Brüksel'deki Palais de Justice'de Kaili, Panzeri, Giorgi ve Figà-Talamanca isimli dört zanlının duruşması görülecekti. Şüphelilerden üçü mahkemeye çıkarken, Kaili cezaevi personelinin grevi nedeniyle duruşmaya katılamadı. Duruşması daha sonra 22 Aralık'a ertelendi ve kapalı bir oturumda dinlendi, sonuç olarak en az bir ay daha gözaltında tutulmasına karar verildi. Bu arada, Panzeri ve Giorgi'nin her ikisi de gözaltında tutuldu ve Panzeri ile ilgili duruşma 17 Ocak 2023 tarihine ertelendi.
15 Aralık 2022'de Giorgi, Avrupa Parlamentosu'nun kararlarını etkilemek için Katarlı yetkililerden ve Fas hükûmetinden rüşvet aldığını itiraf etti. Ayrıca Panzeri, Cozzolino ve Tarabella'yı da komploya dahil etti. 20 Aralık'ta Visentini, Fight Impunity'den iki ödeme aldığını kabul etti, ancak bunların kampanya katkıları olduğunu iddia etti.
Ocak 2023'te bir İtalyan mahkemesi Silvia Panzeri'nin iadesini onayladı ve aynı ay Pier Antonio Panzeri, Belçikalı yetkililerle yaptığı savunma anlaşmasının bir parçası olarak komplodaki rolünden dolayı suçunu kabul etti. Rüşvet verdiği ve komplo kurduğu kişilerin kimliklerini açıklamayı kabul eden Panzeri, bir yılı cezaevinde veya elektronik gözetim altında olmak üzere beş yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Alman Der Spiegel dergisinin Belçika'daki soruşturmadan elde ettiği 1.300'den fazla belgeye göre, grup Katar, Fas, Moritanya ve muhtemelen Suudi Arabistan'dan nakit ödeme aldı. Parayı evlerinde saklamak ve yüzlerce şifresiz telefon görüşmesi yapmak gibi amatörce yöntemlerine rağmen, yıllarca fark edilmeden faaliyet gösterdiler. Yeşiller Partisi milletvekili Viola von Cramon-Taubadel de Kazakistan, Azerbaycan ve Rusya'nın "sistematik olarak nüfuz satın aldığını" iddia etti.[2][9][10][11]
Tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Tutuklamaların hemen ardından Avrupa Birliği'nin dört bir yanından Başkan Yardımcısı Kaili'yi kınayan güçlü tepkiler geldi. Olayın ilk olarak Belçika medyasında yer almasının ardından Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola, Avrupa Parlamentosu'nun niteliğini belirtmeksizin devam etmekte olan bir soruşturmaya riayet ettiğini ifade etti.[12]
Tutuklamaların hemen ardından, hem Kaili'nin Yunanistan'daki siyasi partisi PASOK hem de Avrupa Parlamentosu'ndaki Sosyalistler ve Demokratlar Grubu Kaili'nin partilerinden uzaklaştırıldığını duyurdu[13][14]
Baskınların ardından Avrupa Parlamentosu'nun ilk toplantısının açılışında, 12 Aralık'ta Başkan Metsola Katar'la tüm çalışmaların askıya alınacağını duyurdu. Parlamento çalışmalarının böyle bir zamanda askıya alınması, Parlamento'nun Katar ve diğer ülkelerle vizesiz seyahat anlaşması yapılmasını oylamasından sadece üç gün önce gelmesi bakımından önemliydi. Bu durum Ekvator, Kuveyt ve Umman'a vizesiz seyahat oylamasının da iptal edilmesine yol açtı.[15]
Kendisi de en az iki yolsuzluk soruşturmasına tabi olan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Katar'ı Avrupa Parlamentosu meclisinde nüfuz satın almaya çalışmakla suçladı ve bunun "son derece endişe verici" olduğunu söyledi. Von der Leyen, tüm AB kurumlarında dürüstlük ve etik kurallarını koruyacak bir organ oluşturulması çağrısında bulundu.[16]
Alman Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, skandalın vatandaşların endişelerine yol açtığını ve Avrupa Birliği kurumlarının güvenilirliğini ve meşruiyetini etkilediğini vurguladı.
Katar hükûmeti, Katar'ın Avrupa Birliği Misyonu aracılığıyla skandalla herhangi bir ilgisi olduğunu reddederek şu açıklamayı yaptı: "Katar Devleti, kendisini görevi kötüye kullanma suçlamalarıyla ilişkilendirme girişimlerini kategorik olarak reddetmektedir. Katar hükümetinin söz konusu iddialarla ilişkilendirilmesi temelsiz ve son derece yanlış bilgilendirmedir. Katar Devleti kurumdan kuruma angajman yoluyla çalışmakta ve uluslararası yasa ve yönetmeliklere tam uyum içinde faaliyet göstermektedir." Daha sonra Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) skandalı düzenlemekle suçladılar.[17][18]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Qatar Gate, 750 thousand euros seized from Eva Kaili: all in cash, denominations of 20 and 50 euros". L'Unione Sarda (İngilizce). 12 Aralık 2022. 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Becker, Markus; Buschmann, Rafael; Naber, Nicola; Neukirch, Ralf; Truckendanner, Petra (20 Ocak 2023). "A Secret Meeting in Suite 412. Inside the European Parliament Corruption Scandal". Der Spiegel (İngilizce). 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ "Belgium closes in on Qatargate win". POLITICO (İngilizce). 25 Ocak 2023. 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.
- ^ Colart, Louis; Matriche, Joël; Clérix, Kristof ("Knack") (11 Aralık 2022). "Cash, flagrant délit et perquisitions sensibles: le récit de trois jours d'une enquête anti-corruption inouïe". Le Soir (Fransızca). 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ "Εύα Καϊλή: "Σε καθεστώς σύγχυσης και σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση ενώπιον των δικαστών" – Πάνω από 5 ώρες κράτησε η ανάκριση" [Eva Kaili: "In a state of confusion and in a bad psychological state before the judges" - The interrogation lasted more than 5 hours]. Newsit.gr (Yunanca). 16 Aralık 2022.
- ^ Matriche, Joël; Colart, Louis; Clérix, Kristof (9 Aralık 2022). "Info "Le Soir": le Qatar soupçonné de corruption en plein cœur de l'Europe" [Le Soir news: Qatar suspected of corruption in the heart of Europe]. Le Soir (Fransızca). 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.
- ^ Wax, Eddy (2 Ocak 2023). "Qatargate: Belgium asks EU Parliament to waive immunity of MEPs Tarabella, Cozzolino". Politico Europe (İngilizce). 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ Ubbiali, Giuliana (12 Aralık 2022). "Antonio Panzeri, moglie e figlia fermate. La casa di famiglia a Calusco" [Antonio Panzeri, wife and daughter arrested. The family home in Calusco]. Bergamo Corriere (İtalyanca). 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.
- ^ Moller-Nielsen, Thomas (15 Aralık 2022). "Qatar corruption scandal: Partner of suspected MEP Kaili confesses to receiving bribes". The Brussels Times. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ Roberts, Hannah (16 Ocak 2023). "Qatargate: Italian court rules Panzeri's daughter can be extradited". Politico Europe. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2023.
- ^ Strupczewski, Jan (27 Aralık 2022). "Belgian court decides to keep EU corruption case suspect in detention". reuters. Brüksel. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ Metsola, Roberta [@EP_President] (10 Aralık 2022). "Our @Europarl_EN stands firmly against corruption. At this stage, we cannot comment on any ongoing investigations except to confirm that we have & will cooperate fully with all relevant law enforcement & judicial authorities. We'll do all we can to assist the course of justice" (X gönderisi). Erişim tarihi: 12 Aralık 2022 – X vasıtasıyla.
- ^ Wheaton, Sarah; Camut, Nicolas (9 Aralık 2022). "Qatar 'corruption' scandal rocks EU Parliament". Politico Europe. 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.
- ^ "PASOK expels MEP Eva Kaili due to ongoing corruption investigation". Kathimerini. 9 Aralık 2022. 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2022.
- ^ "EU Parliament Postpones Voting on Schengen Visa Exemption for Ecuador". Schengen Visa Info. 12 Aralık 2022. 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2022.
- ^ "Pfizer, Ursula von der Leyen and €35 billion corruption". Modern Diplomacy. 21 Ekim 2022. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.
- ^ Hanafi, Salem Muhammad (14 Aralık 2022). "مصادر حكومية قطرية تؤكد وقوف الإمارات وراء مؤامرة ضدها في البرلمان الأوروبي" [Qatari government sources confirm that the UAE is behind a plot against it in the European Parliament]. Watan (Arapça). 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022.
- ^ @JackeParrock (14 Aralık 2022). "BREAKING: Confirmed sources close to power #Qatar have told me that in the government in Doha, "everyone believes the #UAE is behind it" (X gönderisi) – X vasıtasıyla.