Avrupa'da faşizm
Avrupa'da faşizm, 20. yüzyıl boyunca Avrupa'daki hükûmetler ve siyasi örgütler tarafından uygulanan çeşitli faşist ideolojilerin bütünüdür. Faşizm, I. Dünya Savaşı'nın ardından İtalya'da doğmuş ve İtalyan Faşizminden etkilenen diğer faşist hareketler daha sonra Avrupa genelinde ortaya çıkmıştır. Avrupa'da faşizmin ideolojik kökenleri olarak tanımlanan siyasi doktrinler arasında, Fransa'da bütüncül milliyetçi Charles Maurras[1] ve devrimci sendikalist Georges Sorel[2] tarafından benimsenen geleneksel ulusal birlik ve devrimci anti-demokratik retoriğin birleştirilmesi yer almaktadır.
Faşizmin pratikteki ilk temelleri İtalyan milliyetçisi Gabriele D'Annunzio tarafından yönetilen İtalyan Carnaro Vekilliği'nde[3] görülebilir; bu vekilliğin politika ve estetiğinin çoğu daha sonra Benito Mussolini ve Mussolini'nin 1914'te Devrimci Eylem Vekilleri olarak kurduğu İtalyan Savaş Vekilleri tarafından kullanılmıştır. Üyelerinin kendilerini "faşist" olarak tanımlamalarına rağmen, ideoloji ulusal sendikalizme dayanıyordu.[4] Faşizm ideolojisi, Mussolini'nin hareketini Ulusal Faşist Parti'ye dönüştürdüğü 1921 yılına kadar tam olarak gelişmeyecek, daha sonra 1923'te İtalyan Milliyetçi Derneği'ni (İMD) bünyesine katacaktı. İMD, renkli gömlek üniformaları gibi faşist mecazlar oluşturdu ve D'Annunzio ve milliyetçi entelektüel Enrico Corradini gibi önemli proto-faşistlerin desteğini aldı.
Faşizmin siyasi duruşunun ilk beyanı, ulusal sendikalist Alceste De Ambris ve fütürist şair Filippo Tommaso Marinetti tarafından yazılan ve 1919 yılında yayınlanan Faşist Manifesto'dur. Manifestoda ileri sürülen merkezileşme, senatonun kaldırılması, devlete sadık ulusal konseylerin oluşturulması, genişletilmiş askerî güç ve milislere destek (örneğin Kara Gömlekliler) gibi politikaların çoğu Mussolini rejimi tarafından benimsenirken, genel oy hakkı ve barışçıl bir dış politika[5] gibi diğer çağrılar terk edildi. De Ambris daha sonra önde gelen bir anti-faşist oldu. 1932 yılında Mussolini ve Giovanni Gentile tarafından kaleme alınan "Faşizm Doktrini" adlı makale, Mussolini rejimini daha iyi temsil eden bir faşizm taslağı ortaya koymuştur.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Carroll, David (21 Temmuz 1998). French Literary Fascism. Princeton University Press. ISBN 9780691058467. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ Antliff, Mark (3 Eylül 2007). Avant-Garde Fascism: The Mobilization of Myth, Art, and Culture in France, 1909–1939. Duke University Press. ISBN 978-0822390473. 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Sternhell, Zeev; Sznajder, Mario; Ashéri, Maia (8 Ağustos 1994). The Birth of Fascist Ideology: From Cultural Rebellion to Political Revolution. Princeton University Press. ISBN 9780691044866 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ James Gregor, A. (13 Ağustos 2006). Mussolini's Intellectuals. Princeton University Press. ISBN 9780691127903. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ "Tiscali Webspace". webspace.tiscali.it. 7 Şubat 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.