Ataerkil pazarlık
Ataerkil pazarlık terimi, kadınların cinsiyete dayalı baskılar altında daha fazla güvenlik ve özerklik elde etmek için kullandıkları stratejileri tanımlar. Farklı ataerkil baskı biçimleri, farklı ataerkil pazarlıklar gerektirir. Bu nedenle bu kavram, ataerkilliğin toplumlar ve kültürler arasındaki çeşitli biçimlerinin belirli boyutlarını ortaya koymak için kullanılabilir. Terim, Türk yazar ve araştırmacı Deniz Kandiyoti tarafından 1988 yılında, Gender & Society dergisinin Eylül sayısında yayımlanan "Bargaining with Patriarchy" adlı makalesinde ortaya atılmıştır.[1]
Sosyolog Lisa Wade, ataerkil pazarlığı şu şekilde tanımlar: "Sistemi bireysel olarak en iyi şekilde manipüle etmek için tasarlanmış bir strateji, ancak bu strateji sistemi değiştirmeye çalışmaz."[2]
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Orijinal makalesinde, Deniz Kandiyoti "klasik ataerkillik" olarak tanımladığı Orta Doğu, Güney Asya ve Doğu Asya'daki ataerkil pazarlıkları ile çok eşli sistemlerin olduğu Sahra Altı Afrika'yı karşılaştırır. Bu sistemlerden ikincisi, kadınların bireysel olarak pirinç üretim biçimlerine ve ticarete katılımıyla nispeten yüksek düzeyde özerklik elde ettiği bir uç olarak sunulur. Erkeklerin kadın emeğine bağımlılığı nedeniyle, erkekler tarafından kadınlara ücret ve arazi gibi tavizler verilir.
"Klasik ataerkillik" ise bu sürekliliğin tam tersi olarak tanımlanır. Klasik ataerkillikte; kadınların ataerkilliği geleneksel şekilde yönetmesi, ataerkil pazarlığın döngüsel bir modelini izler; bir kadın kocasının evine girer ve burada tüm erkeklere ve kayınvalidesine tabi olur. Erkek çocuk doğurmak ve onların kalıcı bağlılığını sağlamak, güvenlik, koruma ve diğer gelinler üzerinde otorite kazanma yolundaki yaşam boyu bir projenin merkezindedir. Kadının hayatı boyunca yaptığı "itaat ve düzgünlük" yönündeki ataerkil pazarlık; otorite, sevgi ve onay şeklinde ödüller üretir.[3]
Bazı toplumlarda, kadınlara cinsiyet eşitliği kapsamında haklar ve özgürlükler tanınır. Kadınların ataerkil aile birimi dışındaki yaşam seçeneklerinin genişlemesi, Kandiyoti'nin "klasik ataerkil" örneğinde tarif ettiği şiddette bir ataerkil pazarlığın güvence altına alınmasını ve sürdürülmesini giderek zorlaştırır. Güney Kore'de, diğer Doğu Asya ülkelerinden gelen kadınlar, kişisel özgürlük ve bağımsızlığı tercih eden Güney Koreli kadınların reddettiği ataerkil pazarlığı yerine getirmek için işe alınır.[4] Filipinli kadınlar, Güney Koreli erkeklerle evlenerek, üreme emeği ve kocası ile kayınvalidelerine boyun eğme karşılığında Güney Kore vatandaşlığı elde etme fırsatı sağlayan bir "neo-klasik" ataerkil pazarlığa girerler; böylece oturma güvencesi ve daha iyi ekonomik koşullar kazanırlar.[5] Bu ataerkil pazarlığın sınırları, kadının vatandaşlık başvurusunda kocasının katılımını şart koşan ve üreme emeğini vatandaşlığa daha basit bir geçiş yolu olarak ödüllendiren göç politikalarıyla pekiştirilir.[4]
Ataerkil pazarlıklar ve kadın muhafazakârlığı
[değiştir | kaynağı değiştir].JPG)
Kandiyoti; dönüşümsel baskılar altında kadınların, mevcut ataerkil duruma yönelik değişimlere sıklıkla direndiğini belirtmiştir. Bunun sebebi, hâkim sistem altında gerçekleştirdikleri ataerkil pazarlık sayesinde elde ettikleri faydaların, önerilen değişikliklerle eşdeğer veya daha büyük olacağına inanmayışlarıdır.
Kadınların çeşitli antifeminist hareketlere katılımı, ataerkil pazarlık kavramıyla açıklanabilir. Örneğin, kadınlar Humeyni'nin reformlarını, ataerkil normlara coşkulu bir şekilde bağlı kalmanın "artan erkek sorumluluğu" vaatlerini yerine getireceği düşüncesiyle benimsemiş ve desteklemişlerdir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kandiyoti, Deniz (Eylül 1988). "Bargaining with Patriarchy". Gender and Society. 2 (3). ss. 274-290. doi:10.1177/089124388002003004. JSTOR 190357.
- ^ Pages, The Society. "Serena Williams' Patriarchal Bargain - Sociological Images" (İngilizce). 25 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Kandiyoti, Deniz (Eylül 1988). "Bargaining with Patriarchy". Gender and Society. 2 (3). s. 283. doi:10.1177/089124388002003004. JSTOR 190357.
- ^ a b Kim, Ilju; Vang, Zoua M. (17 Şubat 2020). "Contending with neo-classical patriarchal bargain: Filipina marriage migrants' negotiations for naturalization in South Korea". Citizenship Studies. 24 (2). ss. 209-227. doi:10.1080/13621025.2019.1700915.
- ^ Kim, Ilju; Vang, Zoua M. (17 Şubat 2020). "Contending with neo-classical patriarchal bargain: Filipina marriage migrants' negotiations for naturalization in South Korea". Citizenship Studies. 24 (2). s. 210. doi:10.1080/13621025.2019.1700915.