Arboğa

Arboğa - Türk mitolojisinde yarı insan, yarı boğa olan yaratık. “Yarboğa” veya "Erboğa" bazen de Arbuğa olarak adlandırılır. Dişi olanları için “Işboğa” denilir. (Iş sözcüğü Moğolcada dişilik belirtir.) Boğa ve Buğu sözcüğü pek çok Türk lehçesinde Geyik anlamında da kullanılır, bu nedenle bazen yarı insan yarı geyik olarak görülebilir. Yarı insan ve yarı hayvan olan varlıklara dünyada pek çok kültürde rastlanır. Kimilerinde alt kısım hayvan, belden yukarısı insandır, bazılarında ise kafa, hayvan başı biçimindeyken alt taraf insan şeklindedir. Türk mitolojisine Yunan kültürünün etkisiyle girmiş olması muhtemeldir.

Ayrıca Türk mitolojisinde yarı insan yarı at olan varlıklar ise Aryunt adı verilir. Aryund, Aryond, Eryunt olarak da bilinir. “Yaryunt” olarak da ifade edilir. (Sözcük; Er/Ar “insan, erkek” ve Yund “at” sözcüklerinin bileşimidir. Dişi olanları için “Işyunt” kullanılır.)

Etimoloji

Er/Ar/Yar kökü (yani İnsan, Erkek manaları) ve Boğa kelimelerinin bileşmesiyle oluşmuştur. Ar kökü bu dünyaya ait olmayan varlıkları ifade eder. Yar/Zar sözcüğü Moğolcada yarım anlamına gelir.

Kaynakça

• Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız

• Sentor