Angola cumhurbaşkanı
| Angola Cumhurbaşkanı Presidente de Angola (Portekizce) | |
|---|---|
 | |
| Görev süresi | 5 yıl, bir kez yenilenebilir |
| Önceli | Angola sömürge valisi |
| Oluşum | 11 Kasım 1975 |
| İlk sahibi | Agostinho Neto |
| Yardımcı | Angola cumhurbaşkanı yardımcısı |
| Maaş | Aylık Kz 640.100/US$ 1263[1] |
| Websitesi | governo.gov.ao/ao/ |
Angola cumhurbaşkanı (Portekizce: Presidente de Angola) Angola'da hem devletin hem de hükümetin başıdır. Angola'da 2010 yılında kabul edilen anayasaya göre başbakanlık makamı kaldırılmıştır; yürütme yetkisi, kararname ile yönetebildiği için bir dereceye kadar yasama yetkisine de sahip olan cumhurbaşkanına aittir.
Cumhurbaşkanlığı makamı Angola'nın Portekiz'den bağımsızlığını kazanmasından sonra ortaya çıkmıştır. Agostinho Neto, Angola'nın Bağımsızlığı için Halk Hareketi (MPLA) ülkenin kontrolünü Portekizlilerden aldığında bu pozisyonu elde etti. Neto 1979'da öldüğünde yerine José Eduardo dos Santos geçti.
Dos Santos'un liderliği altında Angola çok partili bir devlet haline gelse de Dos Santos tarafından kontrol edilmeye devam etti. 1992'de yapılan seçimlerde Dos Santos oyların %49'unu alarak yeniden seçildi. Rakibi, Angola'nın Tam Bağımsızlığı için Ulusal Birlik (UNITA) partisinden Jonas Savimbi, seçimin hileli olduğunu iddia etti.
2021 yılı itibarıyla Angola Anayasası'nda cumhurbaşkanı için iki dönem sınırı bulunmaktadır. Dönem sınırına henüz hiçbir cumhurbaşkanı uymamıştır.[2]
Angola cumhurbaşkanı, meclis ile aynı beş yıllık süre için, bir kez yenilenebilen, eş zamanlı çoğunluk sistemi ile seçilir. Her katılımcı parti, oy pusulasında açıkça belirtilmesi gereken bir adayı liste başı olarak aday gösterir. En çok oyu alan partinin liste başı adayı 2010 Anayasası uyarınca cumhurbaşkanı seçilir.[3][4] Yeni anayasa, bugüne kadar görev yapılan dönemleri saymasa da cumhurbaşkanını iki dönem görev yapmakla sınırlandırmakta ve başbakanlık makamını kaldırarak yerine cumhurbaşkanı yardımcılığı makamını getirmektedir.[5]
Mevcut cumhurbaşkanı 26 Eylül 2017 tariihnde göreve başlayan João Lourenço'dur.
Angola cumhurbaşkanları listesi (1975-günümüz)[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Salary of the President of the Republic of Angola rises by 100 euros per month". Jornal de Notícias (Portekizce). 13 Haziran 2017. 28 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022.
- ^ Cook, Candace; Siegle, Joseph. "Circumvention of Term Limits Weakens Governance in Africa". Africa Center for Strategic Studies. 6 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2023.
- ^ "Angola's Constitution of 2010" (PDF) (İngilizce). Oxford Constitutional Law (Oxford University Press). 6 Haziran 2017. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Eylül 2017.
- ^ "Constituição da Républica de Angola" (PDF) (Portekizce). World Intellectual Property Organisation. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Eylül 2017.
- ^ "Angola stops presidential polls" (İngilizce). 21 Ocak 2010. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024.
