Altay dağ ormanı ve orman bozkırı
| Altay dağ ormanı ve orman bozkırı | |
|---|---|
 Altay dağ ormanı ve orman bozkırı | |
 | |
| Coğrafya | |
| Ülke(ler) | |
| Koordinatlar | 48°15′21″K 90°15′8″D / 48.25583°K 90.25222°D |
| Özellikler | |
| İklim | Soğuk yarı kurak |
| Biyom | Ilıman iğne yapraklı orman |
| Biyocoğrafik bölge | Palearktik |
| Yüzölçümü | 142.449 km2 (55.000 sq mi) |
Altay dağ ormanı ve orman bozkırı ekolojik bölgesi (WWF ID: PA0502), Altay Dağları üzerindeki subalpin orman kuşağındaki bazı alanları kapsar ve Rusya, Kazakistan, Moğolistan ve Çin'in buluştuğu sınır bölgesinde yer alır. Farklı ekolojik bölgeler, rakımlar ve iklim bölgeleri arasındaki geçiş bölgelerinde bulunduğu için bölge yüksek biyolojik çeşitliliğe sahiptir. Soğuk yarı kurak bir iklime sahip olan Palearktik biyocoğrafik bölgesindedir. 35.199.998 kilometrekare (13.590.795 sq mi) alanı kapsar.[1][2]
Konum ve açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekolojik bölge kuzeybatıda Rusya-Kazakistan sınırındaki Altay dağlarının Belukh Sıradağlarından güneydoğudaki Moğolistan'daki Gobi-Altay'a kadar 1.500 km boyunca uzanmaktadır.[3] Ekolojik bölge, Alpin'in alt alpin yüksekliklerinde yer alırken, daha yüksek kesimlerdeki alpin zirvelerini ve aşağıdaki gölleri ve vadileri dışarıda bırakır. Altay'ın güneyinde Orta Asya'nın soğuk ve kurak bölgeleri, kuzeyinde ise Sibirya'nın ormanları ve sulak alanları yer alır.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Okyanusa olan irtifa mesafesi nedeniyle, ekolojik bölge soğuk yarı kurak bir iklime sahiptir (Köppen iklim sınıflandırması Bsk). Bu iklim serin yazlar ve soğuk, kuru kışlar ile karakterize yerel bir iklim özelliği sergiler. Bu iklim bölgeleri, gündüz ve gece sıcaklıkları arasında büyük farklılıklar ile kıtaların ortasında daha yüksek rakımlarında görülür.[4]
Flora
[değiştir | kaynağı değiştir]Kozalaklı orman kuşakları dağların daha serin, daha nemli kuzey yamaçlarında bulunur ve çöl bozkır bitki örtüsü güney yamaçlarda daha baskındır.[3] Bölgenin güneydoğusundaki ormanlarda karaçam ve karaçam-sedir kuşankları bulunmaktadır. Orta yükseklikteki otlak alanlara tundra çayırları (Festuca lenensis) ve kır otları (Koeleria macrantha) hakimdir. Güneydeki çöl bozkır bitki örtüsü genellikle Avrupa tüy otu (Stipa pennata), yabani soğan (Allium polyrhizum), Anabasis breviloa ve saçaklı adaçayı (Artemisia frigida) içerir. Ancak bu sadece temsili bir listedir; çünkü bölgedeki biyolojik çeşitlilik çok yüksektir. Dünya Yaban Hayatı Koruma Fonu, bölgenin endemizminin (%12) Pireneler veya Alpler'den daha yüksek olduğunu belirtmektedir.
Fauna
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuzeyden gelen orman türlerinin ve güneyden gelen güney türlerinin buluşma bölgesi olarak, Altay orta rakımları çok sayıda türe ev sahipliği yapmaktadır. Güneydeki küçük memeliler Gri dağ sıçanı (Marmota baibacina), Tarbagan dağ sıçanı (M. sibirica) ve Lagomorpha'dır (tavşan, yaban tavşanı ve ıslak tavşan).[3] Bölge, Kar leoparı (Uncia uncia) gibi küresel olarak tehdit altındaki birçok türe de ev sahipliği yapmaktadır.
Koruma alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekolojik bölgede resmi olarak korunan alanlar şunları içerir:
- Katun Tabiatı Koruma Alanı ("Katunsky"). Rusya-Kazakistan sınırının kuzeyinde, Altay dağ ormanının ve orman bozkır ekolojik bölgesinin kuzeybatı kesiminde yer alan IUCN sınıfı Ia "tabiatı koruma alanıdır" (bir Zapovednik). Bu doğa koruma alanı merkezi Altay dağlarının dağlık bölgelerinde; yamaçlarından aşağıya akan Katun Nehri, Ob Nehri'nin ana kıyılarını kapsamaktadır. (Alanı: 150.079 km²).
- Munkhkhairkhan Millî Parkı. Moğolistan'ın ikinci en yüksek dağı olan Mönkhkhairkhan Dağı'nı (4.362 metre (14.311 ft)) kapsayan Moğolistan milli parkı (Alanı: 5061 km²).
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Altay-Sayan bölgesi
- Rusya'da ekolojik bölgeler listesi
- Moğolistan'daki ekolojik bölgeler listesi
- Çin'de ekolojik bölgeler listesi
- Kazakistan'da ekolojik bölgeler listesi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Altai montane forest and forest steppe". Ecoregions of the World. GlobalSpecies.org. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2017.
- ^ "Plants of China". Cambridge University Press. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2017.
- ^ a b c "Altai Mountain Forest steppe". World Wildlife Federation. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2017.
- ^ "Koppen Climate Classification". Hans Chen, Pennsylvania State University. 7 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2018.