Akciğer absesi
Akciğer absesi, içerisinde canlı ve ölü polimorf lökositler (irin) ile ölü doku artıklarının bulunduğu, 2 cm'den büyük olan erime nekrozu odağıdır.[1] Olguların %60'ı akciğere-özgü nedenlerle ortaya çıkar; %40 ise başka organlardaki infeksiyonlardan kökenlidir. Aspirasyon pnömonisi, bronkopnömoni, nekrotizan pnömoni ve akciğer gangreni olgularında abseleşme alanları görülebilir. Yatrojen akciğer abselerinin etyolojisinde enfekte kanül ve enfekte santral venöz kateter uygulamalara önemlidir. Bu bilgilerin ışığında akciğer abselerinin kökenleri aşağıdaki biçimde düzenlenebilir:[1][2][3][4]
Nedenler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aspirasyon pnömonisi kökenli akciğer abseleri (bkz. aspirasyon pnömonisi)[1][2][3][5]
- Hematolojik yayılma kökenli kökenli akciğer abseleri: (abdominal sepsis, infektif endokardit, eroin bağımlılığı, septik tromboembolizm)[1][2][3][6]
- Önceki bir patolojiden kökenli akciğer abseleri: Bronkopnömoni, KOAH, kistik fibrozis, bronş obstrüksiyonları (tümör, yabancı cisim, lenfadeomegali), konjenital malformasyonlar, travmatik akciğer yaralanmaları (batıcı-kesici-delici alet yaralanması), bronko-özofageal fistül), akciğer gangreni[1][2][3][7]
- Yatrojen abseler: İnfekte intravenöz kateter, enfekte santral venöz kateter[1][2][3]
Akciğer abselerinin %90'ında birden fazla canlı etken saptanır. Abse oluşumunda pyojen bakteriler etkilidir; Bacteroides fragilis, Fusobacterium capsulatum, Fusobacterium necrophorum, Peptostreptococcus), Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Streptococcus pneumonia, Klebsiella pneumonia, Pseudomonas aeruginosa, Haemophilus influenza (type B), Acinetobacter türleri, Escherichia coli, Legionella, Actinomyces ve Nocardia asteroides başlıca etkenlerdir.[1][3][5][8] Aspergillus, Cryptococcus, Histoplasma, Blastomyces, Coccidoides, Entamoeba histolytica, Paragominus westermani nedenli abselere de rastlanabilmektedir.[9][10][11]
Klinik-Patoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Akciğer abseleri, klinikopatolojik açıdan 2 biçimde nitelenirler: Akut ve Kronik. Yaşı 6 haftadan küçük olanlara akut abse, büyük olanlara kronik abse denir.[1][2][3][5]
Akut abselerin sınırları siliktir; absenin ortasında bakteriler, nekrotik doku ve ölü polimorflarların artıkları bulunur; evresinde içleri nötrofil polimorflarla dolu çok sayıda hiperemik damar vardır; bu yapıya irin doğuran çeper (pyojen membran) adı verilir. Daha dış kesimlerde makrofajlar ve az sayıda lenfosit görülür. Akut abselerde, kan dolaşımına giren mikroplar metastatik (pyemik) abselere, sepsise ve septik şoka neden olabilirler. Plevraya fistülleşerek empiyeme (ampiyem) neden olan olgularda, cerrahi girişimle irinin boşaltılması gerekir.[1][2][3][5]
Kronik akciğer abseleri yıldız biçimindedir ve sınırları belirgindir; içinde çok az sayıda bakteri kalıntıları, canlı ve ölü polimorflar ile makrofajlardan oluşan grimsi bir madde izlenir. Pyojen membran içinde fibroblastik aktivite başlamıştır (demarkasyon çabası). Abse yaşlandıkça, abse boşluğundaki materyal emilir, bu alanı sarı-berrak bir sıvı doldurur. Çevresinde, lezyonu sınırlama çabasında olan bir bağ dokusu artışı liflerden zengin bir kaspsüle dönüşür. Tek ya da birden fazla (multipl) olabilirler. Sağ akciğer alt lobunun üst kesimi ve üst lobunun arka-yan bölümü abselerin önemli yerleşim alanlarıdır. Aspirasyon nedenli abseler orta lob arka bölümlerinde oluşur. Bronşlara fistülleşirlerse, içerdikleri irin balgamla dışarı atılır.[1][2][3][5]
Akciğer abselerinin erken bulguları pnömoniyi anımsatır; ateş, öksürük, gece terlemelri, solunum güçlüğü, bitkinlik ve akciğer ağrısı ile başlar. Zamanla kilo kaybı ve anemi eklenebilir. Bronşa fistülleşme olursa irinli ya da kanlı-irinli balgam çıkarılır. Kesin tanı için görüntü yöntemleri (direkt grafi, bilgisayarlı tomografi, vd) uygulanır. Bronkoskopi gerekebilir. Öncelikli tanı "akciğer absesi" olmakla birlikte, akciğerde kavite oluşturan lezyonlar (pnömokonyoz, tüberküloz, kanser, vb), enfekte emfizem bülü, akciğer hematomu, hidatik kist, akciğer infarktı ayırıcı tanıda öngörülmesi gereken patolojilerdir.[12][13]
Komplikasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sepsis (pyemi) ve septik şok[1][2][3][5]
- Metastatik abseler (akciğerdeki canlı etkenlerin başka organlarda absecikler oluşturması)[1][2][3][5]
- Plevra boşluğuna fistülleşme ve empiyem[1][2][3][4][14]
Tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlaç tedavisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Abse etkeninin türüne göre antibiyotik tedavisi uygulanır.[15][16]
Cerrahi tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Abse ve ampiyem (empiyem) drenajı yapılmalıdır.[17]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j k l m Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ a b c d e f g h i j k Mason R, Broaddus VC, Martin T, et al. Murray and Nadel's Textbook of Respiratory Medicine, 5th Edition, Saunders, Philadelphia, 2010
- ^ a b c d e f g h i j k l Moreira Jda S, Camargo Jde J, Felicetti JC, et al. Lung abscess: analysis of 252 consecutive cases diagnosed between 1968 and 2004. Jornal Brasileiro de Pneumologia, 32:136-143, 2006
- ^ a b Puligandla PS, Laberge JM. Respiratory infections: pneumonia, lung abscess, and empyema. Seminars in Pediatric Surgery, 2008;17:42-52.
- ^ a b c d e f g Takayanagi N, Kagiyama N, Ishiguro T, et al. Etiology and outcome of community-acquired lung abscess. Respiration, 2010;80:98-105, 2010
- ^ Kringholm B, Christoffersen P. Lung and heart pathology in fatal drug addiction. A consecutive autopsy study. Forensic Science International 34(1):39-51, 1987
- ^ Seo H, Cha SI, Shin KM, et al. Focal necrotizing pneumonia is a distinct entity from lung abscess. Respirology, 2013;18:1095-100, 2013
- ^ Yıldız O, Doğanay M. Actinomycoses and Nocardia pulmonary infections. Current Opinion in Pulmonary Medicine, 12:228-234, 2006
- ^ Yazbeck MF, Dahdel M, Kalra A, et al. Lung abscess: update on microbiology and management. American Journal of Therapeutics, 21:217-221, 2014
- ^ Bartlett JG. The role of anaerobic bacteria in lung abscess. Clinical Infectious Diseases, 40:923-925, 2005
- ^ Bartlett JG. Anaerobic bacterial infection of the lung. Anaerobe, 2012;18:235-239, 2012
- ^ Sharma S. Radiological imaging in pneumonia: recent innovations. Current Opinion in Pulmonary Medicine. 13 (3):159–169, 2007
- ^ Mahmood N, Azam H, Ali MI, et al. Pulmonary hydatid cyst with complicating Aspergillus infection presenting as a refractory lung abscess. Clinical Medicine Insights: Case Reports, 4:63-68, 2011
- ^ Schiza S, Siafakas NM. Clinical presentation and management of empyema, lung abscess and pleural effusion. Current Opinion in Pulmonary Medicine, 2006;12:205-211, 2006
- ^ Fernandez-Sabé N, Carratala J, Dorca J, et al. Efficacy and safety of sequential amoxicillin-clavulanate in the treatment of anaerobic lung infections. European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases, 22:185-187, 2003
- ^ Hecht DW. Anaerobes: antibiotic resistance, clinical significance, and the role of susceptibility testing. Anaerobe, 12:115-121, 2006
- ^ Goldblum JR, McKenney JK, Lamps LW, Myers JL. Rosai and Ackerman's Surgical Pathology. 11th edt., Elsevier, Philadelphia, 2018
