Akarsu, Maçka
| Akarsu | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 | |
  Akarsu Akarsu'nun Türkiye'deki konumu | |
Koordinatlar: 40°43′26″N 39°35′56″E / 40.724°K 39.599°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Trabzon |
| İlçe | Maçka |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 550 m |
| Nüfus (2022)[2] | 527 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0462 |
| Posta kodu | 61750 |
Akarsu, Trabzon ilinin Maçka ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Trabzon İmparatorluğu dönemi kayıtlarında köyün ismi Larahani olarak geçmektedir.[4] Osmanlı dönemindeki adı "Larhan"'[5] olup, bazı kaynaklara göre Yunanca yağ anlamına gelen "lari" (λάδι) ve Farsça "han" kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur.[6] 1361 yılı kayıtlarında da "Lacharenes" adıyla yerleşimden bahsedilmiştir.[7]
1486 yılında yerleşim tamamı Hristiyanlardan oluşmakta olup 12 hane ve 2 mücerred (yetişkin bekar erkek) olmak üzere tahmini 62 kişinin yaşadığı bir köy olarak görülmektedir. 1515 yılında gene tamamı Hristiyanlardan oluşan 22 hane görülürken, 1554 yılında 23 Hristiyan hanesi ve 9 Hristiyan mücerred ile 1 Müslüman hanesi kaydedilmiştir. 1583 yılında köyde 65 Hristiyan ve 2 Müslüman hane bulunmaktadır. 1683 yılı avarız defterinde köyde 8 Hristiyan ve 6 Müslüman avarız hanesi kaydedilmiştir.[8] 1835 yılında köyde 13 hanede 102 Müslüman erkek nüfusu kaydedilmiştir.[9] 1842-45 tarihli nüfus defterine göre köyde; 82 hanede 250 Hristiyan erkek ve 13 hanede 102 Müslüman erkek olmak üzere toplam 95 hane bulunmaktadır.[8] 1857 tarihli İngiliz konsolosluk raporlarına göre köylülerin Gümüşhane kökenli olduğu ve görüntü olarak Müslüman ama kalben Hristiyan olacak şekilde iki dinli olarak yaşadıkları belirtilmiştir.[10] 1868 yılında köyde 93 hanede 283 Rum nüfus bulunmaktadır.[11] 1876/1877 Salnamesinde köyde 182 hane bulunurken, 56 Müslüman ve 325 Hristiyan erkek nüfusu kaydedilmiştir.[8] Hristiyan nüfustaki artışın ve Müslüman nüfustaki azalışın nedenlerinden olarak, 1856'dan itibaren iki dinli olarak belirtilen kişilerin yeniden Hristiyanlığa geçmesi gösterilmektedir. 1908 yılı kayıtlarına göre köyde 27 Müslüman hanesi bulunmaktadır.[12]
Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasından sonra da Larhan[13] adıyla Maçka kazasına bağlı görülen yerleşimin adı 1959 yılında, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 7267 sayılı kanunla Akarsu olarak değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren yeni adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır.[14]
1868 yılında Rum Patriği tarafından köydeki harap halde bulunan Aya Yorgi Kilisesinin yerine yeni bir kilise yapılması talep edilmiş, bu talep Osmanlı İdaresince onaylanınca da inşa edilmiştir. Hristiyan nüfusun ayrılmasından sonra bu yapı camiye çevrilmiştir.[11]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Trabzon il merkezine 40 km, Maçka ilçesine 12 km uzaklıktadır.[3]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | ||
|---|---|---|
| 2022 | 527[2] | |
| 2021 | 553[2] | |
| 2020 | 544[2] | |
| 2019 | 532[2] | |
| 2018 | 522[2] | |
| 2017 | 484[2] | |
| 2016 | 490[2] | |
| 2015 | 487[2] | |
| 2014 | 491[2] | |
| 2013 | 488[2] | |
| 2012 | 456[3] | |
| 2011 | 465[3] | |
| 2000 | 550[3] | |
| 1990 | 791[3] | |
| 1985 | 855[3] | |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Trabzon Maçka Akarsu Mahallesi Nüfusu". 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ a b c d e f g "Akarsu Köyü". YerelNet.org.tr. 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ Zehiroğlu, Ahmet M. ; "Trabzon İmparatorluğu" 2016, Trabzon, (ISBN 9786054567522) ; s.231
- ^ "Köylerimiz: 1 Mart 1968 durumu". acikerisim.tbmm.gov.tr. 1968. s. 15. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Genesis Yayınları. Ankara, 2011. 2. Baskı s. 661. ISBN 978-605-54-1017-9
- ^ Bryer, Anthony A. M. (2014). "Rumlar ve Türkmenler: Karadeniz istisnası". Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 8 (16). acarindex. ss. 177-132. 24 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ a b c Bostan, M. Hanefi (2008). "XV. ve XIX. Yüzyıllarda Maçka Kazasında Nüfus Hareketleri ve Nüfusun Etnik Yapısı". Uluslararası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiriler I. www.academia.edu. ss. 193-217. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
- ^ Kartal, Kazım (2019). "1100 Numaralı Müslüman Nüfus Defterine Göre Trabzon Vilayeti Maçka Kazasının Demografik Yapısı" (PDF). iksadyayinevi.com. ss. 79-83. 7 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ İpek, Nedim (2022). "Trabzon Rumları". Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 16 (32). DergiPark. ss. 397-440. 25 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ a b Ayar, Talip (2017). "Osmanlı'nın Son Dönemi Maçka'da Kiliselerin Tamiri ve Yeniden İnşâsı" (PDF). Journal of History Studies. 9 (1). historystudies.net/. s. 6. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ İpek, Nedim (2021). "Osmanlı'da Toplumsal Kimliğin Korunması: Maçka Örneği" (PDF). History Studies. 13 (5). historystudies.net. s. 1578. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.