Ahlat Selçuklu Mezarlığı
| Ahlat Selçuklu Mezarlığı | |
|---|---|
 | |
 | |
| Konum | Ahlat, Bitlis, Türkiye |
| Koordinatlar | 38°44′33″K 42°27′28″D / 38.74250°K 42.45778°D |
| Tür | Sivil Mezarlık |
| Din | Türk-İslam Mezarlığı |
| Açılış | 1200) |
| Yüzölçümü | 0,21 km2 (0,081 sq mi) |
| Mezar sayısı | 8200 mezar taşı |
| Durum | Kullanımda |
| Özellikler | Açık hava müzesi |
Ahlat Selçuklu Mezarlığı, Bitlis'in Ahlat ilçesinde bulunan ve Orta Çağ dönemine ait dünyanın en büyük Türk-İslam mezarlığıdır.[1][2] Mezarlık bugün bir açık hava müzesi niteliğindedir ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınmıştır.[3]
210 dönümlük bir alanı kaplayan Ahlat Selçuklu Mezarlığı'nda muhtelif biçimlerde yaklaşık 8200 mezar taşı bulunuyor.[4] Bu mezar taşlarından 118 tanesi anıt niteliğini taşımaktadır. Mezarlıkta ayrıca şahideli, şahidesiz sanduka şeklinde mezarlar bulunur. Orta Asya Türk mezar tiplerine benzeyen ve yeraltına kazılmış odacıklar şeklinde yapılmış mezarlar da vardır.[5]
Ahlat Selçuklu Mezarlığı'nın geçmişi, tarihî olarak 1000 yıl öncesine dayanıyor.[6] Mezarlığın, Mervânîler öncesinde dahi var olduğu tespit edilmiştir. Mezarlıkta tarih boyunca bölgede hüküm sürmüş Ermeniler, Rojekîler, Dilmaçoğulları, Saltuklular, Ahlatşahlar, Mervânîler, Bedlîs Beyliği, Eyyubîler, Selçuklular ve nihayet Osmanlılar gibi farklı milletler ve cemaatlere ait cenazelerin üst üste defnedildiği ortaya konuldu. Müslüman mezarlarının yanı sıra ve belki de daha fazla sayıda Hristiyan ve Ezidî mezarları da bulunmuştur.[6]
Alışılmış mezar ölçülerinden büyük, 3,50 metre yüksekliğe varan ve her cephesinde süsleme bulunan dikdörtgen prizma şeklindeki şâhideleriyle tanınırlar.[7] Alanın giriş kısmında Ahlat Müze Müdürlüğü'ne bağlı bir arkeolojik inceleme merkezi bulunmaktadır. Mezarlık, Kültür Ve Turizm Bakanlığı ile Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nin işbirliğinde yürütülen bir proje kapsamına alındıktan sonra 2010 yılında bakım, onarım ve yenileme çalışmaları başladı. Bakım ve onarım çalışmaları sırasında şimdiye 700 mezar taşının kitabeleri çözümlendi.[5]
Ahlat Selçuklu Mezarlığı'nın en büyük özelliklerinden biri, alışılmış mezar taşlarından çok daha büyük ve uzun mezar taşlarıdır. Bazı mezar taşlarının yüksekliği 3,5 metreyi bulmaktadır. Mezar taşlarının her cephesinde dikkat çekici süslemeler vardır. Bu mezar taşları, Türkler'in Orta Asya kültüründen gelen ejder, palmet, kandil gibi geometrik desen ve şekillerle bezenmiştir.[8]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Şahidelerin yakın görünümü -
Mezarlığın bir parçasından genel görünüm
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2014.
- ^ "Tarihi mezar taşlarının dili çözülüyor ahlat selçuklu meydan mezarlığı'nda bin 50 mezar taşı temizlendi epigrafik çözümlemeleri yapılan tarihi taşlarda bitkisel süslemeler, geometrik motifler ve ayetlerin yer aldığı görülüyor - Bitlis Haberleri". Habertürk. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ Centre, UNESCO World Heritage. "The Tombstones of Ahlat the Urartian and Ottoman citadel". UNESCO World Heritage Centre (İngilizce). 10 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ "Selçuklu Mezarlığı'nda "kadılar" bölümü". Anadolu Ajansı. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ a b Altuntaş, Leman (25 Mart 2021). "Ahlat Selçuklu Mezarlığı Dünyaya Tanıtılacak". Arkeonews. 27 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ a b Coşkun, Vahap (19 Ağustos 2021). "'Selçuklu Mezarlığı'". serbestiyet.com. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2014.
- ^ "Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı bilgileri arşivlendi haberi". Arkeolojik Haber. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.