İçeriğe atla

Afrika usulü kırmızı sırlı seramik

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Afrika Kırmızı Astarlı maşrapa ve vazolar, MS 2.-4. yy
Süslemeli tipik bir sade Afrika Kırmızı Astar tabağı. 4. yüzyıl

Afrika usulü kırmızı sırlı seramik, bir terra sigillata kategorisidir. MS 1. yüzyılın ortalarından 7. yüzyıla kadar Afrika Proconsularis eyaletinde (günümüz Tunusu) üretilmiştir.

MS 3. yüzyıldan itibaren, Afrika usulü kırmızı sırlı seramikler, Akdeniz boyunca ve Roma Avrupası'nın belli başlı şehirlerinde görülmektedir. Geç Roma döneminde sigillata geleneğinin en yaygın kullanılan temsilcisiydi. Bu tip seramiklerin 5-6. yüzyıllarda Büyük Britanya'ya kadar ihraç edildiği bilinmektedir.[1] MS 5. yüzyıldan itibaren üretimi yavaşlamış ve ticaret hacmi azalmıştır. Bu tip seramiklerin son örnekleri MS 7. yüzyılda Konstantinopolis ve Marsilya gibi büyük şehirlerde bulunurken, 7. yüzyılın sonlarına damgasını vuran ticari bağlantıların kırılması, Afrika usulü kırmızı astarlı seramik endüstrisinin nihai çöküşüne sebep olmuştur.

Bu seramik türünün Avrupa boyunca dağılımı ve yaygınlaşması, Roma'nın Kuzey Afrika eyaletlerinin tarımsal üretkenliği ile yakından ilişkilidir. Keza Kuzey Afrika amforaları da bu tarihlerde benzer bir dağılım göstermektedirler.

Çeşitler ve Gelişim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Roma yakınlarındaki Lavinium'dan boğayı öldüren kalıplanmış Mitras, 400 ± 50

Yaklaşık 4. yüzyıldan itibaren, Küçük Asya, Doğu Akdeniz ve Mısır da dahil olmak üzere diğer birçok bölgede bu tip seramiklerin yetkin kopyaları yapılmıştır. Uzun üretim dönemi boyunca, seramik tipinde çok fazla değişiklik ve evrim olduğu açıktır. Hem İtalyan hem de Galya sade formları MS 1. ve 2. yüzyıllarda bu seramik grubunu etkilemişse de, zamanla kendine özgü bir repertuar geliştirmiştir.[2]

Birçoğu rulet veya damga süslemeli çok çeşitli tabaklar ve kaseler ve aplike süslemeli kapalı kulplu sürahi gibi formlar vardı. Merkezde ve geniş ağız kenarlarında kabartma süslemeli büyük dikdörtgen tabaklar, açık bir şekilde, geleneksel dairesel formda olduğu kadar dikdörtgen ve çokgen şekillerde de yapılmış olabilen 4. yüzyıla ait gümüş tepsi ve tabaklardan ilham almıştır.

Yüzey dekorasyonu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Dionisos Damgası, 550-600
Orfeus sahneli testi, 3. yüzyıl

Afrika usulü kırmızı astarlı seramikler arasında çok çeşitli kaseler, tabaklar ve maşrapalar bulunsa da, bunlardan hepsinde yüzey süslemesi bulunmuyordu.[3] Bunun yerine aplike motifler, kabartma süslemenin gerekli olduğu yerlerde sıklıkla kullanılmış, kurutma ve fırınlama öncesi ayrı ayrı uygulanmıştır. Damgalı motifler de süslemenin tercih edilen bir biçimiydi ve dekoratif motifler yalnızca Akdeniz'in Greko-Romen geleneklerini değil, aynı zamanda damgalar arasında yer alan monogram ve düz haçların işaret ettiği üzere Hristiyanlığın yükselişini de yansıtmaktaydı.

Afrika usulü kırmızı astarlı seramiklerin yüzey dekorasyonu, üretimin ilk üç yüzyılında nadiren kullanılan barbotin motifleri ve tipik bazı aplikelerle rağmen basittir. 4. yüzyıldan itibaren uygulamalı bezeme yaygınlaşır. 5. yüzyılda hayvanlar, haçlar ve insanlar gibi damgalı merkezi motifler daha büyük tabaklarda yayılmaya başlar. Bu gelişimi takiben ve diğer görsel medyadaki gelişmelere paralel olarak, gladyatör sahneleri ve pagan mitolojisine yapılan göndermeler yerini Hristiyan figürlere bırakır.

Ana tipolojiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

1972'de John Hayes, 1'den 200'e kadar uzanan ancak 112-120 numaralarının hariç tutulduğu bir tip serisi yayınladı.[4] 1980'de bu listeye bir ek yayınlandı.[5] Hayes, Waage'nin hem Antakya hem de Atina Agorası'ndaki çalışmalarından ve Lamboglia'nın Ventimiglia'daki çalışmalarından yararlandı. Michael Fulford'un, Kartaca'daki Avenue du Président Habib Bourguiba, Salammbo kazılarına ilişkin yayını, Hayes'in çalışmalarını genişletti.[6] Carandini'nin Enciclopedia dell'arte antica classica e orientale'de yayınlanan tipolojisi de ayrıca önemlidir.[7] Michael Mackensen, kuzey Tunus'taki çalışmalarına dayanan sonraki formlar için alternatif bir tipoloji sunmuştur.[8] Michel Bonifay da 2004 yılında yayınladığı eserinde hem kendi gözlemlerini hem de kendisinden önceki çalışmaları toplayarak yayınlamıştır.[9]

Üretim Merkezleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tunus'un merkezindeki bazı büyük üretim merkezleri Sidi Marzouk Tounsi, Henchir el-Guellal (Djilma),[10] ve Henchir es-Srira'dır.[11]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Tyers 1996, pp.80-82
  2. ^ Hayes 1972, p. 19–20.
  3. ^ For the detailed typology and distribution maps, see Hayes 1972 and Hayes 1980
  4. ^ Hayes, John. (1972). Late Roman Pottery. London: British School at Rome (hardcover, 0-904152-00-6)
  5. ^ Hayes, John. 1980. A Supplement to Late Roman Pottery. London: British School at Rome 0-904152-10-3
  6. ^ Fulford, Michael & Peacock, David. (1984). The Avenue du President Habib Bourguiba, Salammbo: the pottery and other ceramic objects from the site excavations at Carthage. (The British Mission 1.2.) Sheffield: University of Sheffield, Department of Prehistory and Archaeology.
  7. ^ 1981. Enciclopedia dell'arte antica classica e orientale. Atlante delle Forme Ceramiche I, Ceramica Fine Romana nel Bacino Mediterraneo (Medio e Tardo Impero). Rome: Istituto della Enciclopedia italiana.
  8. ^ Mackensen, Michael (1993). Die spätantiken Sigillata- und Lampentöpfereien von el Mahrine (Nordtunesien): Studien zur nordafrikanischen Feinkeramik des 4. bis 7. Jahrhunderts. Munich: Beck (hardcover, 978-3-406-37015-1)
  9. ^ Bonifay, Michel. 2004. Études sur la céramique romaine tardive d’Afrique. (British Archaeological Reports International Series 1301) Oxford: B. A. R.
  10. ^ 34°42′18″N 9°21′58″E / 34.7049689°K 9.3661589°D / 34.7049689; 9.3661589 "Places: 324723 (Henchir-el-Guellal)". Pleiades. 28 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2014. 
  11. ^ 35°26′15″N 9°22′09″E / 35.437423°K 9.3690949°D / 35.437423; 9.3690949 "Places: 324738 (Henchir-es-Srira)". Pleiades. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2014. 

Literatür

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Hayes, John. (1972). Late Roman Pottery. London: British School at Rome (0-904152-00-6)
  • Hayes, John. (1980). "Supplement to Late Roman Pottery". London: British School at Rome. Worldcat 29 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Mackensen, Michael (1993). Die spätantiken Sigillata- und Lampentöpfereien von el Mahrine (Nordtunesien): Studien zur nordafrikanischen Feinkeramik des 4. bis 7. Jahrhunderts. Munich: Beck (978-3-406-37015-1)
  • Tyers, Paul (1996). Roman Pottery in Britain, London: B. T. Batsford 0-7134-7412-2
  • Hayes, John W. 1972. Late Roman Pottery. London: British School at Rome.
  • Hayes, John W. 1997. Handbook of Mediterranean Roman Pottery. Norman: University of Oklahoma Press.
  • Peacock, D. P. S. 1982. Pottery In the Roman World: An Ethnoarchaeological Approach. London: Longman.
  • Peña, J. Theodore. 2007. Roman Pottery In the Archaeological Record. Cambridge (UK): Cambridge University Press.
  • Robinson, Henry Schroder. 1959. Pottery of the Roman Period: Chronology. Princeton, NJ: American School of Classical Studies at Athens.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Afrika_usulü_kırmızı_sırlı_seramik&oldid=32481525" sayfasından alınmıştır