AdBlue
Dizel egzoz sıvısı (DEF ; AUS 32 olarak da bilinir ve AdBlue[3] olarak pazarlanır ) dizel motorun yarattığı hava kirliliği miktarını azaltmak için kullanılan bir sıvıdır. DEF, %32,5 üre ve %67,5 deiyonize su ile yapılan sulu bir üre çözeltisidir. DEF, nitrojen konsantrasyonunu azaltan bir çözeltidir.
Diğer isimler
[değiştir | kaynağı değiştir]DEF'i tanımlayan uluslararası standartta (ISO 22241), AUS 32 (sulu üre çözeltisi %32) olarak anılır.[4] DEF ayrıca Alman Otomotiv Endüstrisi Birliği'nin tescilli ticari markası olan AdBlue olarak da satılmaktadır.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Dizel motorlar, kurumun tam yanmasını sağlamak ve yanmamış yakıtı tüketmelerini önlemek için tipik olarak zayıf yanmalı hava-yakıt oranı (aşırı stokiyometrik oran) ile çalıştırılır. Fazla hava NOx oluşumuna yol açar, NOx miktarını azaltmak için SCR kullanılır. Ayrı bir tanktan DEF, egzoz boru hattına enjekte edilir ve egzoz ısısı onu amonyağa ayrıştırır. SCR katalizörü içinde NOx, amonyak tarafından her ikisi de kirletici olmayan su ve nitrojene indirgenir. Su ve azot daha sonra egzoz yoluyla atmosfere salınır.[5]
SCR, Nissan Diesel Corporation tarafından otomobillere uygulandı ve ilk kullan ürün olan " Nissan Diesel Quon " 2004 yılında tanıtıldı. Petrol ve kimya endüstrisinin işbirliğiyle, Japonya'da Eylül 2005'e kadar DEF tedarik etmek için 1.300 istasyonlu bir altyapı hazırlandı.[6]
2007'de Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı (EPA), zararlı egzoz emisyonlarını önemli ölçüde azaltmak için gereklilikler çıkardı. Bu standarda ulaşmak için Cummins ve diğer dizel motor üreticileri, dizel partikül filtresi (DPF) kullanımını içeren bir sistem geliştirdi.
Kimyası
[değiştir | kaynağı değiştir]Sıcak egzoz gazı akışına enjekte edildiğinde, su buharlaşır ve üre termal olarak ayrışır[7] ve amonyak (NH3) oluşturur.
- (NH2)2CO → NH3 + HNCO
İzosiyanik asit, su buharı ile reaksiyona girer ve karbon dioksit ve amonyağa hidrolize olur:
- HNCO + H2O → CO2 + NH3
Şimdiye kadar:
- (NH2)2CO + H2O → 2 NH3 + CO2
Amonyak, oksijen ve bir katalizör varlığında iki farklı nitrojen oksidi azaltır:
- 4 NO + 4 NH3 + O2 → 4 N2 + 6 ("standart SCR") ve
- 6 NO2 + 8 NH3 → 7 N2 + 12 ("NO 2 SCR seçici katalitik indirgeme")
- NO + NO2 + 2 NH3 → 2N2 + 3 H2O ("hızlı SCR")
Güvenlik ve depolama
[değiştir | kaynağı değiştir]Üre çözeltisi berraktır, toksik değildir ve kullanımı güvenlidir.[8] Üre, alüminyum gibi metaller üzerinde aşındırıcı etkiye sahip olduğundan, DEF özel kaplarda depolanır ve taşınır.[9][10] Bu kaplar tipik olarak paslanmaz çelikten yapılır.[10] Araçların seçici katalitik indirgeme (SCR) sistemleri ve DEF dağıtıcıları, ürenin aşındırıcı etkisi olmayacak şekilde tasarlanmıştır.[9] DEF'in doğrudan güneş ışığı almayan serin, kuru ve iyi havalandırılan bir alanda saklanması önerilir. DEF'in toplu hacimleri polietilen kaplar (HDPE, XLPE ), fiberglas takviyeli plastik (FRP ) ve çelik tanklar içinde depolamaya uygundur. DEF ayrıca genellikle depolama ve nakliye için orta büyüklükteki konteynerlerde işlenir.
Avrupa'da artan sayıda akaryakıt istasyonu, yalnızca büyük ticari araçlar için değil, aynı zamanda binek araçlar için de AdBlue pompaları sunmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Hino Standardized SCR Unit". Hino Motors. 5 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2014.
- ^ "The DPR Future" (PDF). Hino Motors. 22 Eylül 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2014.
- ^ https://eurol.com/en/what-is-the-function-of-adblue/ 20 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Eurol lubricants. Retrieved 16 November 2021.
- ^ "ISO 22241-4:2019 Diesel engines — NOx reduction agent AUS 32". ISO (International Organization for Standardization). 1 Temmuz 2019. 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2022.
- ^ "How it works". H2Blu. 21 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2022.
- ^ "尿素CSRシステム（FLENDS）" [CSR System "FLENDS"]. Society of Automotive Engineers of Japan (Japonca). 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- ^ Kuternowski (July 2020). "Modeling of Urea Decomposition in Selective Catalytic Reduction (SCR) for Systems of Diesel Exhaust Gases Aftertreatment by Finite Volume Method". Catalysts (İngilizce). 10 (7): 749. doi:10.3390/catal10070749.
- ^ "3. Hazard Identification" (PDF). Urea Solution 32,5% Material Safety Sheet. Fertiberia. 21 Ağustos 2008. s. 2. 15 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Eylül 2022.
3.1– For Human Health … The product has a low toxicity and it is not considered that it could be harmful to health. … 3.1.5. – Long-term effects: … Urea is a substance that appears in the body as a result of proteins during metabolism, it is eliminated with the urine.
- ^ a b "Urea tanks on diesel trucks -- that's the law in the United States starting in 2010". EurekAlert operated by AAAS. 10 Kasım 2008. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- ^ a b "Urea – Krampitz storage tanks". 5 Ekim 2016. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ISO 22241-1:2019 Dizel motorlar - NOx indirgeme maddesi AUS 32 - Bölüm 1: Kalite gereksinimleri 20 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.