Abimelek
Abimelek (Abimelech veya Avimelech olarak da yazılır İbranice: אֲבִימֶלֶךְ, Modern: אֲבִימָלֶךְ, Tiberyan: ʼAvīméleḵ, ʼAvīmáleḵ) İbranice İncil'de İbrahim'den Davud'a kadar tüm Filistin krallarına verilen genel isimdir.[1] Hakimler Kitabı'nda, Menaşe kabilesi'nden Gideon'un oğlu Abimelek,[2] babasının ölümünden sonra Şekem kralı ilan edilir.[3]
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Abimelek ismi veya unvanı, Kenan dilinde "baba" ve "kral" kelimelerinden türetilmiştir ve "Baba-Kral", "Babam kraldır" veya "Bir kralın babası" gibi çeşitli şekillerde yorumlanabilir.[4] Tevrat'ta, Kenan diyarındaki krallar için bir unvan olarak kullanılır.[5]
Abimelek, Arapçada "Babam kraldır", "Babam sahip" veya "Bir kralın babası" olarak da çevrilebilir; burada Arapça: Abi (Arapça: أبي) baba veya babam anlamına gelirken Arapça: malek (Arapça: ملك) kral veya sahibi için Arapça: mâlik (Arapça: مالك) anlamına gelir.
Amarna tabletleri zamanında (MÖ 14. yüzyılın ortaları), Sur'da da Abimilki adında bir Mısır valisi vardı; bu kişinin bazen İncil'deki Abimelek'le bağlantılı olduğu ileri sürülür.
Gerar'lı Abimelek
[değiştir | kaynağı değiştir]Abimelek, Yaratılış Kitabı'ndaki üç karı-kız kardeş anlatısından ikisinde hem İbrahim hem de İshak ile bağlantılı olarak bahsedilen çok tanrılı[6][7] Gerar kralının en belirgin ismidir.
Gerar Kralı Abimelek, Petrus'un Arap Vahiyleri, Hazine Mağarası ve Adem ile Havva'nın Şeytan'la Mücadelesi gibi metinlerde anlatılan İncil dışı bir gelenekte de yer alır ve İbrahim zamanında Melkisedek için Kudüs şehrini inşa ettiği söylenen on iki bölgesel kraldan birisidir.
Rusça kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Avimelekh (Rusça: Авимеле́х ) Abimelek'ten türetilen bir Rus erkek ismidir.[8] 17.-19. yüzyıllar boyunca çoğunlukla elle yazılmış çeşitli kilise takvimlerine dahil edilmiş, ancak 19. yüzyılın sonunda resmi Sinodal Menologium'dan çıkarılmıştır.[9]
Bu isme sahip diğer kişiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Gerar kralı (veya kralları) dışında, İncil'de bu isim şu kişiler için de geçer:
- Ebyatar'ın babası ve Davut zamanında başkâhin.[10] Paralel pasajda[11] isim Ahimelech olarak verilmiştir; çoğu otorite bunun daha doğru bir okuma olduğunu düşünmektedir.
- Gat kralı, daha çok Akiş olarak bilinir, Mezmurlar 34'ün başlığında Abimelek veya Ahimelekh olarak anılır.[12]
- Naomi'nin kocası ve Beytüllahim'i terk edip Moab topraklarında ölen Mahlon ve Kilyon'un babası,[13] İbranice'de adı Elimelek olarak verilmiştir ki bu muhtemelen doğru okumadır.[14]
Diğer edebi referanslar şunlardır:
- Gazze Satrabı Abimélech, Camille Saint-Saëns'ın Samson ile Dalila adlı eserinde karakter baritonudur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Abimelech". Chabad.org. Erişim tarihi: 8 Şubat 2022.
- ^ Judges 8:31
- ^ Judges 9:1–6
- ^ Wolfgang Bluedorn (19 Aralık 2001). Yahweh Versus Baalism: A Theological Reading of the Gideon-Abimelech Narrative. A&C Black. s. 192. ISBN 978-1-84127-200-9.
- ^ Wolfgang Bluedorn (19 Aralık 2001). Yahweh Versus Baalism: A Theological Reading of the Gideon-Abimelech Narrative. A&C Black. s. 191. ISBN 978-1-84127-200-9.
- ^ Benamozegh, Elia; Maxwell Luria (1995). Israel and Humanity. Paulist Press International. s. 104. ISBN 978-0809135417.
- ^ Hamilton, Victor P. (2012). Exodus: An Exegetical Commentary. Baker Academic. ISBN 978-0801031830.
- ^ Superanskaya, p. 32
- ^ А. В. Суперанская (A. V. Superanskaya). "Словарь русских имён" (Dictionary of Russian Names). Издательство Эксмо. Москва, 2005. 5-699-14090-5, pp. 23 and 32
- ^ 1 Chronicles 18:16
- ^ 2 Samuel 8:17
- ^ Psalm 34
- ^ Ruth 1:2–3
- ^ Weimar, 1877