AT-1 Snapper

3M6 Shmel / AT-1 Snapper

3M6 Shmel (Rusça 3М6 «Шмель»; Türkçe Yabanarısı) SSCB tarafından geliştirilmiş MCLOS güdümleme sistemine sahip bir tür güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU (Rusya Savunma Bakanlığı Füze ve Topçu Dairesi)ndeki adı "3M6"dır. NATO rapor adı ise AT-1 Snapperdır.

İnsan taşıması güç olduğu için yüksek hareket kabiliyetli araçlar veya helikopterden ateşlenebilir. Füze kendisinden önce kullanılmakta olan örneğin 100 mm tanksavar topu gibi isabetli atış yüzdesi 1500 metrenin altında olan(bu çok düşük bir orandır) silahların yerine geçmesi için geliştirilmiştir. Ancak bu silahın vuruş yüzdesi çok olmasına rağmen azami menzili 2000 metredir.

Ancak sahip olduğu hantal güdümleme sistemi, düşük hızı ve vuruş yüzdesinden ötürü ileride SACLOS sistemine sahip AT-5 Spandrel geliştirilecektir..

Üretimi

3M6 Shmel temelde batı ülkelerinde kullanılan ATGMler örneğin Nord Aviation SS.10 füzesine bakılarak üretilmiş ancak ebat olarak büyük kalmıştır. Füze Kolomna da bulunan Special Mortar Design Bureau (Rusça SKB Gladkostvolnoi artillerii) tarafından (ayrıca bu büro AT-3 Sagger modelinden de sorumluydu) geliştirilmiştir.

Tasarlanma aşaması çok çabuk olan füze güdümsüz olarak ilk uçuşlarına Nisan 1958 tarihinde başlamıştır. Ardından güdümlü uçuşlarını Haziran ve Temmuz 1958 de devam edilmiştir. 28 Ağustos 1958 tarihinde silahlı kuvvetlere denemeleri için teslim edilmiştir. 1 Ağustos 1960 tarihinde ordu servisine girmiştir. Halka ilk gösterimi 1963 yılıdır.

Tarihi

2P26 Batey ha-Osef Müzesi İsrail

Polonya 2P27

Bu füze iki tür kara aracında kullanılmıştır:

• 2P26 GAZ-69 zırhsız hafif kamyon- 4 fırlatma rayı üzerine monte edilmiştir. Füzeler araçtan 30 metre ileriden kontrol istasyonundan yapılmaktaydı. 1960 yılında hizmete girdi.
• 2P27 Zırhlı BRDM-1 - 3 adet yukarı veya öne hareketli fırlatma rayı (çevresi zırhla kapalı) 1964 yılında ordu servisine girdi.

Bu araçlar hareketli piyade alayları bünyesinde tanksavar takımları olarak hizmet etmekteydi. Her batarya üç adet müfrezeden her müfreze üç adet fırlatma aracı ve bir komuta aracından oluşuyordu.

Bu sistem 1967 yılındaki Altı gün savaşı sırasında Mısır ordusu tarafından kullanıldı. Birkaç yerde kullanılan füze sadece bir adet düşman tankını kullanım dışında bırakabilmiştir. Bu görevdeki isabetli vuruş oranı yaklaşık olarak 25% de kalmıştır.

Kuzey Kore 1975 yılında bu füze üzerinde bazı değişiklikler yapmıştır.

Tanımı

Füze hedefe ilerlerken bir komuta kolundan yararlanmaktadır. Bu yüzden füzenin isabet oranı füzeyi kullanan mürettebatın becerisine kalmaktadır. Komuta kolu ile yapılan güdümleme füzeye çok ince bir kablo yardımıyla iletilmektedir.

MCLOS sistemi büyük çoğunlukla sistemi kullanan kişinin becerisine ihtiyaç duymaktadır. Bu sistemin görevlerdeki etkinliğinin düşük olması kendisinden sonra üretilecek ve çok daha kolay olan kullanımlı SACLOS sisteminin üretimine önayak olmuştur.

Tek sorun hedefin füze varıncaya kadar geçen süre içerisinde (azami menzile ulaşması yaklaşık yirmi saniye) harekete geçmeye veya geriye çekilerek duman perdesi arkasına saklanarak operatörün görüşünden kaçmaya vakti olmasıdır. Bunun yanında ebadının büyüklüğünden ötürü aracın sadece birkaç mermi, örneğin BRDM-1 aracı sadece üç adet füze taşıyabilmektedir.

Kullanan ülkeler

Afganistan

Bulgaristan

Çekoslovakya

Doğu Almanya

Mısır

Macaristan

İran

Moğolistan

Polonya

Romanya

Kuzey Kore

Küba

Sovyetler Birliği

Suriye

Yugoslavya

Dış bağlantılar

• Gaz-69 Snapper - NATO codename for Gaz-69 fitted with Shmel ATGM (2P26 vehicle with 3M6 missiles of the Shmel ATGM system) – Walk around photos
• http://www.fas.org/man/dod-101/sys/land/row/at-1.htm 21 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

• Hull, A.W., Markov, D.R., Zaloga, S.J. (1999). Soviet/Russian Armor and Artillery Design Practices 1945 to Present. Darlington Productions. ISBN 1-892848-01-5.
• Jane's Weapon Systems 1977
• https://web.archive.org/web/20051215175233/http://waronline.org/IDF/Articles/firstATGM.htm in Russian

Sovyetler Birliği ve Rusya tarafından geliştirilen füze sistemleri

Havadan Havaya Muharebe Füzeleri AAM'ler AA-1 'Alkali' · AA-2 'Atoll' · AA-3 'Anab' · AA-4 'Awl' · AA-4 'Awl' · AA-5 'Ash' · AA-6 'Acrid' · AA-7 'Apex' · AA-8 'Aphid' · AA-9 'Amos' · AA-10 'Alamo' · AA-11 'Archer' · AA-12 'Adder' · AA-X-13 'Arrow' Havadan Karaya Taarruz Füzeler AS-1 KENNEL · AS-2 Kipper · AS-3 KANGAROO · AS-4 Kitchen · AS-5 KELT · AS-6 Kingfish · AS-7 Kerry · AS-9 Kyle · AS-10 Karen| · AS-11 Kilter · AS-12 Kegler · AS-13 Kingbolt · AS-14 Kedge · AS-15 Kent · AS-16 Kickback  · AS-17 Krypton · AS-18 Kazoo · AS-20 Kayak Hava Savunma Füzeleri SA-1 Guild · SA-2 Guideline · SA-3 Goa · SA-N-3 Goblet · SA-4 Ganef · SA-5 Gammon · SA-6 Gainful · SA-7 Grail · SA-8 Gecko · SA-9 Gaskin · SA-10 Grumble · SA-11 Gadfly · SA-12 Gladiator\Giant · SA-13 Gopher · SA-14 Gremlin · SA-15 Gauntlet · SA-16 Gimlet · SA-17 Grizzly · SA-18 Grouse · SA-19 Grisom · SA-20 Gargoyle · SA-21 Growler · SA-22 Greyhound · SA-23 Gladiator\Giant · SA-24 Grinch Karadan / Gemiden Gemiye Karşı Füzeler SS-N-2 Styx · SS-N-10 · SS-N-11 · SS-N-12 Sandbox · SS-N-14 Silex ASW · SS-N-16 Stallion ASW · SS-N-19 Shipwreck · SS-N-22 Sunburn · SS-N-22 Sunburn · SS-N-25 Switchblade · SS-N-26 · SS-N-27 · SS-N-29 ASW · SS-N Alfa Tanksavar Füzeleri AT-1 Snapper · AT-2 Swatter · AT-3 Sagger · AT-4 Spigot · AT-5 Spandrel · AT-6 Spiral · AT-7 Saxhorn · AT-8 Songster · AT-9 Ataka · AT-10 Stabber · AT-11 Sniper · AT-12 Swinger  · AT-13 Metis-M · AT-14 Kornet · AT-15 Khrizantema · AT-16 Scallion Kısa Menzili Balistik Füzeler FROG-1 · 2 · 3 · 4 · 5 · 6 · 7 · SS-21 Karadan Karaya Füzeler SS-1 Scud · SS-2 Sibling · SS-3 Shyster · SS-4 Sandal  |SS-5 Skean · SS-6 Sapwood · SS-7 Saddler · SS-8 Sasin · SS-9 Scarp · SS-10 Scrag · SS-11 Sego · SS-12 Scaleboard · SS-13 Savage · SS-14 Scamp\Scapegoat · SS-15 Scrooge · SS-16 Sinner · SS-17 Spanker · SS-18 Satan · SS-19 Stiletto · SS-20 Saber · SS-21 Scarab · SS-22 Scaleboard · SS-23 Spider · SS-24 Scalpel · SS-25 Sickle · SS-26 Stone  · SS-27 Sickle-B