Aşer kabilesi
 |
Antik İsrail
İsrailoğulları
Kabileler
Devletler
Krallar
Savaşlar
Diğer
|
Aşer kabilesi (İbranice: אָשֵׁר, Aşer, Anlam: Mutlu), Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.
M.Ö. 1200'lü yıllarda Kenan topraklarının fethinden sonra[1] Yeşu[2] bu toprakları on iki kabile arasında bölüştürdü. Aşer kabilesi, düşük sıcaklık derecesi ve yoğun yağmurlarıyla Kenan'ın verimli toprakları olan, hayvancılığa elverişli, bol ağaçlıklı ve meyve bahçeleri bulunan batı Celile bölgesine yerleştirildi. Varlıklı olduğu düşünülen Aşer kabilesi zeytin yağlarıyla bilinirdi.[3]
Yeşu'nun Kenan topraklarını fethinden M.Ö. 1050 yılında kurulan Birinci İsrail Krallığı'na kadar geçen sürede İsrail kabileleri konfederasyon halinde varlıklarını sürdürüyordu ve Aşer kabilesi de bu konfederasyonun bir parçasıydı. Merkezi bir hükûmet olmadığı için kriz dönemlerinde insanlar Hakimler tarafından yönetiliyordu. Filistlerin artan istila tehditleri karşısında İsrail kabileleri güçlü merkezi bir monarşi sistemine geçtiler. Benyamin kabilesinden Şaul[4] birleşik monarşinin ilk kralıydı.
Şaul'un ölümünden sonra bütün kabileler Şaul'un hanedanlığına sadık kalıp onun oğlu İşboşeth'i kral olarak görmelerine rağmen Yehuda kabilesi kendi krallarını David olarak seçti. İşboşeth'in ölümünden sonra diğer kabileler de Davud'un altında birleşti. Davud'tan sonra kral Süleyman oldu. Süleyman'ın ölümünden sonra M.Ö. 930'da onun oğlu Rehoboam başa geçti; Yehuda ve Benyamin kabileleri ise Yehuda Krallığı altında Davud hanedanlığına sadık kaldı fakat kuzeydeki kabileler Davud hanedanlığından ayrılıp İkinci İsrail Krallığı'nı kurdu. İkinci İsrail Krallığının ilk kralı olan Jeroboam Efraim kabilesindendi.
Asurlular tarafından M.Ö. 723'te yıkılana kadar krallığın bir parçası olan bu kabile bu tarihten sonra Kayıp On Kabileden biri olmuştur.
Bölge
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel coğrafik bölge bilinmesine rağmen Tora'da bu kabilenin topraklarının sınırları açıkça anlatılmamıştır. Hatta sadece yerleşim birimlerinin listeleri verildiğinden bu bölgenin birbirlerinden kopuk topraklar olduğu da düşünülebilir.[5] Fenike pazarlarıyla olan ilişkileri bilinen Aşer kabilesi tarih boyunca diğer İsrail kabilelerinden kopuk kalmıştır. Aşer halkının bir kısmı kavimler arası konfederasyonda yer alırken büyük bir kısmı ise bağımsız ve konfederasyondan kopuk hayatını sürdürmüştür.[5]
Eski Ahit'te Aşurluların İşboşeth'i kendileri kral seçtikleri anlatılır.[6]
Kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]
Tora'da anlatıldığına göre Aşer kabilesi, Yakup'un Lea'nın hizmetçisi Zilpa'dan olan iki oğlundan biri olan Aşer'den gelir (diğer oğul Gad'dır). Gad ve Aşer Yakup'un karılarından ziyade hizmetçilerinden olduğu için bu bazı uzmanlarca orijinal İsrailoğulları olmadığı anlamına gelir.[5]
Arkeolojik kanıt
[değiştir | kaynağı değiştir]Mısır dikilitaşlarında Aseru isimli bir halkın Aşer kabilesinin yaşadığı topraklarda M.Ö. 14 yüzyılda yaşadığına dair metinler bulunur.[7]
Akıbeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuzey İsrail Krallığı'nın bir parçası olan Aşer kabilesi Asurlular tarafından fethedilince tarihleri sona erdi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kitchen, Kenneth A. (2003), "On the Reliability of the Old Testament" (Grand Rapids, Michigan. William B. Eerdmans Publishing Company)(ISBN 0-8028-4960-1)
- ^ Bazı kaynaklarda Türkçeye Yuşâ olarak tercüme edilmiştir
- ^ This article incorporates text from the 1901–1906 Jewish Encyclopedia, a publication now in the public domain.
- ^ "1.Samuel 9:1-2". 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2009.
- ^ a b c Jewish Encyclopedia
- ^ "2 Samuel 2:9". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2009.
- ^ This article incorporates text from the public domain Easton's Bible Dictionary, originally published in 1897.