İçeriğe atla

524522 Zoozve

Vikipedi, özgür ansiklopedi
524522 Zoozve
1600'den 2500'ye kadar Zoozve'nin yörüngesinin animasyonu- Güneş ve Venüs'e göre
  •        Güneş ·        Merkür ·        Venüs ·        Dünya ·        524522 Zoozve
Keşif[1]
KeşfedenLONEOS
Keşif yeriAnderson Mesa İst.
Keşif tarihi11 Kasım 2002
Adlandırmalar
MPC belirtmesi(524522) 2002 VE68
Alternatif adlandırma
2002 VE68
Yörünge özellikleri[2]
Dönem 13 Eylül 2023 (JD 2460200,5)
Belirsizlik parametresi 0
Gözlem yayı20,87 y (7.622 g)
Günöte1,0204 AU
Günberi0,4268 AU
0,7336 AU
Dış merkezlik0,4101
224,8 gün
127,51 °
1° 36d 3.96s / gün
Eğiklik9,0364°
231,47°
355,40°
Dünya MOID0,0255 AU (10.44 LD)
Fiziksel özellikler
Ortalama çap
236 m (hesaplanan)[4]
13,50±0,01 sa[4][3]
0,20 (varsayılan)[4]
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

524522 Zoozve (geçici adlandırması: 2002 VE68) Venüs'ün geçici yarı uydusu olan ve yaklaşık yarım kilometre çapındaki bir asteroittir.[5] 2002 yılında keşfedildiğinde, Güneş Sistemindeki büyük bir cismin yörüngesinde yarı uydu olarak bulunan ilk nesne olmuştur. Güneş etrafında Venüs tarafından izlenen yörüngenin neredeyse aynısını izler. Venüs ile birlikte dönen bir referans çerçevesinden bakıldığında Güneş çevresinde dönüyor olmasına rağmen bir Venüs yılı süresince Venüs'ün çevresinde dönüyormuş gibi görünür.[6]

Keşfi, yörüngesi ve fiziksel özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Cismin 2023'ten 2025'e kadar geçecek sürede izleyeceği yörüngesinin bir animasyonu - Cisim Venüs'ün yörünge periyodu ile ile eş zamanlı hareket ediyor.
  Güneş ·   Merkür ·   Venüs ·   Dünya ·   524522 Zoozve

Zoozve 11 Kasım 2002 tarihinde Lowell Gözlemevinde Brian A. Skiff tarafından keşfedilmiştir.[7][8] Mart 2023 itibarıyla 7622 günlük gözlem yayı kapsamında birçok kez teleskopla gözlemlenmiş ve beş kez de Doppler gözlem hedefi olmuş olması nedenleriyle yörüngesi kesin olarak belirlenmiştir. Venüs'ünkine oldukça benzer olan yarı büyük eksen 0,7336 AU değeri bulunmakla birlikte 0,4101 ölçüsündeki dışmerkezliliği Venüs'e oranla bir miktar daha geniş olup, 9°'lik bir yörünge eğikliğine sahiptir. Zoozve'nin 0,25 değerinde ölçülen albedosu da göz önüne alındığında, spektrumu onun bir X tipi asteroit olduğunu işaret etmektedir.[9] Cismin çapı bu değerlere göre 236 metre olarak hesaplanmaktadır. Dönme süresi 13,5 saat ve güçlendirilmiş 0,9 mag değerindeki ışık eğrisi kontakt ikili olma ihtimali de dahil ince uzun bir şekli olduğunu göstermektedir.[9]

Yarı uydu dinamik hali ve yörüngesel evrimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ters yönlü veya yarı uyduların var olabileceği ilk olarak 1913 yılında J. Jackson tarafından ortaya atılmış[10] ancak 90 yıl boyunca hiçbirisi keşfedilememiştir.[6] Zoozve 2002 yılında keşfi gerçekleştirilen ilk yarı uydudur fakat kabul edilmesi de belirli bir süreyi gerektirmiştir. Cismin keşfinin ardından iki yıl sonra 2004 yılında, Seppo Mikkola, Ramon Brasser, Paul A. Wiegert ve Kimmo Innanen tarafından bir yarı uydu olarak tanımlanmıştır. Venüs ile birlikte dönmekte olan farazi bir referans çerçevesinden bakıldığında, bir Venüs yılı boyunca gezegenin çevresinde dönüyormuş gibi görünmektedir. Ancak, cisim Venüs'ün yörüngesinde değil, esasında diğer olağan asteroitler gibi Güneş çevresinde hareket etmektedir. Bir Venüs eş yörüngelisi olmasının yanında, hem bir Aten asteroidi, hem bir Merkür geçişli hem de bir Dünya geçişli olarak sınıflandırılır. Merkür, Venüs ve Dünya ile yörüngesel rezonans göstermektedir.[11][12] Yalnızca son yedi bin yıldır Venüs ile eş yörüngesel hareket içindeymiş gibi görünmekte olup, önümüzdeki beş yüz yıllık dönemde yörünge dışına fırlayacağı öngörülmektedir.[6] Bu süre içinde Venüs'e olan mesafesi 0,2 astronomik birim (30.000.000 km; 19.000.000 mi)'den daha uzak dolayında kalmaya devam edecektir.

Tehlikeli olabilecek cisim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya'ya oransal olarak 0,05 AU mesafeye sıklıkla yaklaşması nedeniyle Küçük Gezegen Merkezi tarafından tehlikeli olabilecek cisimler kategorisine dahil edilmiştir. Dünya ile yaptığı 8:13 rezonans kapsamında periyodik olarak sekiz yılda bir gezegenimize 0,04 AU mesafeye kadar yaklaşmaktadır[11] ki bu yakın yaklaşmaların birini gerçekleştirdiği 2002 yılında keşfedilmiştir. 7 Kasım 2010 tarihinde, 15 mutlak büyüklük değeri göstererek Dünya'ya 0,035 AU (13,6 Ay mesafesi) mesafeye kadar yaklaşmıştır. Daha sonraki Dünya yakın geçişi ise 0,038 AU (5.700.000 km; 3.500.000 mi) mesafede olmak üzere 4 Kasım 2018 tarihinde gözlenmiştir.[13]Bilgisayar simülasyonlarına göre önümüzdeki on bin yılda Dünya ile aktif olarak bir çarpışma yaşaması beklenmemekle birlikte potansiyel olarak Dünya'nın Hill küresi içine kadar olan 0,002 AU mesafeye kadar tehlike arz edecek şekilde yaklaşım göstermesi olasıdır.[11]

Numaralandırma ve isimlendirme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu küçük gezegen, Küçük Gezegen Merkezi tarafından 18 Mayıs 2019 tarihinde numaralandırılmıştır. (M.P.C. 114620)[14]

26 Ocak 2024'te Radiolab adlı podcast yayınında, yardımcı sunucu olan Latif Nasser'in çocuğunun güneş sistemi posterinde ilk kez fark ettiği ve sanatçı Alex Foster'ın asteroidin geçici adı olan "2002VE "yi yanlış okuyarak "ZOOZVE" olarak adlandırdığı asteroidle ilgili bir bölüm yayınlandı.[15] Bu durum Nasser adına Uluslararası Astronomi Birliği'nin Küçük Cisimler İsimlendirme Çalışma Grubu'na (WGSBN) "Zoozve" isminin önerilmesine yol açtı.[16] Bu isim WGSBN tarafından 5 Şubat 2024 tarihinde onaylanmış ve ilan edilmiştir.[17]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "2002 VE68". Minor Planet Center. 5 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  2. ^ a b "JPL Small-Body Database Browser: (2002 VE68)" (2018-12-03 last obs.). Jet Propulsion Laboratory. 29 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  3. ^ a b c d e f Hicks, M.; Mayes, D.; Barajas, T. (December 2010). "Broadband photometry of 2002 VE68, a quasi-moon of Venus". The Astronomer's Telegram. 3073 (3073): 1. Bibcode:2010ATel.3073....1H. 
  4. ^ a b c d "LCDB Data for (2002+VE68)". Asteroid Lightcurve Database (LCDB). 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  5. ^ "Discovery of the first quasi-satellite of Venus". Tuorla Observatory. 17 Ağustos 2004. 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2024. 
  6. ^ a b c Mikkola, S.; Brasser, R.; Wiegert, P.; Innanen, K. (2004). "Asteroid 2002 VE68, a quasi-satellite of Venus". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 351 (3): L63-L65. Bibcode:2004MNRAS.351L..63M. doi:10.1111/j.1365-2966.2004.07994.x. 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  7. ^ "MPEC 2002-V52 : 2002 VE68". Minor Planet Electronic Circulars. Minor Planet Center. 11 Kasım 2002. 24 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024. 
  8. ^ Latif Nasser (26 Ocak 2024). "Zoozve". radiolab.org (Podcast). WNYC Studios. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  9. ^ a b "Physical characterization of 2002 VE68, a quasi-moon of Venus" (PDF). 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2012. 
  10. ^ Jackson, J. (1913). "Retrograde satellite orbits". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 74 (2): 62. Bibcode:1913MNRAS..74...62J. doi:10.1093/mnras/74.2.62. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  11. ^ a b c de la Fuente Marcos, C.; de la Fuente Marcos, R. (2012). "On the dynamical evolution of 2002 VE68". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 427 (1): 728. arXiv:1208.4444 $2. Bibcode:2012MNRAS.427..728D. doi:10.1111/j.1365-2966.2012.21936.x. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  12. ^ de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (2013). "Asteroid 2012 XE133, a transient companion to Venus". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 432 (2): 886-893. arXiv:1303.3705 $2. Bibcode:2013MNRAS.432..886D. doi:10.1093/mnras/stt454. 
  13. ^ "JPL Close-Approach Data: (2002 VE68)" (2010-12-06 last obs (arc=8 years)). 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2013. 
  14. ^ "MPC/MPO/MPS Archive". Minor Planet Center. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  15. ^ "Zoozve". Radiolab Podcasts | WNYC Studios (İngilizce). 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  16. ^ Chandler, David L. (9 Şubat 2024). "How Venus Ended Up with a Mini-Moon Named Zoozve". Sky and Telescope. 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  17. ^ "WGSBN Bulletin 4, #2" (PDF). WGSBN Bulletin. International Astronomical Union. 4 (2): 14. 5 Şubat 2024. 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2024. 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=524522_Zoozve&oldid=32460015" sayfasından alınmıştır