İçeriğe atla

2024 Azerbaycan genel seçimleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
2024 Azerbaycan genel seçimleri
Azerbaycan
← 2020 1 Eylül 2024
← önceki üyeler
Azerbaycan Millî Meclisi 7. dönem milletvekilleri listesi →
Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi'nin 125 sandalyesi için
Çoğunluk için gereken 63 sandalye
  Birinci parti İkinci parti Üçüncü parti
 
Lider İlham Aliyev Sabir Rüstemhanlı Fezail Ağamalı
Parti YAP VHP Ana Vatan Partisi
Liderlik tarihi 26 Mart 2005 3 Kasım 1992 24 Kasım 1990
Liderin bölgesi Yok Yok Yok
Son seçim 70 sandalye 3 sandalye 1 sandalye
  Dördüncü parti Beşinci parti Altıncı parti
 
Lider Elşen Musayev Kudret Hasanguliyev Fazıl Mustafa
Parti Azerbaycan Demokratik Maarifçilik Partisi Adalet, Hukuk, Demokrasi Partisi BKP
Liderlik tarihi 2004 3 Nisan 2004 2003
Liderin bölgesi 116 sayılı Gabala 36 sayılı Hatai 4. 26 sayılı Sabuncu 1.
Son seçim 1 sandalye 1 sandalye 1 sandalye
  Yedinci parti Sekizinci parti
 
Lider Asım Mollazade Tahir Kerimli
Parti DİP Vahdet Partisi
Liderlik tarihi 5 Haziran 2005 1994
Liderin bölgesi 22 sayılı Nesimi-Yasamal Yok
Son seçim 1 sandalye 1 sandalye
Önceki Meclis Başkanı

Sahibe Gafarova
YAP

Seçilen Meclis Başkanı

TBD

2024 Azerbaycan genel seçimleri, 1 Eylül 2024 tarihinde düzenlenen genel seçimlerdir.

Arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]

2020 tarihinde düzenlenmiş Azerbaycan genel seçimlerinde Merkezi Seçim Komisyonu tarafından 33 sayılı Hatai 1.; 35 sayılı Hatai 3.; 74 sayılı Lenkeran Köy ve 80 sayılı İmişli-Beylegan seçim çevresinin sonuçları iptal edilmiştir.[1] Bu seçim çevrelerinde sırasıyla Yeni Azerbaycan Partisi adayı Hüseynbala Miralamov, bağımsız aday Rauf Arifoğlu, Yeni Azerbaycan Partisi adayı Hadı Recepli ve bağımsız adayı Cengiz Ganizade seçimi 1. tamamlamıştır. Toplamda 54 seçim çevresinde 328 seçim noktasının (sandık kurulu) seçim sonuçları iptal edilmiştir.[2] Toplamda yaklaşık 1 milyon seçmenin kayıtlı olduğu seçim çevrelerinde, bölgelerinde, noktalarında sonuçlar iptal edilmiştir.

Azerbaycan Millî Meclisi 6. dönemine 121 milletvekili ile başlamıştır. 10 mart 2020 tarihinden 5 ay sonra, 4 ağustos 2020 tarihinde 106 sayılı Kebele seçim çevresinden bağımsız milletvekili seçilmiş Fettah Haydarov ölmüştür.[3]

Ayrıca 2020 Azerbaycan genel seçimlerinde sonuçları iptal edilen çevrelerin lider adaylarından Hüseynbala Miralamov 23 Nisan 2021 tarihinde yerel saatle 15.00'da Yeni Azerbaycan Partisi Yönetim Kurulu toplantısında alınan kararla Kıdemliler Şûrâsı üyeliğinden, Hatai Rayonu parti teşkilatı başkanlığından alınmış ve partiden ihraç edilmiştir. Cengiz Ganizade ise 2021 tarihinde Yeni Azerbaycan Partisi genel başkanı İlham Aliyev'e partiye katılma isteği ile ilgili mektupla başvurmuştur. Bundan sonra prosedüre uygun olarak YAP Binegedi Parti Teşkilatı Yönetim Kurulu tarafından teklif değerlendirilmiş ve 9 Şubat 2021 tarihli toplantı kararıyla Ganizade parti sıralarına kabul edilmiştir. Toplantı kararı 10 Şubat 2021 tarihinde onanmıştır.[4]

12 Aralık 2021 tarihinde Merkezî Seçim Komisyonu başkanı Mezahir Penahov yakın zamanda ara genel seçimlerin düzenleneceğini ilan etmiştir.[5]

29 Ağustos 2021 tarihinde 55 sayılı Haçmaz şehir seçim bölgesinden Yeni Azerbaycan Partisi milletvekili Eldeniz Selimov saat 1.00'da Haçmaz şehrinde kendi yeğenine ait restoranı pandemi kurallarına uymadığı için kapatma işlemi yapan polise zor kullandığı sebebiyle İçişleri Bakanlığına şikayet dilekçesi gönderilmiştir. Dilekçe bakanlık tarafından Cumhuriyet Başsavcılığına sevkedilmiş, Başsavcılık görev başındaki polise zor kullanması sebebiyle Eldeniz Selimovun milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması ile ilgili Millî Meclise duyuru göndermiştir. 2 Ağustos 2021 tarihinde olağanüstü toplantı düzenleyen Disiplin Kurulu milletvekilinin dokunulmazlığını feshedilmesi için 3 Ağustos 2021 tarihindeki olağanüstü oturuma dilekçe yollamıştır.[6] Ayrıca aynı gün Yeni Azerbaycan Partisi Haçmaz Şehir Teşkilatı Yönetim Kurulu olağanüstü toplantı düzenleyerek Eldeniz Selimov'u partiden ihraç etmiştir.[7] 3 Ağustos 2021 meclis genel oturumunda oylamayla bağımsız milletvekili Eldeniz Selimov`un dokunulmazlığı kaldırılmıştır.[8] 27 Aralık 2021 tarihinde alınan mahkeme kararıyla Eldeniz Selimov'un milletvekilliği düşürülmüştür.[9]

3 mart 2022 tarihinde 50 sayılı Gobustan-Abşeron seçim bölgesinden bağımsız milletvekili Şahin Seyidzade Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından İçerişehir Devlet Tarih-Mimarlık Kompleksi Başkanı olarak atandı.[10] 16 mart 2022 tarihinde Şahin Seyidzade Merkezî Seçim Komisyonuna milletvekilliğinden düşürülmesi için dilekçe yazdı.[11] 17 mart 2022 tarihinde düzenlenen Merkezî Seçim Komisyonu toplantısında Şahin Seyidzade'nin dilekçesi değerlendirildi ve Azerbaycan Anayasası'nın 89. maddesinin 1. hissesinin 4. fıkrasında yazılmış "Millî Meclis üyesi devlet kurumlarında görevde bulunursa milletvekilliği düşürülür." cümlesi baz alınarak Şahin Seydizade'nin milletvekilliği düşürüldü.[12]

Düzenlenecek bir sonraki ara genel seçimde Cumhuriyetçi Alternatif Partisi katılacağını belirtmiştir.[13] Ayrıca Azerbaycan Liberal Demokrat Partisi Genel Başkanı Fuad Aliyev ve Ak Partisi Genel Başkanı Tural Abbaslı da seçimlere katılmanın önemli olduğunu ve bu seçimlerde muhalefetin daha güçlü olmasının daha iyi olacağını belirtmiştir.[13] Ayrıca Cengiz Ganizade Yeni Azerbaycan Partisi tarafından adaylığı desteklenirse seçimlere katılmak istediğini belirtmiştir.[14]

2015 Azerbaycan genel seçimlerinde 35 sayılı Hatai 3. Seçim Çevresinden Azerbaycan Sosyal Demokrat Partisi adayı olarak milletvekili seçilerek koltuğu Azerbaycan Ümit Partisi Genel Başkanı İkbal Ağazade'den alan Araz Alizade 2020 Azerbaycan genel seçimlerinde sağlığı nedeniyle katılamasa da düzenlenecek ara seçimlerde aynı seçim çevresinden milletvekili adayı olabileceğini açıklamıştır.[15][16] 6 Ekim 2022 tarihinde Azerbaycan Sosyal Demokrat Partisi genel başkanı Araz Alizade ölmüştür.[17]

Sonuçları feshedilmiş 35 sayılı Hatai 3. Seçim Çevresinin bağımsız lider adayı Rauf Arifoğlu da seçimlere katılacağını ilan etmiştir.[18]

12 Aralık 2021 tarihinde Yeni Azerbaycan Partisi'ne üye olan 80 saylı İmişli-Beylegan Seçim Çevresinden eski aday Cengiz Ganizade partisinin adaylığını süreceği takdirde seçimlere katılmak istediğini belirtmiştir.[19]

13 Aralık 2021 tarihinde Ak Partisi Genel Başkanı Tural Abbaslı partisinin seçimlerin düzenleneceği tüm çevrelerde aday belirleyerek seçimlere katılacağını açıklamıştır.[20]

16 Şubat 2022 tarihinde Cumhuriyetçi Alternatif Partisi Genel Başkanı İlgar Mammadov kendisinin ara seçimlere katılmayacağını ama, partisinin seçimlere tüm seçim bölgelerinden katılacağını hedeflediğini açıkladığı videoyu resmî Facebook sayfasında paylaşmıştır.[21]

Seçim Kanununun 176.4. maddesine esasen milletvekili sandalyesinin boşalmasından sonra 1 ay içinde seçim kararı alınmalıdır.

Seçim Kanunun 172. maddesine esasen Çevre Seçim Komisyonu ve ya Merkezî Seçim Komisyonu tarafından sonuçları iptal edilen seçim çevrelerinin sonuçları Anayasa Mahkemesi tarafından da onaylanmazsa tekrar seçimler düzenlenmelidir. Bunun için özel bir zaman aralığı belirlenmemiştir.

Ayrıca eski Azerbaycan Halk Cephesi Partisi milletvekili, vekil Alimammad Nuriyev açıklamasında Seçim Kanunu'nun 7.1 maddesine göre ülke arazisinin %25'ten fazlasında OHAL ilan edildiği takdirde seçimlerin düzenlenmesinin yasaklandığı, sadece OHAL kararının kaldırılmasından 3 ay sonra seçimlerin düzenlenebileceğini söylemiştir. 2020 Dağlık Karabağ Savaşı nedeniyle Azerbaycan'da 28 Eylül 2020 tarihinde ilan edilen OHAL 12 Aralık 2020 tarihinde kaldırılmış, dolayısıyla seçim için en erken zaman Mart 2021 olarak belirlenmişti. Bütün bunlara rağmen COVID-19 pandemisi nedeniyle seçimler düzenlenememiştir.[22]

Erken genel seçim kararı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Adaylar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  3. ^ "Deputat Fəttah Heydərov vəfat etdi". marja.az (Azerice). 15 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  4. ^ Azvision, Xəbərlər, Son xəbərlər, Xeberler, Son xeberler. "Çingiz Qənizadə YAP-a üzv oldu". azvision.az (Azerice). 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  5. ^ "Milli Məclisin boş qalan deputat yerlərinə seçkilər keçiriləcək". Report İnformasiya Agentliyi (Azerice). 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  6. ^ "Eldəniz Səlimov YAP-dan çıxarılıb". Azadlıq Radiosu (Azerice). 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2021. 
  7. ^ "Deputat Eldəniz Səlimov YAP-dan çıxarılıb". Report İnformasiya Agentliyi (Azerice). 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2021. 
  8. ^ "Eldəniz Səlimov həbs olundu". Azadlıq Radiosu (Azerice). 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021. 
  9. ^ "Eldəniz Səlimovun deputat səlahiyyətlərinə xitam verilib - EKSKLÜZİV". Report İnformasiya Agentliyi (Azerice). 27 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2021. 
  10. ^ "Ş.K.Seyidzadənin "İçərişəhər" Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin İdarə Heyətinin sədri təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı » Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi". president.az (Azerice). 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  11. ^ mia.az. "Vəzifəyə təyin olunan deputat mandatı ilə bağlı MSK-ya müraciət etdi". mia.az (Azerice). 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  12. ^ "MSK Şahin Seyidzadənin deputat səlahiyyətlərinə xitam verib - YENİLƏNİB-2". Report İnformasiya Agentliyi (Azerice). 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  13. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". musavat.com. 15 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". musavat.com. 15 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  15. ^ Bakupost.az. "35-ci dairədə vəziyyət gərginləşir: Araz Əlizadə təkrar seçkiyə qatılacaq". www.bakupost.az (Azerice). 15 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  16. ^ "Araz Əlizadə təkrar seçkidə iştirak etmək istəyir". Xeberle.com (İngilizce). 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  17. ^ "Araz Əlizadə vəfat etdi". Qafqazinfo (Azerice). 6 Ekim 2022. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  18. ^ "Rauf Arifoğlu təkrar seçkilərə qatılacaq?- Özü AÇIQLADI Bu gün, 18:32". Teref.az (İngilizce). 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  19. ^ ""YAP icazə versə, təkrar seçkilərə qatılacam" - SABİQ DEPUTAT". modern.az. 13 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2021. 
  20. ^ "Milli Məclisdə boş qalan yerlərə SEÇKİ: "Bu, çoxdan keçirilməli idi"". Yenicag.Az (Azerice). 13 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2021. 
  21. ^ "İlqar Məmmədov deputat olacaq?". qaynarinfo.az (Azerice). 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  22. ^ "Pandemiyadan sonra ilk seçkilər - GECİKMƏNİN SƏBƏBLƏRİ". modern.az. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2024_Azerbaycan_genel_seçimleri&oldid=34494319" sayfasından alınmıştır