1996 Türk F-16 uçağının düşürülmesi
.jpg) Düşürülen uçağa benzer bir Türk Hava Kuvvetleri F-16D Block 40J | |
| Özet | |
|---|---|
| Tarih | 8 Ekim 1996 |
| Olay türü | İt dalaşı sonucunda uçak düşürme |
| Bölge | Ege Denizi |
| Hava taşıtı | |
| Mürettebat | 2 |
| Yaralı sayısı | 1 |
| Ölü sayısı | 1 |
| Kurtulanlar | 1 |
| Hava taşıtı modeli | F-16D Block 40J |
| İşletmeci | Türk Hava Kuvvetleri |
| Seri numarası | 91-0023 |
8 Ekim 1996'de Türk Hava Kuvvetleri'ne ait bir General Dynamics F-16 Fighting Falcon, Ege Denizi üzerinde bir Yunanistan Hava Kuvvetleri'ne ait bir Dassault Mirage 2000 ile girdiği bir it dalaşı sonucunda havadan havaya füze ile vurularak düşürüldü. Olay sonucunda F-16'da bulunan iki pilottan biri öldü.
Arkaplan
[değiştir | kaynağı değiştir]Kardak Krizi nedeniyle Türkiye-Yunanistan ilişkileri gergindi.[1]
Uçak
[değiştir | kaynağı değiştir]Düşürülen uçak Türk Hava Kuvvetleri'ne ait bir F-16D Block 40J idi (seri numarası: 91-0023). Peace Onyx I programıyla Amerika Birleşik Devletleri tarafından satılan uçak ilk uçuşunu 1992'de yapmıştı ve Türk Hava Kuvvetleri 192. filoda görev alıyordu.[2][3]
Düşüren uçak Yunanistan Hava Kuvvetleri'ne ait bir Mirage 2000EG idi ve Tanagra Hava Üssü konuşlu olarak Yunanistan Hava Kuvvetleri 331. filoda görev alıyordu.[4]
Olay
[değiştir | kaynağı değiştir]8 Ekim 1996 günü iki Türk F-16 uçağı Balıkesir Merkez Havalimanı'ndan rutin bir eğitim uçuşu için kalkış yaptı. Bu sırada dört Türk McDonnell Douglas F-4E Phantom II uçağı Akhisar Hava Üssü'nden kalkış yapmış ve Ege Denizi üzerinde eğitim uçuşu düzenliyordu. Bu sırada Tanagra Hava Üssü'nden kalkış yapan iki Yunan Mirage-2000EG uçağı, Türk F-4 uçaklarını taciz etmeye başladı. Bunun ardından F-16'lar bölgeye yönlendirildi ve Ege Denizi'nde üzerinde bir it dalaşına girdiler. Türkiye saati ile 14.45'te Ege Denizi üzerinde, uluslararası hava sahasında ve Sakız Adası'nın 15 mi (24 km) güneybatısında it dalaşına giren iki F-16'dan biri yanarak düşmeye başladı. Öğretmen Pilot Yüzbaşı Nail Erdoğan uçağın düşmesiyle öldü, diğer pilot Yarbay Osman Çiçekli ise fırlatma koltuğu sayesinde sağ kaldı.[1][3][5]
Olaydan bir saat sonra Çiçekli, Yunanistan Deniz Kuvvetleri tarafından kurtarıldı ve Sakız Adası'nda tedavi edildi. Çiçekli'nin kaburgası ile ayak bileği kırılmıştı ve vücudunda yanık olmuştu.[3][5]
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Yunan Krama dergisi olayın bir kaza olmadığını, Türk F-16'sının bir bir Yunan Mirage 2000 tarafından R.550 Magic havadan havaya füze ile düşürüldüğünü yazdı. Ancak olay tarihini Nisan 1996, olay yerini ise Sisam Adası civarı olarak belirtmişti. Uçağın füzeyle düşürülmesi yazısı, o zamana kadar yapılan açıklamalara tersti.[6] Derginin bu yazısı Türkiye basınında yer aldı ve bunun ardından olayın yaşandığı tarihte hava kuvvetleri komutanlığı yapan Ahmet Çörekçi düşen F-16'nın Yunan Yunan Mirage 2000 tarafından düşürüldüğünü doğruladı ve üssüne geri dönen Yunan uçağındaki füzelerden birinin eksik olduğunu söyledi.[7]
Uçağın kesin düşme nedeni Türk Hava Kuvvetleri tarafından asla açıklanmadı ve kayıtlara "it dalaşı" ve "kaza" olarak kaydedildi.[8]
2018'de olay sonucu ölen Nail Erdoğan anısına Balıkesir Büyükşehir Belediyesi tarafından Avlu Balıkesir adlı parka bir heykeli yapıldı.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Biz de düşürürdük". Hürriyet. 22 Mayıs 2003. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ "Airframe Details for F-16 #91-0023". F-16.net. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ a b c "İşte Türkiye'deki tüm F-16 kazaları…". Kokpit.aero. 13 Mayıs 2013. 17 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2018.
- ^ "Ege'nin İki Yakası". Defence Turkey. Kasım 2020. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ a b Berberakis, Taki (10 Ekim 1996). "Savaş oyununda "Şahin" düştü". Milliyet. s. 20.
- ^ Kırbaki, Yorgo (16 Mayıs 2003). "Türk F-16'sını füzeyle vurduk". Milliyet. s. 20.
- ^ Şık, Barkın (13 Mayıs 2003). "Evet, uçağımızı Yunanlılar düşürdü". Milliyet.
- ^ Şen, Banu (16 Mayıs 2016). "Yunan pilota iki müebbet istiyoruz". Hürriyet. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ "Balıkesir'de Şehit Pilot Nail Erdoğan anısına yaptırılan heykel açıldı". Hürriyet. Demirören Haber Ajansı. 9 Ekim 2018. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.