İçeriğe atla

Şaporal

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Santa Barbara, California yakınlarındaki Santa Ynez Dağları'ndaki Şaporal

Şaporal (/ˌʃæpəˈræl, ˌæp-/ SHAP-ə-RAL-,_-CHAP),[1] öncelikle ABD'nin Kaliforniya eyaletinde, güney Oregon'da ve Meksika'daki Baja California Yarımadası'nın kuzey kesiminde bulunan bir çalılık bitki topluluğu ve coğrafi özelliktir. Akdeniz iklimi (ılıman yağışlı kışlar ve sıcak kuru yazlar) ve seyrek, yüksek yoğunluklu taç yangınları ile şekillenir. Şaporal, şaporal biyomu içinde genellikle daha kuru, güneye bakan yamaçlarda bulunan yumuşak yapraklı, kuraklığa bağlı, yaprak döken, kıyı adaçayı çalılık topluluğunun aksine, sert sklerofilli yaprak dökmeyen yapraklara sahip yaz kuraklığına dayanıklı bitkiler içerir. Orta Arizona, batı Teksas ve orta Meksika'nın dağ zincirlerinin (mexical) doğu tarafı boyunca, diğer şaporal oluşumlarının Akdeniz ikliminin aksine yaz yağmurlarına sahip, yakından ilişkili diğer üç şaporal çalılık sistemi meydana gelir. Şaporal, Kaliforniya'nın yabani bitki örtüsünün %9'unu oluşturur ve bitki türlerinin %20'sini içerir.[2] Adı İspanyolca chaparro kelimesinden gelir ve "bodur meşenin yeri" anlamına gelir.

  1. ^ "chaparral". Dictionary.com Unabridged. Random House. 
  2. ^ Parker, V. T. (2016). Mooney, H.; Zavaleta, E. (Ed.). "Chaparral". Ecosystems of California. Oakland, CA: University of California Press: 479-507. 
  • Haidinger, T.L., and J.E. Keeley. 1993. Role of high fire frequency in destruction of mixed chaparral. Madrono 40: 141–147.
  • Halsey, R.W. 2008. Fire, Chaparral, and Survival in Southern California. Second Edition. Sunbelt Publications, San Diego, CA. 232 p.
  • Hanes, T. L. 1971. Succession after fire in the chaparral of southern California. Ecol. Monographs 41: 27–52.
  • Hubbard, R.F. 1986. Stand age and growth dynamics in chamise chaparral. Master's thesis, San Diego State University, San Diego, California.
  • Keeley, J. E., C. J. Fotheringham, and M. Morais. 1999. Reexamining fire suppression impacts on brushland fire regimes. Science 284:1829–1832.
  • Keeley, J.E. 1995. Future of California floristics and systematics: wildfire threats to the California flora. Madrono 42: 175–179.
  • Keeley, J.E., A. H. Pfaff, and H.D. Stafford. 2005. Fire suppression impacts on postfire recovery of Sierra Nevada chaparral shrublands. International Journal of Wildland Fire 14: 255–265.
  • Larigauderie, A., T.W. Hubbard, and J. Kummerow. 1990. Growth dynamics of two chaparral shrub species with time after fire. Madrono 37: 225–236.
  • Minnich, R. A. 1983. Fire mosaics in southern California and northern Baja California. Science 219:1287–1294.
  • Moritz, M.A., J.E. Keeley, E.A. Johnson, and A.A. Schaffner. 2004. Testing a basic assumption of shrubland fire management: How important is fuel age? Frontiers in Ecology and the Environment 2:67–72.
  • Pratt, R. B., A. L. Jacobsen, A. R. Ramirez, A. M. Helms, C. A. Traugh, M. F. Tobin, M. S. Heffner, and S. D. Davis. 2013. Mortality of resprouting chaparral shrubs after a fire and during a record drought: physiological mechanisms and demographic consequences. Global Change Biology 20:893–907.
  • Syphard, A. D., V. C. Radeloff, J. E. Keeley, T. J. Hawbaker, M. K. Clayton, S. I. Stewart, and R. B. Hammer. 2007. Human influence on California fire regimes. Ecological Applications 17:1388–1402.
  • Vale, T. R. 2002. Fire, Native Peoples, and the Natural Landscape. Island Press, Washington, DC, USA.
  • Venturas, M. D., E. D. MacKinnon, H. L. Dario, A. L. Jacobsen, R. B. Pratt, and S. D. Davis. 2016. Chaparral shrub hydraulic traits, size, and life history types relate to species mortality during California's historic drought of 2014. PLoS ONE 11(7): p.e0159145.
  • Zedler, P. H. 1995. Fire frequency in southern California shrublands: biological effects and management options, pp. 101–112 in J.E. Keeley and T. Scott (eds.), Brushfires in California wildlands: ecology and resource management. International Association of Wildland Fire, Fairfield, Wash.
  • Biology: Exploring Life. Boston, Massachusetts: Pearson Prentice Hall. 2006. ISBN 0-13-250882-6. 2 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2023. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]