İçeriğe atla

Şahmar Alekberov

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Şahmar Alekberov
Bakü'deki Şahmar Alakbarov'un mezarı
Doğum23 Ağustos 1943
Gence, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği
Ölüm12 Ağustos 1992
Bakü, Azerbaycan
Ölüm sebebiDil kanseri[1]
VatandaşlıkSovyetler Birliği
Azerbaycan
EğitimAzerbaycan Devlet Tiyatro Enstitüsü Drama ve Sinema Oyunculuğu Fakültesi[2]
MeslekOyuncu, Rejisör, Senarist
EvlilikKamila Alakbarova
Çocuk(lar)İzulat Alakbarova
Laman Alakbarova[3]

Şahmar Zülfügar oğlu Alekbarov (23 Ağustos 1943, Kirovabad - 12 Ağustos 1992, Bakü) — Azerbaycanlı aktör, senarist, seslendirme sanatçısı,[4] yönetmen, Azerbaycan SSC Halk Sanatçısı (1989), Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi (1978'den).[5]

Tiyatroda ilk kez William Shakespeare’in "Lope de Vega" oyununda sahne almıştır. "Ustalar" oyunundaki başarısından sonra geniş bir izleyici kitlesinin beğenisini kazanmıştır. Sahnedeki ilk rolü "Dağlarda Döyüş" filmiyle başlamıştır. Son filmi "Yük" olmuştur. Filmin galasını göremese de, film Şahmar Alekberov’un senaryosu üzerine çekilmiştir. Film, Bakü milyarderi Ağa Musa Nağıyev’i konu alıyordu. Çekilen film Berlin Film Festivali’nde gösterilmiştir.[6] "Azerbaycanfilm" stüdyosunda oyuncu ve yönetmen olarak çalışmıştır. Eğitimini tamamladıktan sonra üniversitede öğretim asistanı olarak tutulmuştur. Şahmar Alekberov, radyo ve televizyon alanında da aktif olmuştur. Radyodaki ilk çıkışı "Ulduz" programının sunucusu olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca birçok televizyon oyununda akılda kalıcı karakterler yaratmıştır. "Molla Nasreddin" radyo programının sunuculuğunu yapmıştır. Birçok filmin dublajında yer almıştır.[2] Yakınları Şahmar Alekberov'u "Canlı trio" olarak adlandırırdı.[7]

Şahmar Alekberov, 23 Ağustos 1943 tarihinde Gence'de doğdu.[1] Babası aslen Cebrayıllı olan Zülfügar bey, annesi ise kökleri Tiflis’e bağlı olan İzulet hanımdır. Şahmar 9 yaşındayken ailesi Gence'den Bakü'ye taşındı. Ortaokulu 15 yaşında bitirdi.[1][8] Evde, belgelerini Devlet Üniversitesi'nin Şarkiyat Fakültesi’ne vereceğini söyler, ancak bilindiği gibi bunu yapmaz ve annesi İzulet hanım buna çok sinirlenir. Çünkü İzulet Alekberova, Azerbaycan'da açılan ilk pedagoji teknik okullarından mezun olanlardan biriydi ve oğlunun sahnede olmasını istemiyordu.[9]

Eşi tiyatro eleştirmeni Kamila Alakbarova'ydı. Kamila Alekberov'dan iki ikiz kızı vardı: İzulet ve Leman. Evli olan ikiz kızlar İzulet ve Leman Alekberova uzun zamandır yurt dışında yaşıyorlar.[3] İzulet hanımın eşi Fuad İskenderov, Azerbaycan'ın Belçika Krallığı'ndaki olağanüstü ve tam yetkili büyükelçisi ve aynı zamanda Azerbaycan’ın Avrupa Birliği nezdindeki temsilciliğinin başkanıdır.[3]

Sadece 50 yıl yaşadı. Ama bu süre zarfında yarattığı karakterler ve oynadığı filmler oldukça fazlaydı. Tiyatro Enstitüsü'nün oyunculuk fakültesinde Rza Tehmasb'ın sınıfında eğitim aldı. 1964 yılında Azerbaycan Güzel Sanatlar Enstitüsü'nden mezun oldu. Henüz üçüncü sınıfta iken Azerbaycan Devlet Akademik Millî Dram Tiyatrosu'na işe alındı. Bundan sonra ünlü sanatçı Adil İskenderov onu sinema stüdyosunun bünyesinde kurduğu "sinema oyunculuğu" stüdyosuna davet etti.[10]

İlk oyunculuk kariyeri "Dağlarda Döyüş" filmiyle başladı. Güzel Sanatlar Enstitüsü’nü yeni bitirmiş olsa da, sinemaya duyduğu büyük ilgi onu stüdyoya getirmişti. Ayrıca bu enstitüde Rıza Tehmasb'ın sınıfında eğitim almıştı. Bu da demekti ki, Şahmar Alekberov artık olgun bir oyuncuydu ve "Dağlarda Döyüş" filmindeki ilk rolünde bu açıkça görülüyordu. 1967 yılında bu filme yönetmen Kamil Rüstembeyov imza atmıştı.[11] Merhum yazar-gazeteci Ahmedağa Kurbanov, kendi yazdığı "Dikenli Teller" adlı romanından senaryoyu yazmıştı. Şahmar Alekberov’un canlandırdığı karakter ise sınır birliklerinde görev yapan sıradan bir askerdi.[1] Filmin ilginç bir macera konusu vardı. Sınırı geçen bir adamın izini süren Ferruh, büyük zorlukların ardından onu yakalar ve adamın, bir zamanlar savaş döneminde vatandan kaçmış olan babası olduğunu öğrenir. İlk rol, ilk zorluk, ilk sınav. Bunların hepsi Şahmar'ın hayatında başarıyla sonuçlanmıştı ve canlandırdığı Ferruh karakterinin tüm özellikleri oyunculuk yeteneği sayesinde adeta bir ressam hassasiyetiyle yaratılmıştı. Evet, sınır askeri karakteriyle onun yaratıcılık alanındaki sınırı başladı. Ve bu sınır, onun yönetmen olarak tamamladığı "Gazelhan" filmine kadar uzun ve zorlu bir yol oldu.[12]

Şahmar Alekberov'un yaratıcılık biyografisinde öyle filmler var ki, onlar milli manevi değerlerimizin en kıymetli örnekleri arasındadır. Bunun sebebi, bu filmlerin milli-manevi değerlerimize dayanarak tarihimizin belirli bir döneminin gerçek atmosferini canlı bir şekilde yansıtmasıdır. Şahmar Alekberov'un yaratıcılığında Mezahir'in kendine özgü bir yeri vardır.[13] "Ben ki, güzel değildim" filminin kahramanı, sade ve samimi genç Mezahir’in karakteri adeta Şahmar Alekberov'un karakterine biçilmişti.[14] Aktör, hiçbir doğaçlamaya yer vermeden bu sade şoförün tüm iç dünyasını ve çevresindekilere olan tutumunu çok canlı detaylarla izleyicilere aktarıyor. Savaşın zorlu günlerinde uzak bir dağ köyünde yaşanan olayları yansıtan bu lirik-dramatik filmin kahramanları arasında, iyimser karakteriyle dikkat çeken Mezahir'in ayrı bir yeri vardır. Mezahir sinemamızda yeni bir karakterdi.[15] Bu şoför oğlanın iyimser ruhu, filmin trajik yükünü bir hayli hafifletiyor. O, her zaman gülüyor, şaka yapıyor, sanki insanların kalbine yerleşmiş savaş acılarını hafifletmek istiyor. Mezahir'in sevgisinde de bir samimiyet var. Filmin yönetmenliğini Tofig Taghizade üstlenmişti. Genel olarak, Şahmar Alekberov, Tofig Taghizade'nin filmlerinde çok az rol almıştır. "Altın Kaz" ve bir de "Ben ki, güzel değildim". Her ikisinde de çok ilginç karakterler yaratmıştır.[16][17]

Yönetmen olarak

[değiştir | kaynağı değiştir]

Serbest film çekme arzusu onu rahat bırakmıyordu. Biraz da hastalanmıştı. Sağlık sorunları oyuncu olarak çalışmasına izin vermedi. Böylece, yönetmen olarak çalışmaya karar verdi ve ilk kez Gülbeniz Azimzade ile birlikte "İmtahan" filmini çekti. Bu toplumsal temalı filmde Şahmar Alekberov büyük bir hevesle çalışmıştı. Her şey ona tanıdıktı. Kamera, kameramanlık, dekorların kurulması ve aktör performansları zaten onun mesleğiydi. Ancak bir huzursuzluğu vardı. Senaryoyu Anar, kendi "Şehrin Yaz Günleri" adlı hikâyesi temelinde yazmıştı. Ancak, Gülbeniz Azimzade ile o kadar rahat çalışıyordu ki, sanki yıllardır yönetmenlik yapıyordu. Film vizyona girdiğinde tüm endişeler sona erdi. Hem senarist, hem Gülbeniz Azimzade, hem de izleyiciler filmden memnun kalmışlardı. Şahmar Alekberov'un da buna ihtiyacı vardı.

Daha sonra Elçin'in kendi "Tavuğun Canlı Kalması" adlı hikâyesi temelinde senaryosunu yazdığı "Sahilsiz Gece"yi çekti. Bu ise 1989 yılıydı. O dönemde Şahmar Alekberov korkunç bir hastalıkla mücadele ediyordu, ancak yine de çalışıyordu. Sanki acele ediyordu. Filmi çok kısa sürede çekti. Fakat film hazır olduğunda büyük bir tartışma yarattı. Nedeni ise savaş döneminde kadınların hayatındaki bazı anların gösterilmesiydi. Stüdyonun önünde toplanan kadınlar protesto yapıyor ve filmi iptal ettirmek istiyorlardı. Bu film vizyona girdiği günden itibaren büyük tartışmalara yol açtı. "Azerbaycan kadınının koruyucusu" olarak kendini gören bazı kişiler Şahmar Alekberov'un filmine ağır eleştiriler yöneltti. "Sahilsiz Gece" sadece birkaç kez gösterildikten sonra kalıcı olarak ekranlardan kaldırıldı. Ona karşı tutum bugün bile net değildir. Şahmar Alekberov'un yakın dostu ve sınıf arkadaşı Tariyel Kasımov film hakkında şöyle demişti:[18]

"Benim rolüm Elçin'in senaryosunda değildi. Rahmetli Şahmar Alekberov bunu senaryoya kendisi ekledi. Filme katılırsam Riga'yı göreceğimi söyledi. Sahnem Riga'da çekildi. O dönemde merhum Şahmar çok hasta ve acı çekiyordu. Ama çok güzel bir film yapıldı. Sovyet döneminde bu filmi çok eleştirdikleri doğru".[18]

Halk sanatçısı ve filmdeki Roza rolünü canlandıran oyuncu Nuriya Ahmadova, düşüncelerini şu şekilde açıkladı:

"Bir defasında Şahmar aradı ve dedi ki, film stüdyosuna gelme, burada kalabalık var, seni öldürürler. Meğer kadınlar film stüdyosunun bahçesinde toplanıp protesto ederek bağırıyorlarmış. Sonradan belli oldu ki, bu protestoyu düzenlemekte film stüdyosunda çalışan Ermenilerin de parmağı varmış. Aslında filmde protesto edilecek bir durum yoktu. Orada sadece kadınların savaş zamanı düştükleri ortam gösteriliyordu. Gösteriliyordu ki, savaş kadınları istemeden fahişeliğe sürüklüyor. O dönemde böyle bir konuda film çekmek gerçekten zor bir işti. Ne yazık ki, o tarz bir sinema eseri sahipsiz kaldı".[18]

Emektar sanatçı Mehriban Hanlarova:

"Film gösterildiğinde bazı tepkilere yol açtı. O dönemde Şahmar Alekperov çok hasta olmasına rağmen böyle şeylere aldırış etmiyordu. Çok profesyonel yaklaşırdı ve 'Böyle şeyler olur' diyordu. Ama benimle ilgili de 'O filmden sonra onu dövdüler' gibi şeyler söylüyorlardı. Bu tamamen yalandı. Ancak bugün bile 'Sahilsiz Gece' filminde yer aldığım için mutluyum. Çünkü Şahmar Alekperov gibi biriyle çalışmış oldum".[18]

Ama Şahmar Alakbarov onlarla öyle güzel bir dil buldu ki her şey çok kolay bitti.[19]

Filmin gerçekten çok ciddi toplumsal motifleri vardır. Evet, savaş her durumda insanlara trajediler getirir. Aileleri başsız bırakır, kaderleri mutsuz eder. Tıpkı filmin kahramanı Zibeyde gibi. Yönetmen bu karakter için Türkmenistan'dan Oğuldurdu Memmedkuliyeva'yı davet etmişti. "Sahilsiz Gece" Şahmar'ın ilk bağımsız çalışmasıydı. Her kareye özenle yaklaşıyordu. Montajda da dikkatli davranıyordu. Neyse ki her şey başarılı olmuş ve film geniş yankı uyandırmıştı. Ancak, Şahmar Alekberov gönlünce sevinemedi. Hastaydı. Çene kemiğinde cerrahi bir operasyon yapılması gerekiyordu. "Sahilsiz Gece"nin hoş izlenimleri onun ağrılı bedenine bir rahatlık getirse de, bunlar da geçici oldu.[20] Cerrahi operasyon için Almanya'ya gitmesi gerekti. İyi oldu.

Uzun zamandır kalbinde taşıdığı bir hayalini gerçekleştirmek istiyordu. Bu, ünlü gazelhan Aliağa Vahid'in sinema karakterini yaratmaktan ibaretti. Ve günlerden birinde Şahmar Alekberov, kendi senaryosu üzerine "Gazelhan"ı çekmeye başladı. Yıl 1990’dı. Hastalıklı bir halde çalışıyordu. Yine de sanki bir yere yetişmeye çalışıyordu. Başrol için genç oyuncu Loğman Kerimov’u davet etmişti. Çekimler durmaksızın devam ediyor, her şey yolundaydı. Film bittiğinde anlaşıldı ki, malzeme fazlaydı. Şahmar Alekberov filmi iki bölüm halinde çekmeye karar verdi. 1991 yılında ise film gösterime girdi. "Gazelhan", Azerbaycan şairi Aliağa Vahid'in hayatının ve yaratıcılığının çeşitli anlarını canlandırıyor. Burada Bakü köylerinin gelenek-görenekleri, 20. yüzyılın edebi ortamı çok gerçekçi bir şekilde yansıtılmıştı.[21] Ne yazık ki Şahmar Alekberov filmin gösterim sürecini göremedi. Acımasız ölüm onu sinemadan kopardı. 1992 yılında Şahmar Alekberov sonsuzluğa kavuştu. Çok hayali vardı. Bir senaryo yazmıştı. Kendisinin yönetmek istediği bir filmdi bu. Ünlü Bakü milyarderi Ağa Musa Nağıyev’e ithaf etmişti. Doğrudur, ölümünden sonra bu senaryo çekildi. Yönetmen Rövşen Almuratlı bu filmi çekti. Hem de 1995 yılında.[22]

Şahmar Alekberov'un bazı rolleri: Gazenfer ("Yedi Oğul İsterim")[23], Oğul ("İntizar"[24]), İman[25] ("Son Geçit"[26]), Arif ("Hayat bizi sınıyor")[27][28], Rizvan ("Kızıl kaz"), çocuklardan biri ("Bizim sokağın çocukları"), Azad ("Bakü'de rüzgarlar esiyor"), Katır Memmed ("Katır Memmed")[29], Feyzi ("Firengiz"), Gündüz Kerimli ("Arkadan vurulan darbe"), Cavidan ("Babek"), Nuru ("Garip adam"), Tahir ("Bekle beni"), Halik ("Gocalar, Gocalar…"), Cümşüd ("Ağustos geldiğinde"), İbrahim ("Atları eyerleyin") gibi karakterler, birbirinden farklı, karakter ve dünya görüşü açısından çeşitli insanlardır. Ancak onları birleştiren, Şahmar Alekberov'un oyunculuk yeteneği, harika oyunculuk tarzı ve sanatına olan sınırsız sevgisidir.[30]

"Yedi Oğul İsterim" filminde, Gegeni'nin "Ölme, Gazenfer dayı, ölme!" diyerek onu yaralı halde kucakladığı güzel sahnelerden biridir. Bu, çok nadir sahnelerdendir ki, hatta ölüm anında bile oyuncu izleyiciyi trajedinin içinden çekip çıkartarak gülümsemeye ulaştırır. Şahmar Alekberov bunu başarabiliyordu; bu her oyuncuya özgü bir yetenek değildi.[31]

Şahmar Alekberov da yönetmen olarak sinemada söz sahibi olmak istiyordu. Bir keresinde stüdyonun yönetmeni Adil İskenderov'a bir senaryo götürüp şöyle dedi. "Adil hocam ben film çekmek istiyorum." Adil İskandarov cevap verdi: "Ne kadar güzel bir takım elbisen var." Yaklaşıp elini elbisenin kumaşına sürterek, "Güzel bir malzeme, bana da bir tane yapalım" dedi. Bu, Şahmar Alakbarov'un yönetmenlik yapabileceği anlamına geliyor.[32]

Yedi yıl süren eziyetli bir hastalık dönemi oldu. "Firengiz" filminin çekimlerinden başlamıştı. Diş doktorunda dili yaralanmış ve çekimler sırasında üşüttüğü için ülsere dönüşmüştü. Şahmar Alekberov, karmaşık tedavi terapilerine ve hastalığının komplikasyonlarına metanetle dayanıyordu. Çok güçlü iradeye sahip bir insandı. 1992 kışında ailesi tarafından Hamburg'a götürüldü, ancak orada da bir çare bulunamadı.[33]

Bakü'ye döndüğünde Şahmar Alekberov hastaneye yatırıldı. Eşi Kamilla Alekberova ve kızları İzule ve Leman (ikiz kızları) onunla hastanede kaldılar. Uzun süren acı dolu bir dönemin ardından sinema sanatçısı, halk sanatçısı Şahmar Alekberov 12 Ağustos 1992'de, 48 yaşında dil kanserinden hayatını kaybetti.[34]

Şahmar Alekberov o kadar şefkatli, o kadar samimi bir insandı ki, onunla sohbet eden herkes memnuniyetle ondan ayrılırdı ve uzun süre bu görüşmenin hoş anılarını unutmazdı. Bu iyimserlik ona Tanrı'nın bir lütfuydu. İnsanları seviyordu ve bu sevgi onun doğasında vardı. Onun neşeli, insansever, hümanist duyguları sanatına da yansımıştı. Rolleri de tıpkı kendisine benzerdi. Hangi rolünü alırsan al, karşında duran adeta Şahmar'dı. Hasan Ebluc ve Tariyel Kasımov ile yakın arkadaş olmuştu.

Genel olarak, 20 yıllık yaratıcılığı döneminde Şahmar Alekberov çeşitli yönetmenlerle çalışmıştı. Bu yaratıcı "ittifakların" hepsi çok başarılı olmuştu. Bu konular hakkında, kendisi "Hatıralarım" adlı yazısında çok güzel açıklamalar yapmıştı. Ancak ömrü, bu yazıları kitap olarak yayınlamaya yetmedi. O yazılarda her şey vardı. Sadece Şahmar Alekberov'un hayat hikayesi değil, aynı zamanda Azerbaycan sinemasının 20 yıllık bir dönemin canlı bir belgeseliydi.

Şahmar Alekberov hakkında "Kino" gazetesinin özel bir sayısı hazırlanmıştı. 1994 yılında yayımlanan bu özel sayıda, onun hakkında birçok şey anlatılıyor ve "Yedi Oğul İsterim..." filminin oluşum süreciyle ilgili hatıraların bir kısmı da orada yayımlanmıştı. O hatıraları okudukça, Şahmar Alekberov'un bu sanatı, bu halkı, bu milleti ne kadar sevdiğini hissediyorsunuz. Belki de rollerine yansıyan o tatlılık bu sevgiden kaynaklanıyordu.[35]

17 Temmuz 2018'de Şahmar Alekberov'un 75. yıl dönümü Azerbaycan Devlet Film Fonu organizasyonuyla Müze Merkezi'nde kutlandı.[36][37]

  • "Azerbaycan SSC'nin Emektar Sanatçısı" - 23 Aralık 1976[38]
  • "Azerbaycan SSC'nin Halk Sanatçısı" fahri unvanı - 21 Mart 1989
  • En İyi Uzun Metrajlı Film Ödülü - 1991
Adı Yıl Filmin türü
1001-ci gastrol 1974 (Uzun metrajlı film) - filmi seslendiren: Yönetmen Eldar Aliyev
Ad günü 1977 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Ali (David Uplisaşvili)
Adsız su 1985 (Uzun metrajlı film) — Metni okuyan
Babek 1979 (Uzun metrajlı film) — rol: Cavidan
Bais 1985 Uzun metrajlı film
Bakü'de rüzgarlar esiyor 1974 (Uzun metrajlı film) — rol: Azad
…balık sevdası 1979 (Uzun metrajlı film) — Metni okuyan
Baş tutmayan ziyafet 1981 Uzun metrajlı film
Başdan ayağa 1973 Uzun metrajlı film
Baykuş geldiğinde... 1981 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Kamil (Vidadi Aliyev)
Bir ailelik bağ evi 1978 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Eldar (İqor Kvaşa)
Birisigün, gecəyarısı… 1981 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Mammedov (Hacımurad Yegizarov)
Pişmiş tavuğun gülmesi… 1983 Uzun metrajlı film
Bizim sokağın çocukları 1973 (Uzun metrajlı film) — rol: İbrahim
Cevapsız soru 1977 Uzun metrajlı film
Cinayetin eşiği 1985 Uzun metrajlı film
Zor soru 1979 Uzun metrajlı film
Çıkılmaz durum 1983 Uzun metrajlı film
Dağ Ormanından Geçerken… 1964 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Seyfi (Elhan Kasımov)
Dağlarda ada 1971 (Uzun metrajlı film) — Metni okuyan
Dağlarda savaş 1967 (Uzun metrajlı film) — rol: Farruh
Damğa 1984 Uzun metrajlı film
Taş dözür 1973 Uzun metrajlı film
Dede Korkut 1975 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Alp Aruz (Givi Toxadze)
İstintag 1976 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Teymur (Tofig Mirzayev)
Sahilsiz gece 1989 (Uzun metrajlı film) — Yönetmen
Tütek sesi 1975 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Cebrayıl (Mixail Volontir)
Ben ki gözel değildim 1968 (Uzun metrajlı film) — rol: Mezahir
Kanun Adına 1968 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Mehman (Bimbolat Vatayev)
Son Geçit 1971 (Uzun metrajlı film) — rol: İman
Firengiz 1975 (Uzun metrajlı film) — rol: Feyzi
İstintag devam ediyor 1966 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Selim (Fuad Poladov)
Yol hikayesi 1980 (Uzun metrajlı film) — filmi seslendiren: Teymur (Yusif Alizade)
Gazelhan 1991 (Uzun metrajlı film) — Yönetmen
Yedi Oğul İsterim 1980 (Uzun metrajlı film) — rol: Gazenfer

Şahmar Alekberov bunlar gibi birçok filmde rol aldı veya filmi seslendirmiştir.

  1. ^ a b c d "Ad günün mübarək, Şahmar Ələkbərov!". Mərkəz. 2011. s. 11. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2018. 
  2. ^ a b "«Məşhur tələbə yoldaşım» — «Şahmarın ölüm xəbərini sükan arxasında eşidəndə, qəzaya uğradım»". modern.az. 2014. s. 7. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2018. 
  3. ^ a b c "Şahmar Ələkbərovun xanımı və əkiz qızları niyə xaricdə yaşayır?". m.virtualaz.org. 12 Eylül 2013. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2018. 
  4. ^ Məhərrəmova T. Kinomuzun Şahmarı: O, yaradıcı insan kimi çərçivədə qalmaq istəmirdi //Kaspi.- 2008.- 19 avqust.- S. 11.
  5. ^ АЛЕКПЕРОВ Шахмар Зульфугар оглы 20 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Кино: Энциклопедический словарь/Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др.- М.: Сов. энциклопедия, 1987.- 640 с., 96 л. ил.
  6. ^ "Azərbaycan kinosu: var ki, yox deyil" (Azerice). jam-news.net. 15 Mart 2017. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2018. 
  7. ^ "Canlı "trio", məlahətli səs (diksiya), bənzərsiz aktyor, maraqlı rejissor" (Azerice). medeniyyet.az. 23 Ağustos 2017. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2018. 
  8. ^ "Yeddi oğullardan biri". Region Plus. 2014. s. 9. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2018. 
  9. ^ "Diş həkiminin güdazına gedən sənətkar: Şahmar Ələkbərov". lacin.info.az. 17 Mart 2015. 5 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2018. 
  10. ^ Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 13.
  11. ^ DarkSite (8 Şubat 2016). "Самый кассовый Азербайджанский фильм" (Rusça). 7 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2016. 
  12. ^ Ə. Mövsüm. "Əliağa Vahid haqqında film" //Odlar yurdu.- 1990, avqust.- № 15.- səh. 1.
  13. ^ Ələsgərov, Ə. "Səidənin taleyi" [Bayram Bayramovun "Mən ki gözəl deyildim" povestinin ekranlaşdırılması] //Kommunist.- 1969.- 8 may.
  14. ^ R. Heydər. Azərbaycan bədii ədəbiyyatı və kino sənətinin qarşılıqlı əlaqələri problemləri. Bakı, 1997, səh. 186.
  15. ^ M. Əmrahov. "Müharibə illərinin kino salnaməsi (1941–1945-ci illər)". //Təhsil, mədəniyyət, incəsənət.- 2004.- № 1.- səh. 126–129.
  16. ^ "Красавицей я не была. Знаете ли вы, что…". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2018. 
  17. ^ "Bu Azərbaycan filminin ssenaristi ölü tapıldı - "Naməlum kino"". 17 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2018. 
  18. ^ a b c d "Şahmar Ələkbərovun "Sahilsiz gecə" filminə niyə etiraz edirdilər?". Mədəniyyət (Azerice). m.modern.az. 28 Şubat 2013. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2018. 
  19. ^ Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.
  20. ^ Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 278–298; 311; 342–345.
  21. ^ ""Atamı məclislərdə içirdib bədahətən dediklərini öz adlarına çap edərmişlər"- MÜSAHİBƏ". 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2018. 
  22. ^ Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 816.
  23. ^ Azəri, L. "Yeddi oğul istərəm": 45 il əvvəl çəkilən ekran əsəri bu gün də maraqla seyr edilir: [rejissor Tofiq Tağızadənin eyniadlı filminin 50 illiyi haqqında] //Mədəniyyət.- 2015.- 7 avqust.- S.10.
  24. ^ Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 220.
  25. ^ "Abbasqulu bəyin nazıyla çox oynuyuruq aa, Kərbəlayi": "Məşhur filmlərdən məşhur sitatlar": [Kamil Rüstəmbəyovun "Axırıncı aşırım" filmi haqqında] //Azadlıq.- 2015.- 21 iyul.- S.14.
  26. ^ "2011-ci ilin yubilyar filmləri". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi. Dövlət Film Fondu. Kino-Bülleten. IV buraxılış. Bakı: Apostroff, 2011.
  27. ^ "Aydın Dadaşov. "Bizim kino". Şamil Mahmudbəyovun "Həyat bizi sınayır" filmi haqqında. 9 yanvar 2016-cı il". 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2018. 
  28. ^ Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 815.
  29. ^ "El qəhrəmanı ekranda". "Kommunist" qəzeti. 8 fevral 1975-ci il.
  30. ^ Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 300.
  31. ^ Fərhad İsrafilov: "İçimdəki "ağlamaq mexanizmini" işə saldım və…" : Azərbaycanın məşhur "Yeddi oğul istərəm" filmində Qəqəni obrazını canlandıran aktyor Fərhad İsrafilovun Milli. Az xəbər portalına müsahibəsi //Ədalət.- 2010.- 2 noyabr.- S. 8.
  32. ^ Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 180; 189–190.
  33. ^ "Məşhur aktyorun həyat yoldaşı: "Kinostudiyanın yanından keçəndə o tərəfə baxmıram"". news.day.az. 24 Haziran 2011. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2018. 
  34. ^ "Xalq Artisti Şahmar Ələkbərovun xatirəsi anılıb". 
  35. ^ Mehdizadə, İ. Yeddi oğuldan biri anıldı: ADMİU-da "Yeddi oğul istərəm" filmininin qəhrəmanlardan biri olan rejissor və aktyor Şahmar Ələkbərovun 70 illiyi ilə bağlı tədbir //525-ci qəzet.- 2012.- 27 dekabr.- S. 7.
  36. ^ Sputnik Azerbaijan (17 Temmuz 2018). "Muzey mərkəzində Şahmar Ələkbərovun xatirəsi anıldı" (Azerice). Erişim tarihi: 17 Temmuz 2018. 
  37. ^ APA TV (17 Temmuz 2018). "Şahmar Ələkbərovun 75 illik yubileyi qeyd olunub" (Azerice). Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  38. ^ Respublika kino sənəti işçilərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 23 dekabr 1976-cı il tarixli Fərmanı 5 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — anl.az saytı
  • Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 53.
  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 814.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]