Şehadet Camii
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Osmangazi, Bursa, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°11′11″K 29°03′22″D / 40.18639°K 29.05611°D |
| İnanç | İslam |
| Mimari | |
| Tamamlanma | 1365 |
Şahadet Camii veya diğer adlarıyla Kale Camii veya Saray Camii, Bursa'da Tophane semtindeki tarihî cami.
I. Murad tarafından 1365 yılında Bey Sarayı'nın karşısına yaptırılmıştır. Yapıldığında şehrin en büyük camisi idi.[1] 1855 Bursa depreminde yıkılmış ve 1890'da Vali Celaleddin Paşa tarafından dönemin zevkine uygun olarak (neorönesans ve neogotik üsluplarda) yenilenmiştir.[2] Günümüzdeki hali, aslının üçte iki oranında küçültülmüşüdür.[3]
İlk inşa edildiğinde Ulu Cami tipinde bir cami idi. I. Murad’ın Filibe’deki camisi ile aynı plan şemasına sahip olan[3] üç bölümlü ve dokuz kubbeli yapı,[4] çok direkli, çok kubbeli ilk halk camisi idi.[5] Günümüzde ana ibadet mekanı, art arda iki kubbe ile örtülüdür, bu mekân eski camiden kalmadır. Ön cephe ve yan duvarlar, 19. yüzyıldaki onarımda yenilenmiştir.
Yapıya, Bursa Kalesi içinde olduğu için "Kale Camii”, Bey Sarayı’nın karşısında olduğu için "Saray Camii" denilmiştir. Kimi kaynaklarda yapının banisi I. Murad'n 1389’da Kosova Savaşı’nda şehit olmasından sonra "Şehadet Camii" adını aldığı belirtilir.[3] Bir rivayete göre I. Murad vakit namazlarını kılmıyordu ve bu durum halkta tepkiye neden olduğundan namaz kıldığına şehadet etmesi için bu camiyi yaptırmış; bu nedenle "Şehadet Camii" denmiştir.[6]
II. Dünya Savaşı yıllarında ibadete kapanan cami, 1946'da Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu'nun talebi sonucu ibadete açıldı, basit onarımlar yaptırılıp yeniden hizmete girdi.[7]
Doğu kapısı üzerinde küçük boy nesih harflerle Arapça yazılmış mermer bir kitabe vardır. Bu kitabe, Bursa fethedildiğinde Orhan Gazi tarafından Hisar'da inşa edilmiş olan ve 1855 depreminde yıkılan mescide aittir.[5] Hisar'daki mescid günümüze gelememiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Bursa'daki 600 yıllık Şehadet camii yenileniyor". Bursadabugun.com. 11 Ağustos 2015. 21 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2024.
- ^ Tanman, Baha. "Bursa'da Osmanlı Mimarisi:Camiler, Mescitler, Medreseler ve Türbeler" (PDF). 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ocak 2024.
- ^ a b c "Şehadet Cami". Bursa Turizm Portalı | GotoBursa. 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2024.
- ^ "Bursa Şehadet Camii". Mustafacambaz.com. 4 Eylül 2009. 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2024.
- ^ a b "Türkiye'de Vakıf Abideler ve Eski Eserler III (Bursa İl Merkezi)" (PDF). Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları. 1983. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ocak 2024.
- ^ Gülgen, Hicabi (2021). "Bursa Şehadet Camii". 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2024.
- ^ Keskin, Duygu (2015). "Türkiye'de yerel sivil tolum kuruluşlarının mimari korumaya katkıları: Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu ve restorasyon faaliyetleri". İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi. 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2024.