Şablon:GM/2020-07-15
Kırım Savaşı 4 Ekim 1853-30 Mart 1856 tarihleri arasındaki Osmanlı-Rus savaşıdır. Birleşik Krallık, Fransa ve Piyemonte-Sardinya'nın Osmanlı tarafında savaşa dâhil olmasıyla savaş, Avrupalı devletlerin Rusya'yı Avrupa ve Akdeniz dışında tutmak amacıyla verdiği bir savaş halini almıştır. Savaş, müttefik güçlerinin zaferiyle sonuçlanmıştır.
Rusya, 1853 yılından itibaren Kavalalı Mehmet Ali Paşa bunalımı sırasında takip ettiği zayıf bir Osmanlı Devleti üzerinde etki alanı kurma politikasını bırakarak, bu devleti yıkma politikası takip etmeye başladı. Bunu gerçekleştirebilmek için de kutsal yerler sorununu kullandı. Osmanlı Devleti, Hristiyanlarca kutsal sayılan Kudüs ve çevresinde Katolik ve Ortodoks cemaatlerine çeşitli ayrıcalıklar tanımıştı. 1853 yılına gelindiğinde ayrıcalıklar konusunda Rusya ile Katolikliğin dünya çapında savunuculuğunu yapan Fransa çatışmaya başladılar. Bu durumu bahane eden ve asıl amacı "Hasta adam" gözüyle baktığı Osmanlı Devleti'ne ve onun bekasına son vermek isteyen Rusya, Birleşik Krallık'a mirasın paylaşılması teklifinde bulundu. Ancak, çıkarları gereği Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünün muhafazasından yana olan Birleşik Krallık bu teklifi kabul etmedi. Bunun üzerine Rusya, tek başına harekete geçerek, Osmanlı Devleti'ne bir ittifak teklifinde bulundu ve bu devletin sınırları içinde yaşayan Ortodoksların koruyuculuğunun Rusya'ya bırakılmasını önerdi. Osmanlı Devleti, Britanya'nın da desteğine güvenerek Rus isteklerini reddetti. Bu bağlamda gelişen Osmanlı-Rusya gerginliği, Birleşik Krallık başta olmak üzere Avrupa devletlerinin de ilgisini çekmekte gecikmedi. Birleşik Krallık hükümeti, 1853'te yaşanan gerilim sırasında Rusya'ya karşı Osmanlı Devleti'ni destekleme politikasını benimsedi. Bu tercih, Osmanlı Devleti'ne destek olma isteğinin ötesinde, Avrupa'daki güç dengelerini yeniden tanımlama amacı taşıyordu. Avusturya İmparatorluğu'na karşı 1848 yılında başlayan Macar ayaklanmasının Rusya'nın yardımıyla kanlı bir şekilde bastırılması, bu dönemde Rusya'nın Avrupa'da artan bir şekilde güç kazanmasının göstergesi olarak yorumlanmıştı. Birleşik Krallık, bu ve benzer nedenlerle Avrupa'daki güç dengesinin kendi aleyhine bozulmasını engellemek istiyor, bu amaç doğrultusunda Rusya'nın güçlenmesinin önüne geçmeye çabalıyordu. Bunun yanında, Osmanlı Devleti'nin dağılması Rusya'nın topraklarını güneye doğru genişletmesi anlamına gelecekti; bu durum Birleşik Krallık'ın Asya'daki kolonilerine (özellikle Hindistan'a) ulaşmasını zorlaştıracaktı. (Devamı...) |
Charles Francis Richter (d. 26 Nisan 1900 - ö. 30 Eylül 1985), ABD'li sismolog ve fizikçi.
Richter, 1979 yılında moment büyüklüğü ölçek geliştirilmesine kadar, depremlerin büyüklüğünün ölçülebilirliğini savunmuştur ve Richter ölçeği yaratıcısı olarak ünlüdür. Sığ ve derin depremleri ölçmek için Japon bilim adamı Kiyoo Wadati'nin 1928 yılındaki depremleri ölçmek için geliştirdiği çalışmalardan esinlenerek geliştirmiştir. Richter ilk olarak Beno Gutenberg ile işbirliği yaparak 1935 yılında geliştirdiği ölçeği kullanır. Aynı zamanda Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde çalıştı. Richter, Ohio-Overpeck'da doğdu. O çok küçükken anne ve babası (Fred W. Kinsinger ve Lillian Anna Richter) boşandı. 1909 yılında Kaliforniya'ya taşınan annesi ve dedesi ile büyümüştür. Stanford Üniversitesi'ne girdi ve 1920 yılında lisans derecesini aldı. 1928 yılında, Washington Carnegie Enstitüsü'nde bir pozisyon teklif edildi fakat o Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde kuramsal fizik alanında doktorasının üzerinde çalışmaya başladı. Bu noktada, o sismoloji’ye (deprem ve onlar yeryüzünde üretmek dalgaların çalışma) hayran oldu. Bundan sonra, Beno Gutenberg başkanlığında, Pasadena şehrinde sismoloji alanında yeni bir Laboratuvarı açarak çalışmalarına orada devam etti. 1932 yılında, Richter ve Gutenberg, deprem kaynakları göreli boyutlarını ölçmek için standart bir ölçek geliştirdi. Richter ölçeğine adını verdi (1937). 1952 yılında Profosör olarak Kaliforniya Üniversitesinde hayatının geri kalanına devam etti. (Devamı...) |