Şablon:GM/2016-12-14
Galaksi veya gök ada, kütle çekimi kuvvetiyle birbirine bağlı yıldızlar, yıldızlararası gaz, toz ve plazmanın meydana getirdiği yıldızlararası madde ve şimdilik pek anlaşılamamış karanlık maddeden oluşan sistem.
Tipik galaksiler 10 milyon (cüce galaksi) ile bir trilyon (dev galaksi) arasındaki miktarlarda yıldız içerirler ve bir galaksinin içerdiği yıldızların hepsi o galaksinin kütle merkezini eksen alan yörüngelerde döner. Galaksiler çeşitli çoklu yıldız sistemlerini, yıldız kümelerini ve çeşitli nebulaları da içerebilirler. Çevresinde gezegenler ve asteroitler gibi çeşitli kozmik cisimler dönen Güneş, Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldızlardan yalnızca biridir. Tarihsel olarak galaksiler gözle görülen şekillerine göre sınıflanmışlardır. Bu sınıflamada sık karşılaşılan biçimlerden biri, ışık profili elips şekilli olan eliptik galaksidir. Sarmal galaksiler, tozlu ve kıvrımlı kolları olan disk şekilli yapılardır. Düzensiz ya da olağan dışı biçimli galaksiler ise "tuhaf galaksiler" olarak bilinir ve tipik olarak, komşu galaksilerin kütle çekimine bağlı biçim bozulmasıyla oluşurlar. Birbirlerine yakın galaksilerin arasındaki bu tür etkileşimlerle söz konusu galaksiler birleşebileceği gibi, yıldız oluşumu olaylarında "patlama" diye adlandırılabilecek ölçüde fazla artışların tetiklenmesiyle yıldız patlama galaksileri (İng., starburst galaxy) de gelişebilir. Ayrıca, düzenli bir yapıya sahip olmayan küçük galaksilerden de düzensiz galaksiler olarak bahsedilebilir. (Devamı...) |
Hjalmar Branting (d. 23 Kasım 1860 - ö. 24 Şubat 1925) İsveçli devlet adamı ve Sosyal demokrasinin öncülerinden. 1921 yılında Norveçli diplomat Christian Lous Lange ile Nobel barış ödülünü paylaşmaya hak kazanmıştır. Üç kez başbakanlık yapmıştır.
Stockholm ve Uppsala'da eğitim aldıktan sonra, 1883 yılında radikal Tiden gazetesinde çalışmaya başlamıştır. 1886 yılında Social Demokraten'de yazmaya başlamıştır. 1889 yılında İsveç Sosyal Demokrat Partisi kurulduğunda, partinin önemli kurucuları arasında yer almıştır. Aktivist Axel Danielsson'ın ölümü üzerine Sosyal Demokrat Partinin sözcüsü olmuştur. 1896 yılında parlamentonun alt kanadına (Riksdag) şeçilmiş ve 1902 yılına kadar da burada tek Sosyal Demokrat Parti üyesi olarak kalmıştır 1907 yılında parti lideri olmuş ve 1917 yılında Liberal-Sosyalist koalisyon hükûmetinde ekonomi bakanlığı görevi üstlenmiştir. I. Dünya Savaşı patlak verdiğinde ülkesinin tarafsız kalmasını savunmuştur. 1919 yılında ikinci Sosyalist Enternasyonal konferansının başkanlığını üstlenmiştir. 1920 yılında İsveç'in ilk sosyal demokrat başbakanı olmuş fakat kısa bir süre sonra muhalefet hükümeti devralmıştır. Eylül 1921, Nisan 1923 yılları arasında yeniden başbakanlık yapmıştır. Ekim 1924 yılında üçüncü kez başbakan olmuş fakat kısa süre sonra hastalığı neticesinde bu görevi terk etmek zorunda kalmıştır. (Devamı...) |