İçeriğe atla

Şablon:GM/2016-06-22

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Fındık huşgiller (Betulaceae) familyasından Corylus cinsini oluşturan çalı ve ağaç türlerinin ortak adı.

Basit, yuvarlak yaprakların kenarları çift dişli, ucu sivridir.iki çeşiti vardır. sivri ve yuvarlak fındık. Çiçekler yapraklardan hemen önce ilkbaharda açar. Bir evciklidir. Erkek çiçekler kedicik şeklinde 5–12 cm uzunluğunda sarı renklidir. Dişi çiçekler çok küçük, kış boyunca tomurcuklarda gizlenir, 1–3 mm uzunluğunda kırmızı renklidir. Nuks meyve 1-2-3 cm uzunluğunda 1–2 cm çapındadır, kabuğun etrafını tamamen veya kısmen kuşatan bir kadehcik bulunur. Kadehciğin şekil ve yapısı fındık türlerinin teşhisinde önemlidir. Kışların ılık geçtiği nemli ve humuslu toprağı sever. Yıllık 1000–2000 mm kadar yağış ister. Ticari değeri yüksek olan fındık Türkiye'de Giresun, Ordu, Trabzon illerinde tek tarım tipi (monokültür) olarak yapılır. Üretilen fındıkların %80'i Karadeniz Bölgesi'nden sağlanır. Karadeniz Bölgesi'nden başka Marmara Bölgesi'nde de yetiştirilir. Türkiye, Dünya fındık üretiminde ilk sırada yer alır. Dünya fındık üretiminin %62-65 kadarını karşılar. Türkiye fındık üretim alanları üç ana guruba ayrılır. (Devamı...)


Bernardo O'Higgins (20 Ağustos 1778 Chillán, Şili- 24 Ekim 1842, Lima, Peru) asker ve Şili'nin bağımsızlık savaşçısıdır. 1817-1823 yılları arasında Şili'nin ilk Director Supremo'sudur.

Concepción'nun o zamanki belediye başkanı Ambrosio O’Higgins'in evlilik dışı oğlu olarak Chillán'da dünyaya gelir. Daha sonra babası Şili valisi ve Peru valisi olur. Annesi Isabel Riquelme Chillán'da tanınmış bir kişidir. İlk yıllarında annesinin ailesinin yanında yaşar. Babası, finansal açıdan onu desteklese ve eğitimi ile ilgilense de ilişkisi mesafelidir. O zamanlar İspanyol hükümet memurlarının yerli kadınlarla evlenmesi yasaktır. Ambrosio O’Higgins, Peru valisi olduğunda eğitimini tamamlaması Bernardo’yu Londra’ya gönderir. O’Higgins, mesela Venezuelalı Francisco de Miranda gibi Güney Amerika’nın bağımsızlık savaşçılarının çevresine girer. Lautaro mason locasına katılır. 1810'da Şili'nin bağımsızlık savaşçılarına katılmıştır. 1813'te hareketin savaş kanadının komutanlığına getirilir. 1814'te Rancagua Muharebesi'nde yenilir ve Arjantin'e kaçmak zorunda kalır. Şili'de Reconquista devrine girilir. 1817 General José de San Martín ile Andlar'dan yürüyüşe geçerek İspanyolları Chacabuco Muharebesi'nde yener. Kaybedilen Cancha Rayada Muharebesi'nde 1818 yılında kolundan yaralanır. Maipú Muharebesi 5 Nisan 1818 tarihinde Şili bağımsızlık savaşçılarına nihai galibiyeti getirir. Muzaffer José de San Martín milli bir hükümet kurar. Bununla birlikte Şili devlet başkanlığını Bernardo O’Higgins’in lehine reddeder. O'Higgins, Ülkenin aristokrasisi tarafından bağımsız Şili’nin ilk lideri olarak tanınır ve diktatör yetkileri ile donatılarak Director Supremo unvanı verilir. Makamına 16 Şubat 1817'de çıkar. 12 Şubat 1818'de Şili bağımsız olur. Hükümetinin altı yılı içinde askeri akademi kurar ve yeni bir Şili Bayrağı yürürlüğe koyar. Dış politikada San Martin’in başarısız olan Peru'daki diğer akınlarını destekler. Bu askeri mağlubiyetler ile radikal ve liberal reformları (aristokrasinin kaldırılması, arazi sahipleri ve kilisenin güçlerindeki sınırlamalar) büyük toprak sahiplerini ve muhafazakarları kızdırır. 28 Ocak 1823'te indirilir. (Devamı...)